Ivana Bacic-Serdarevic và một đồng nghiệp. Nguồn: SBS

AUSTRALIA - Mười bản ghi âm thanh đặc biệt phản ánh bối cảnh văn hóa và chính trị của Úc đã được thêm vào bộ sưu tập Âm thanh của Úc trong Cục Lưu trữ phim và âm thanh quốc gia. Các bản bổ khuyết năm 2024 bao gồm bản ghi âm đầu tiên của Thổ dân Úc và người dân đảo Torres thể hiện văn hóa Thổ dân, nhạc hip hop, bài phát biểu, nhạc chủ đề, lời dẫn ra mắt SBS Audio hiện tại, đoạn nhạc quảng cáo cho một loại bia mang tính biểu tượng của Úc và bản ghi âm cuối cùng của một loài dơi hiện đã tuyệt chủng.

"Tôi là Al Grassby, thay mặt cho phòng quan hệ cộng đồng Úc chào mừng tất cả các bạn đến với đài phát thanh 2EA, tiếng nói của các cộng đồng sắc tộc Úc. Chương trình hôm nay bằng tiếng Hy Lạp."

Đó là năm 1975 và là lần phát sóng chương trình đầu tiên của SBS Audio hiện nay.

Các chương trình phát thanh bằng ngôn ngữ đầu tiên trên đài phát thanh 2EA, viết tắt của Ethnic Australia, bao gồm các chương trình tiếng Ả Rập, Hy Lạp, Ý Đại Lợi, Malta, Tây Ban Nha và Nam Tư.

Hiện tại, các đoạn trích từ những chương trình phát sóng đầu tiên là một phần trong mười âm thanh mới được đưa thêm vào bộ sưu tập Sounds of Australia của NFSA (National Film and Sound Archive of Australia - Văn Phòng Lưu trữ Phim và Âm thanh Quốc gia).

Trưởng ban quản lý của NFSA, bà Meagan Loader, cho biết "Bộ sưu tập Âm thanh Úc thêm khoảng 10 âm thanh mang tính biểu tượng vào Cục Lưu trữ Phim và Âm thanh Quốc gia hàng năm. Đây là danh sách ghi âm hàng năm có ý nghĩa về mặt văn hóa, lịch sử, thẩm mỹ hoặc quan trọng với lối sống của người Úc, cung cấp thông tin hoặc phản ánh cuộc sống ở Úc."

Các âm thanh được công chúng đề cử và sau đó được một hội đồng gồm các chuyên gia âm thanh trong ngành và NFSA bỏ phiếu.

Giám đốc Nội dung Ngôn ngữ và Âm thanh của SBS, David Hua, cho biết đây là vinh dự khi được đưa vào bộ sưu tập.

Ông cho biết khoảnh khắc này làm nổi bật sự thay đổi lớn như thế nào, với việc SBS hiện đang xuất bản nội dung trên nhiều nền tảng bằng hơn 60 ngôn ngữ.

"Chúng tôi đã chuyển đổi đến mức không thể nhận ra nhiều điều chúng tôi có thể làm, nghe lại một số đoạn âm thanh nơi mọi thứ bắt đầu, thật là một cái nhìn sâu sắc đáng kinh ngạc về mục đích của chúng tôi tại thời điểm đó và sứ mạng của chúng tôi vẫn như vậy cho đến tận bây giờ."

Mục đích ban đầu của đài phát thanh SBS là thông báo cho các cộng đồng đa ngôn ngữ về những thay đổi được đề xuất trong hệ thống chăm sóc sức khỏe do chương trình Medibank mới mang lại - hiện được gọi là Medicare.

Nhưng trong vòng hai năm, việc sản xuất nội dung bằng nhiều ngôn ngữ đã mở rộng nhanh chóng.

Ông Hua cho biết rõ ràng là các chương trình ngôn ngữ đang giúp kết nối các cộng đồng.

"Có một câu chuyện đẹp về thời điểm SBS lần đầu tiên phát sóng, theo như mọi người kể lại, có một tài xế xe tải gốc Thổ Nhĩ Kỳ vặn núm điều chỉnh radio trên xe tải, rồi nghe thấy tiếng Thổ Nhĩ Kỳ... Anh ta dừng xe tải giữa ngã tư đông đúc và bắt đầu nhảy vì quá phấn khích khi cảm thấy được kết nối, cảm thấy như ở nhà, cảm thấy mình thuộc về nơi này."

Bà Meagan Loader cho biết thật tuyệt khi có thể đưa sự ra đời của chương trình phát sóng đa văn hóa ở Úc vào bộ sưu tập.

Bà ấy cho biết mỗi bản ghi âm đều bắt đầu bằng phần giới thiệu của Al Grassby, cựu bộ trưởng di trú đã nỗ lực xóa bỏ lệnh cấm các đài phát thanh phát sóng hơn hai tiếng rưỡi mỗi tuần bằng tiếng nước ngoài.

