Lãnh đạo Đảng Tự do Quốc gia ở Vùng Lãnh Thổ Bắc Úc, Lia Finocchiaro, đến địa điểm tổ chức lễ kỷ niệm của Đảng Tự do Quốc gia sau cuộc bầu cử Vùng Lãnh thổ Bắc Úc tại Darwin, Thứ Bảy, ngày 24 tháng Tám năm 2024. Nguồn: AAP / (A)MANDA PARKINSON/AAPIMAGE

Khi chính quyền Vùng Lãnh thổ Bắc Úc mới thực hiện các chính sách cứng rắn đối với tội phạm, vốn đã giúp họ lên nắm quyền, quyền tiếp cận trợ giúp pháp lý đang bị cắt giảm mạnh, làm dấy lên lo ngại rằng những người dân bản địa và dân đảo Eo biển Torres dễ bị tổn thương sẽ phải tự bào chữa tại tòa.

Một trong những luật sư nổi tiếng nhất của Vùng Lãnh thổ Bắc Úc cho biết hệ thống pháp luật hiện đang sụp đổ và tình hình sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn.

Các dịch vụ trợ giúp pháp lý đang bị thu hẹp nghiêm trọng và các nhà tù đang chật kín hơn bao giờ hết.

Trong khi đó, chính quyền Đảng Tự do Quốc gia CLP mới đắc cử đang đưa ra một loạt các cải cách dự kiến sẽ khiến nhiều người phải vào tù hơn, đặc biệt là trẻ em.

John B Lawrence SC đã hành nghề luật sư tại Vùng Lãnh thổ Bắc Úc trong 37 năm. Ông cho biết cuộc khủng hoảng đang diễn ra là kết quả của nhiều thập niên thực hiện các chính sách cứng rắn đối với tội phạm một cách giả tạo nhằm giành phiếu bầu.

"Tôi gọi đó là chủ nghĩa dân túy hình sự, đó là điều đã thường xuyên diễn ra trong ngày. Và thực sự quan điểm tôi muốn đưa ra là các chính trị gia này biết rõ rằng những gì họ đang khuyến mãi và chúng ta đang mua với tốc độ 100 dặm một giờ sẽ không hiệu quả. Họ biết điều đó. Trên thực tế, điều đó là không bền vững, không thể duy trì, không trung thực, bởi vì ngay lúc này, khi chúng ta đang nói chuyện, hệ thống pháp luật ở đây là một thảm họa tuyệt đối, và đó là một thảm họa vì nó đang trong quá trình sụp đổ."

Ông Lawrence đã giữ một số chức vụ pháp lý được kính trọng nhất của quốc gia: Giám đốc Hội đồng Luật sư Úc, Giám đốc Hiệp hội Luật sư Úc, Chủ tịch Hiệp hội Luật sư Hình sự của Vùng Lãnh Thổ Bắc Úc và Chủ tịch Hiệp hội Luật sư Vùng Lãnh thổ Bắc Úc.

Ông nói rằng trong thời gian ông làm việc, tình trạng của hệ thống pháp luật của lãnh thổ này chưa bao giờ tệ hơn thế.

Tháng trước, ngày 04 tháng Mười, Legal Aid NT đã đưa ra tuyên bố cho biết họ sẽ cắt giảm các dịch vụ, cắt đứt đường dây cứu sinh quan trọng đối với những khách hàng không có đủ tiền để thuê luật sư.

Họ không đưa ra thêm bình luận nào khi được SBS News liên lạc.

Trưởng phòng luật sư tại công ty luật Territory Criminal Lawyers, Tiến sĩ Russell Marks, cho biết tình hình theo như ông hiểu là các vụ án hình sự dành cho người lớn được ấn định để xét xử sau ngày 1 tháng Một đã bị cắt ngân sách hỗ trợ pháp lý và các đơn xin hỗ trợ pháp lý mới bắt đầu bị từ chối vào cuối tháng trước.

Ông Marks cho biết điều này đặt ra những câu hỏi căn bản về công lý.

"Đó là điều căn bản phải không, đối với một hệ thống pháp luật, hệ thống tư pháp thế giới đầu tiên, là bảo đảm rằng mọi người có quyền tiếp cận với sự đại diện pháp lý. Và lần đầu tiên ở Úc hiện đại, theo tôi hiểu, có một viễn cảnh rất thực tế là một số lượng lớn người dân ở Lãnh thổ phía Bắc có thể không có sự đại diện pháp lý, đặc biệt là sau ngày 1 tháng Một, nhưng ngay cả bây giờ, tính đến ngày 21 tháng Mười các đơn xin trợ giúp pháp lý mới, theo chúng tôi hiểu, vẫn bị từ chối."

