​Ảnh minh họa:  Tiềm thủy đỉnh Tiểu Long của Trung Quốc được thả xuống thăm dò núi ngầm Puyuan dưới Biển Đông. AP - Liu Shiping

 

 

Drone lặn biển, xe thám hiểm… cuộc đua thăm dò và khai thác quặng mỏ đáy biển sâu đã được khởi động. Tuy chưa sẵn sàng để khởi động khai thác đáy biển, Trung Quốc cũng đang sắp xếp các quân cờ của mình một cách có hệ thống trên khắp các đại dương, để có thể làm chủ nguồn tài nguyên quan trọng này trong tương lai.

 

Tại những vùng lãnh hải của các nước và vùng biển quốc tế, đáy biển được cho là giàu nguồn tài nguyên cobalt, nickel hay đồng, những kim loại cần thiết và mang tính chiến lược cho chuyển đổi năng lượng, đặc biệt là bình điện cho xe hơi và nhiều ngành công nghệ cao. Nhất là tại vùng biển Clarion – Clipperton, nằm giữa Hawaii và Mễ Tây Cơ (Mexcico) ở Thái Bình Dương, trên một diện tích trải rộng đến hơn 9 triệu cây số vuông, ước tính có đến khoảng 34 triệu tấn đá sỏi có chứa nhiều thứ kim loại nêu trên.

 

Kho báu này khiến nhiều nước thèm muốn và người bắn phát súng khai hỏa đầu tiên là tổng thống Mỹ Donald Trump, khi cho phép The Metal Company (TMC) của Canada, hãng công nghiệp đầu tiên nộp đơn xin khai thác tại vùng biển quốc tế.

 

Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, mặc dù có nhu cầu năng lượng rất lớn và đang tìm kiếm chúng khắp nơi, Trung Quốc không mấy lo lắng, bởi đối với Bắc Kinh, điều quan trọng là duy trì được thế thống trị và năng lực cạnh tranh cao.

 

Trong mục tiêu này, Trung Quốc phát triển công nghệ và ký kết các thỏa thuận chiến lược trong khu vực, ví dụ như với quần đảo Cook để thăm dò quặng mỏ trong vùng lãnh hải đảo quốc, hay tìm cách xích lại gần Kiribati… Một vị thế mà chuyên gia nghiên cứu Emmanuel Hache, Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược IRIS, đánh giá là « mang tính địa chánh trị (đại thế chánh trị) hơn là kinh tế ».

 

Hơn nữa, thông qua nhiều doanh nghiệp nhà nước (China Minmetals, China Ocean Mineral Resource R&D Association và Beijing Pioneer Hi-Tech Development Corporation), Bắc Kinh có đến 5 trong số 22 hợp đồng thăm dò với Cơ quan Quản lý Đáy biển Quốc tế ISA, với một diện tích lớn nhất và, trái với các nước khác, nắm những hợp đồng liên quan đến ba loại tài nguyên khoáng sản (nốt đa kim, lớp vỏ các mỏm núi đá ngầm cobalt và các mỏ sulfua) tại nhiều khu vực ở Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.

 

Về mặt công nghệ, Trung Quốc cũng đã có những bước tiến sau khi thử nghiệm thành công tầu khai thác Pioneer II, do trường đại học Giao Thông Thượng Hải thiết kế, đạt đến độ sâu hơn 4.000 mét, một kỷ lục đối với nước này. Theo dự kiến, trong khoảng sáu tháng cuối năm 2025, Trung Quốc sẽ thử nghiệm việc thu lượm các viên đá sỏi đa kim.

 

Đương nhiên về kỹ nghệ khai thác, Trung Quốc vẫn còn chậm trễ vài năm so với tập đoàn TMC của Canada. Nhưng đó không phải là điều khiến Bắc Kinh bận tâm. Cường quốc Á châu này có một lợi thế đáng kể so với nhiều tác nhân khác, vốn phụ thuộc nhiều vào các đối tác để thu lượm và chế biến các viên đá sỏi: Các doanh nghiệp Trung Quốc được nhà nước hậu thuẫn và Trung Quốc có nhiều cơ sở chế biến kim loại.

 

Dù vậy, giới quan sát có chung một nhận xét: Hiện tại Trung Quốc chưa thực sự cần khai thác quặng mỏ đáy đại dương cho nguồn cung nguyên liệu, ngoại trừ việc duy trì quyền kiểm soát đối với loại thị trường này. Theo như kết luận từ Alex Gilbert, chuyên gia nghiên cứu trường Quặng mỏ Colorado, thì, rung Quốc ủng hộ việc soạn thảo một bộ quy tắc về khai thác đáy biển chỉ vì « họ không cần điều đó ngay bây giờ và sẽ không gây áp lực cho đến khi Trung Quốc quyết định là họ đã sẵn sàng về mặt chiến lược ».

 

 

(Theo RFI)

(Phụ đính Dân Việt Newspaper danviet.com.au)