Các tiêm kích cơ Shenyang J-16, Chengdu J-20 và Shenyang J-35 bay theo đội hình trong buổi diễn tập trước cuộc diễu binh tại Bắc Kinh, Trung Quốc nhằm kỷ niệm 80 năm kết thúc Thế chiến II. Ảnh: Reuters
Theo Reuters, giữa lúc Trung Quốc tổ chức cuộc diễu binh quân sự lớn nhất từ trước đến nay tại Bắc Kinh vào tuần tới, họ sẽ không chỉ phô diễn những tiến bộ về võ khí mà còn cả công nghệ quan trọng để bảo vệ, kiểm soát và điều khiển các võ khí này trong bất kỳ cuộc xung đột nào trong tương lai.
Bên cạnh những loại khí tài bắt mắt như phi cơ, hỏa tiễn siêu thanh và tàu không người lái dưới nước (drone biển), người xem còn có thể thấy các thiết bị như cảm biến chiến trường trên xe tăng, radar cảnh báo sớm, radar tân tiến ngắm mục tiêu và laser phòng không.
Giới phân tách cho rằng tất cả những điều này là một phần của nỗ lực phô trương sức mạnh nhằm răn đe các đối thủ tiềm tàng.
Tuy nhiên, vượt ra ngoài quy mô chưa từng có và màn trình diễn quân sự được sắp xếp tỉ mỉ, vẫn còn những câu hỏi về năng lực tác chiến tổng thể của quân đội Trung Quốc, vốn chưa từng tham gia vào một cuộc xung đột nào kể từ cuộc chiến đẫm máu với Việt Nam vào năm 1979.
Học giả về an ninh, Drew Thompson, đang làm việc tại Tân Gia Ba nhận định, mặc dù Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) có thể công bố các loại võ khí và hệ thống tân tiến, nhưng các đối thủ chính của Trung Quốc có thể sẽ không bị đe dọa vì "sự hào nhoáng" của một cuộc diễu binh.
Ông Thompson, chuyên gia cao cấp tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam (RSIS) ở Tân Gia Ba, bình luận: "Cuộc diễu binh này mang tính biểu diễn, chứ không nói lên năng lực thực sự. Chúng ta vẫn chưa biết liệu Trung Quốc có thể phối hợp tất cả các khí tài này một cách hiệu quả và vận hành trong một kịch bản xung đột hay không".
Cuộc diễu binh diễn ra trong bối cảnh căng thẳng quân sự kéo dài khắp Đông Á khi Trung Quốc tăng cường khai triển lực lượng xung quanh Đài Loan và Biển Đông, còn Mỹ cùng các đồng minh chuẩn bị cho tình huống một cuộc xung đột có thể xảy ra trong khu vực.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của mình và chưa bao giờ từ bỏ ý định xử dụng võ lực để chiếm hòn đảo này. Tổng thống Đài Loan, ông Lại Thanh Đức, và chánh phủ của ông kiên quyết phản đối yêu sách chủ quyền của Trung Quốc, cho rằng tương lai của hòn đảo phải do chính người dân Đài Loan quyết định.
Ông Thompson nói, dù các nhà lãnh đạo quân sự của Mỹ và các đồng minh như Nhật Bổn hay Đài Loan có thể không bị răn đe, nhưng những nước khác thì có.
Bằng cách này, Trung Quốc có thể đang gửi tín hiệu tới Ấn Độ, Nga, các quốc gia nhỏ hơn trong khu vực, cũng như "những người theo chủ nghĩa biệt lập tự do ở Mỹ".
"Khi xem cuộc diễu binh, chúng ta dễ bị xao lãng... Vấn đề không nằm ở sự hào nhoáng, mà là hiệu ứng mà sự hào nhoáng đó tạo ra trong tâm trí người quan sát - rằng Trung Quốc quá mạnh để có thể đối đầu và lợi ích của Mỹ không đáng để mạo hiểm hay phải gánh chịu hậu quả từ một cuộc chiến với Trung Quốc."
Bộ Quốc phòng Trung Quốc hiện chưa đưa ra bình luận gì về vấn đề này.
Diễu binh Ngày Chiến thắng
Binh sĩ Trung Quốc tập diễu binh hôm 20/8. Ảnh: Reuters
Các tùy viên quân sự và chuyên gia phân tách về an ninh trong khu vực đã và đang phân tách các đoạn phim chiếu trực tuyến các buổi tập dợt cho cuộc diễu binh, mà Bắc Kinh gọi là "Ngày Chiến thắng", để đánh dấu sự kết thúc Thế chiến II sau khi Nhật Bổn chính thức đầu hàng.