Ông Marks cho biết Tòa án tối cao đã phán quyết rằng sự đại diện pháp lý là một phần thiết yếu của quyền được xét xử công bằng - điều đó có nghĩa là nếu không có thêm kinh phí cho Trợ giúp pháp lý, lãnh thổ này có thể chứng kiến các thẩm phán hoãn hoặc ngừng các vụ án bằng cách ban hành cái được gọi là lệnh hoãn truy tố.

"Nếu tòa án chấp thuận lệnh hoãn, điều đó có nghĩa là quá trình truy tố kết thúc. Mọi người được thả khỏi nơi giam giữ. Nếu họ bị giam giữ, họ được giải thoát khỏi nghĩa vụ tại ngoại, nếu họ được tại ngoại. Trên thực tế, họ không phải trả lời cáo buộc nào cho đến khi họ có thể bảo đảm được sự đại diện hợp pháp."

Chủ tịch Hiệp hội Luật sư Hình sự Vùng Lãnh Thổ Bắc Úc, Beth Wild, đã nói với ABC vào tuần trước rằng bà biết một người đàn ông có phiên tòa dự kiến diễn ra vào tháng Một nhưng hiện đã bị hoãn lại với lệnh hoãn truy tố vì anh ta không thể tiếp cận được luật sư. Bà hy vọng sẽ có thêm nhiều người nữa.

Anne Hollonds, là Ủy viên về Trẻ em Quốc gia, nói “Việc tỏ ra cứng rắn với tội phạm sẽ giúp bạn giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Nhưng sau khi cuộc bầu cử đã giành chiến thắng, nhiệm vụ của chính phủ là xem xét bằng chứng về những gì sẽ ngăn chặn tội phạm và hành động có trách nhiệm.”

Chính quyền Vùng Lãnh Thổ Bắc Úc đã phản hồi vào tuần trước bằng khoản tài trợ hỗ trợ pháp lý trị giá 1 triệu đô-la.

Ông Lawrence cho biết số tiền đó là không đủ.

"Một triệu đô-la, rõ ràng, chỉ là muối bỏ bể, và nó không thay đổi quyết định của Legal Aid, được đưa ra cách đây vài tháng, đó là quyết định cắt giảm các dịch vụ. Vì vậy, nó ảm đạm hơn bao giờ hết trong 37 năm qua. Vì vậy, bạn có một nơi có tỷ lệ tù nhân cao nhất thế giới. Bạn có các nhà tù quá tải, bạn biết đấy, chúng luôn quá tải trong nhiều tháng, nhiều năm, thực tế là, và bây giờ, trên làn sóng dân túy, chúng ta có các chính trị gia đưa ra các chính sách mà họ biết sẽ làm tăng số lượng tù nhân, mà họ không thể giam giữ."

Cuộc khủng hoảng hiện tại về tài trợ pháp lý xảy ra khi chính phủ mới công bố kế hoạch ba giai đoạn để giải quyết tình trạng quá tải trong các nhà tù trên lãnh thổ, sau khi số lượng tù nhân đạt mức cao kỷ lục là hơn 2.300 người vào tuần trước.

Điều này bao gồm việc xây dựng thêm một nghìn giường vào năm 2028, cũng như các nhà tù mới. Họ cũng đã khởi xướng một loạt các biện pháp tạm thời liên quan đến việc chuyển tù nhân giữa các cơ sở để quản lý cuộc khủng hoảng.

Kế hoạch cũng cung cấp một số trại huấn luyện và cơ sở tại ngoại cho thanh thiếu niên ở Katherine và Tennant Creek.

Ủy viên Cải huấn của Vùng Lãnh Thổ Bắc Úc, Matthew Varley, đã hoan nghênh chuyện này.

"Đây là một chương trình thay đổi đáng kể đối với Cải huấn. Đây là chương trình cơ sở hạ tầng lớn nhất mà chúng tôi từng khai triển. Và tôi rất tin tưởng rằng khi chúng tôi chuyển giao chương trình này trong bốn năm tới, bạn sẽ thấy những thay đổi đáng kể trong cách chúng tôi quản lý cải huấn và công lý cho thanh thiếu niên trên khắp Vùng Lãnh thổ Bắc Úc."

Hệ thống nhà tù cũng đang chịu áp lực từ đội ngũ nhân viên bất mãn. Tuần trước, 700 cai ngục đã đe dọa đình công, khi Liên đoàn Công nhân Thống nhất thảo luận với các giám đốc nhà tù để thảo luận về các vấn đề an toàn.