"Sau đó là chính sác Úc da trắng, khi chúng ta thấy làn sóng nhập cư sau Thế chiến II thực sự tăng mạnh ở Úc, việc có một đài phát thanh đa ngôn ngữ đa văn hóa là vô cùng quan trọng. Tôi thấy phấn khích khi tìm thấy những bản ghi âm này và kỷ niệm 50 năm kể từ thời điểm đó, sự kiện sẽ diễn ra vào năm tới."

Những âm thanh khác có trong bộ sưu tập, chúng bao gồm những bài phát biểu mang tính biểu tượng hay bản ghi âm của một loài dơi hiện đã tuyệt chủng.

Bà Loader cho biết việc chọn ra 10 bản ghi âm là một nhiệm vụ khó khăn. Bà nói, “Úc là một quốc gia đa dạng, có rất nhiều câu chuyện để ghi âm lại. Vì vậy, chúng tôi cố gắng bảo đảm đang lưu trữ những câu chuyện đa dạng đại diện cho tất cả những trải nghiệm trong lịch sử của chúng tôi.”

Một phần của lịch sử đó là bài phát biểu của nhà nữ quyền hàng đầu người Úc Jessie Street, đại biểu nữ duy nhất của Úc tại lễ thành lập Liên hợp quốc ở San Francisco.

"Tôi rất vui khi có cơ hội phát biểu trước những người phụ nữ Mỹ về công việc của phụ nữ tại hội nghị mà chúng tôi vừa tham dự."

Trong bài phát biểu của mình, bà thảo luận về mong muốn bảo đảm đưa từ 'giới tính' vào điều khoản 'không phân biệt chủng tộc, giới tính, ngôn ngữ hoặc tôn giáo' bất cứ nơi nào nó xuất hiện trong Hiến chương Liên hợp quốc.

Bà Loader cho biết cũng có một bản ghi âm tuyệt đẹp từ người đàn ông Muruwari Jimmy Barker.

"Jimmy Barker là người Thổ dân đầu tiên ở đảo Torres của Úc sử dụng âm thanh ghi âm như một cách để bảo tồn văn hóa Thổ dân của mình. Đây là một bộ sưu tập do Viện nghiên cứu Thổ dân đảo Torres của Úc lưu giữ. Nó bao gồm khoảng một trăm giờ âm thanh trong 21 bộ sưu tập."

Khán giả cũng có thể nhận ra giọng nói mang tính biểu tượng này...

"Khi còn nhỏ, tôi đã mơ ước lớn lao. Hầu hết mọi người sẽ nhìn vào một cô gái thổ dân từ Lãnh thổ với số liệu thống kê về lạm dụng rượu, tự tử ở thanh thiếu niên, bạo lực gia đình, tỷ lệ tù tội và trình độ học vấn dưới chuẩn, chỉ ra mọi lý do tại sao tôi không nên thành công. Nhưng tôi đã quyết tâm thành công."

... Bộ sưu tập cũng bao gồm tiếng nói của Nova Peris - một vận động viên nhiều giải thưởng và là phụ nữ thổ dân đầu tiên của Úc được bầu vào Quốc hội Liên bang - có bài phát biểu đầu tiên của mình.

Bài hát nhạc pop 'Chains' của Tina Arena cũng lọt vào danh sách, cũng như bài hát hip hop đầu tiên của Úc lọt vào Top 20 - 'Kickin' to the Undersound' - và Bài hát chủ đề Doctor Who, do nhà soạn nhạc người Úc Ron Grainer sáng tác.

Có lẽ ít quen thuộc hơn với những người Úc trẻ tuổi là việc đưa vào các bản ghi âm từ 'đồng hồ nói' - một dịch vụ quay số cung cấp thời gian chính xác từ rất lâu trước khi có sự kỳ diệu của các thiết bị kỹ thuật số.

Cuối cùng, trong số các bản thu có bản siêu âm cuối cùng của Christmas Island Pipistrelle, một loài dơi nhỏ, chỉ nặng 3 gram, hiện đã tuyệt chủng, loài đặc hữu ở khu vực Christmas Island.

Bà Loader cho biết phần quan trọng nhất của NFSA là khả năng giúp lưu giữ âm thanh mãi mãi.

"Tôi nghĩ giá trị của âm thanh là nó có thể đưa bạn đến một nơi nào đó, chẳng hạn như trường hợp của loài dơi tuyệt chủng. Chúng ta không thể bắt được hình ảnh của con dơi, chúng ta không thể đưa bạn đến khoảnh khắc đó và quay phim con dơi cuối cùng.”
“Nhưng với âm thanh của nó, có điều gì đó kỳ diệu về âm thanh cho phép bộ não của bạn đắm chìm và mang đến hình ảnh của riêng bạn về một khoảnh khắc, một cảnh vật hoặc một sự kiện."