Cuộc chiến này cũng thường được các quan chức Trung Quốc và truyền thông nhà nước mô tả là "Chiến tranh chống Nhật xâm lược" và "Chiến tranh chống Phát-xít Thế giới".
Ông Ngô Trạch Khỏa, phó trưởng ban tổ chức cuộc diễu binh, phát biểu tại một cuộc họp báo vào tuần trước rằng, "(Các loại võ khí và thiết bị) sẽ thể hiện đầy đủ năng lực mạnh mẽ của quân đội chúng tôi trong việc thích ứng với những tiến bộ kỹ nghệ, mô hình chiến tranh đang thay đổi và giành chiến thắng trong các cuộc chiến tương lai".
Để chiến thắng những cuộc chiến đó, Bắc Kinh sẽ phải tích hợp hoàn toàn một mạng lưới vệ tinh quân sự, năng lực tác chiến mạng và tác chiến điện tử - hiện được coi là đứng thứ hai sau Mỹ - nhằm kiểm soát hiệu quả các vùng biển gần.
Để phục vụ cho mục tiêu đó, một phi cơ cảnh báo sớm có thể hoạt động từ hàng không mẫu hạm của Trung Quốc, chiếc KJ-600, đã được trưng bày - một mảnh ghép quan trọng để hoàn thành bức tranh phức tạp của các hoạt động tác chiến hàng không mẫu hạm.
Các tiêm kích cơ của Trung Quốc cũng sẽ được theo dõi sát sao, đặc biệt là sau khi Pakistan xử dụng tiêm kích cơ J-10C do Trung Quốc sản xuất để chống lại phi cơ Ấn Độ trong các cuộc giao tranh hồi tháng Năm.
Pakistan tuyên bố đã bắn hạ 6 phi cơ Ấn Độ, trong đó có một tiêm kích cơ Rafale do Pháp sản xuất. Ấn Độ đã thừa nhận một số tổn thất nhưng phủ nhận việc mất 6 phi cơ và, vào đầu tháng này, cho hay mình đã bắn hạ 6 phi cơ của Pakistan.
Một loạt hỏa tiễn hành trình mới như YJ-17, YJ-19 và YJ-20 cũng sẽ được trình diễn. Các hỏa tiễn này có thể được khai triển từ oanh tạc cơ và chiến hạm, một số mang đầu đạn siêu thanh - có thể gây khó khăn cho các hoạt động của chiến hạm Mỹ và đồng minh trên khắp Đông Á.
Một loại xe tăng mới hạng trung, ZTZ-201, cũng xuất hiện trong buổi diễn tập với những gì các chuyên gia phân tách tin là có cảm biến tân tiến và hệ thống kiểm soát tác chiến.
Một loại võ khí hoàn toàn mới khác cũng đang khiến giới phân tách bối rối vì sự xuất hiện bất ngờ - một drone dưới nước hình ngư lôi, có kích thước quá cỡ không thể phóng từ tiềm thủy đỉnh thông thường.
Ben Lewis, người sáng lập của nền tảng dữ liệu mở PLATracker, đánh giá sự xuất hiện của võ khí này cho thấy Trung Quốc đã theo dõi sát sao chương trình drone dưới nước của Mỹ.
Ông Lewis nói, mặc dù chưa rõ võ khí này đã gần đạt đến tính năng hoạt động hiệu quả hay chưa, nhưng "nếu họ có thể sản xuất số lượng lớn loại võ khí này với chi phí thấp, mọi thứ có thể trở nên rất tồi tệ, rất nhanh chóng trong kịch bản liên quan đến Đài Loan".
Collin Koh, chuyên gia cấp cao tại Tổ chức Nghiên cứu Quốc phòng và Sách lược RSIS ở Tân Gia Ba, cho hay mặc dù nỗ lực phát triển drone dưới nước đã được tiến hành một thời gian, nhưng ông ngạc nhiên khi võ khí này đã đạt đến mức PLA sẵn sàng phô diễn.
Ông nói, "Điều đó dường như ám chỉ rằng hệ thống này đã hoặc sắp được đưa vào biên chế".
(Theo BBC News)