Đây là một trong những vấn đề đưa đảng CLP lên nắm quyền vào tháng Tám, với việc đảng này hứa sẽ đưa ra bản án bắt buộc đối với hành vi tấn công nhân viên tuyến đầu, vì đảng này đã hứa sẽ cứng rắn với tội phạm.

Trẻ em là trọng tâm đặc biệt.

Trong vòng hai tháng sau khi đắc cử, chính phủ mới đã hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự từ 12 tuổi xuống 10 tuổi, do đó trẻ em nhỏ tuổi hơn có thể lại bị giam giữ; luật bảo lãnh chặt chẽ hơn để hình sự hóa các hành vi vi phạm và thực thi giám sát điện tử đối với trẻ em; và đưa ra các quyền hạn mới của cảnh sát để khám xét học sinh trong trường học.

Luật cũng đã được thông qua để tăng thời hạn tù có thể áp dụng cho hành vi sử dụng xe để đâm vào doanh nghiệp, nhà ở hoặc xe cảnh sát lên 10 năm, cũng như một tội danh mới là đăng tải trên mạng xã hội về việc phạm tội.

Các luật nghiêm khắc hơn đối với hành vi phạt tiền chưa nộp và say rượu nơi công cộng cũng đang được tiến hành.

Chính phủ cho biết những cải cách này sẽ giúp giảm tội phạm. Các chuyên gia bao gồm cả Ủy viên Trẻ em Quốc gia Anne Hollonds không đồng ý. Bà cho biết phản ứng này không dựa trên bằng chứng.

"Họ làm vậy vì đó là cách giành được phiếu bầu. Vì vậy, việc tỏ ra cứng rắn với tội phạm sẽ giúp bạn giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Nhưng sau khi cuộc bầu cử đã giành chiến thắng, nhiệm vụ của chính phủ là xem xét bằng chứng về những gì sẽ ngăn chặn tội phạm và hành động có trách nhiệm bằng cách sử dụng tiền công quỹ để đầu tư vào các cải cách sẽ dẫn đến hướng đó. Đó là nhiệm vụ của chính phủ, làm điều đúng đắn."

Bà Hollonds cho biết cần phải đầu tư vào hệ thống y tế, giáo dục, dịch vụ xã hội và bảo vệ trẻ em để giải quyết các động lực cơ bản của tội phạm ở trẻ em dễ bị tổn thương.

Ông Lawrence nhấn mạnh thực tế là gần 100 phần trăm số tù nhân ở độ tuổi thanh thiếu niên ở Vùng Lãnh Thổ Bắc Úc là người thổ dân và người dân đảo Torres Strait.

Đối với người lớn, con số đó là 86 phần trăm.

Ông đồng ý rằng các phản ứng đối với tội phạm là do các chính phủ tìm kiếm lợi ích bầu cử thúc đẩy, khẳng định rằng cuộc khủng hoảng hiện tại là kết quả tất yếu của sự thất bại của tất cả các đảng phái chính trị lớn trong nhiều thập niên.

"Những gì họ làm là họ đi ra ngoài và cảm nhận hoặc ngửi thấy cộng đồng và tìm ra những gì họ muốn, để họ có thể hứa với họ, bất kể đó là điều tốt hay điều xấu, tất nhiên. Và khi một chính trị gia nói rằng ông ta sẽ vứt chìa khóa đi và khâu chân lại với nhau và treo cổ là quá tốt đối với họ, chúng tôi thích điều đó, đó thực sự là vấn đề của chúng tôi, có điều gì đó không ổn với chúng tôi, đó thực sự là sự phản ánh về nước Úc thế kỷ 21."

Ông Lawrence nói rằng đúng là tội phạm đã gia tăng ở Vùng Lãnh Thổ Bắc Úc và bản chất của hành vi phạm tội cũng trở nên nghiêm trọng hơn.

Nhưng ông nói rằng việc tiếp tục các chính sách cứng rắn đối với tội phạm sẽ dẫn đến nhiều người bị giam giữ hơn và nhiều người thổ dân chết trong tù hơn.

"Bạn biết điều đó như thế nào không? Giống như khi bạn lái xe vào ban đêm, với tốc độ cao, và người lái xe là chính phủ hoặc chính trị gia mà bạn vừa bầu, và bạn đang lao vút đi với tốc độ cao trên một con đường nông thôn, những gì các chính trị gia này làm với tư cách là người lái xe là họ chỉ tắt đèn."

Chính quyền Vùng Lãnh thổ Bắc Úc từ chối bình luận với SBS.