Quốc kỳ của Úc, Anh và Hoa Kỳ được nhìn thấy phía trước USS Asheville, một tàu ngầm tấn công nhanh chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Los Angeles trong chuyến viếng thăm HMAS Stirling ở Perth, Thứ Năm, ngày 16 tháng 3 năm 2023. Hình ảnh AAP / Richard Wainwright) KHÔNG LƯU TRỮ Nguồn: AAP / RICHARD WAINWRIGHT/AAPIMAGE

AUSTRALIA - Một loạt các cuộc biểu tình công khai chống lại việc Úc tham gia hiệp ước tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân AUKUS đã xuất hiện vào cuối tuần này với các nhà hoạt động ở Melbourne kêu gọi chính phủ rút quyết định. Những người phản đối nói "AUKUS bốc mùi", còn các chuyên gia nói cần nhìn vấn đề trong một bức tranh tổng thể.

Một loạt các cuộc biểu tình công khai chống lại việc Úc tham gia hiệp ước tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân AUKUS đã xuất hiện vào cuối tuần này với các nhà hoạt động ở Melbourne kêu gọi chính phủ rút quyết định. Và điều gây kinh ngạc nhất là cựu thủ tướng Úc thuộc chính phủ Lao động Paul Keating là người phản đối và chỉ trích thỏa thuận này gay gắt nhất. Nó cho thấy ngày càng có nhiều bất đồng từ những người ủng hộ Lao động truyền thống.

Những người chống chiến tranh đã tập hợp tại Melbourne để phản đối Liên minh AUKUS và chi phí khổng lồ của nó.

"Chi tiêu quốc phòng lớn nhất trong lịch sử Úc, $368 tỷ đô la và đang tăng lên. Mở các cảng của chúng ta cho tàu ngầm nước ngoài. Mở đất đai của chúng tôi cho chất thải phóng xạ ở mức độ cao tồn tại hàng trăm nghìn năm. Không bàn luận."

Cuộc biểu tình này là cuộc biểu tình đầu tiên trong một loạt các cuộc biểu tình chống AUKUS được lên kế hoạch trên khắp đất nước.

Sự phản đối của họ rất nhiều và đa dạng.

"Đó hoàn toàn là một sự lãng phí tiền bạc và nó đang đặt chúng ta vào một lãnh thổ rất nguy hiểm."

"Điều này sẽ không khiến nước Úc trở nên an toàn hơn mà còn trở nên bất an hơn."

"Người chiến thắng duy nhất sẽ là các công ty vũ khí."

Dave Sweeney là một nhà vận động chống hạt nhân của Tổ chức Bảo tồn Úc.

Ông nói AUKUS là quyết định quan trọng nhất trong lịch sử chính sách đối ngoại và quốc phòng của Úc - được đưa ra mà không có bất kỳ sự tham vấn cộng đồng nào.

"Nó làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Nó đặt đất nước chúng ta trở thành mục tiêu. Đẩy chúng ta vào các kế hoạch chiến đấu. Và là một số tiền khổng lồ có thể được sử dụng cho các nhu cầu cấp bách và khẩn thiết của con người và môi trường."

Sự bất đồng chính kiến trong hàng ngũ của Đảng Lao động cũng ngày càng lớn hơn, sau cuộc tấn công dồn dập của cựu Thủ tướng Paul Keating.
"Hãy nhìn xem, tôi muốn nói về chi phí - 360 tỷ đô-la. Với 360 tỷ đô-la, chúng ta sẽ mua tám chiếc tàu ngầm. Đó chắc chắn là thỏa thuận tồi tệ nhất trong lịch sử."

AUKUS cũng bị phản đối bởi một số nhà lãnh đạo của Liên minh Hàng hải, và bởi bộ trưởng Peter Garrett thời Rudd-Gillard.

Trong một tuyên bố dài có tiêu đề 'AUKUS bốc mùi, và nói vậy là nhẹ', Garrett đã coi liên minh là "hành động tốn kém và rủi ro nhất từng được thực hiện bởi bất kỳ chính phủ Úc nào".

Điều đó đã thúc đẩy câu trả lời này từ Thủ hiến đảng Lao động tại Nam Úc, Peter Malinauskas, người đang ở Vương quốc Anh để kiểm tra các cơ sở tàu ngầm mà tiểu bang của ông chuẩn bị tham gia vào sản xuất.

"Tôi là một người hâm mộ cuồng nhiệt Midnight Oil và tôi vô cùng kính trọng ông Garrett, nhưng rõ ràng là tôi có một quan điểm rất khác về vấn đề này. Mọi thứ về chương trình tàu ngầm AUKUS đều là đầu tư vào chủ quyền và khả năng của chúng ta - không nhượng bộ cho người khác."

Nhưng đối với tất cả những lời chỉ trích của công chúng nhắm vào liên minh AUKUS, và thậm chí cả các thành viên của Đảng Lao động thì thỏa thuận này là trong số ít các quyết định nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng.

Và nó đã có kể từ khi nó được bảo đảm bởi Chính phủ Liên Đảng cũ cách đây 18 tháng trước.

John Blaxland là Giáo sư Nghiên cứu Tình báo và An ninh Quốc tế tại ANU ở Canberra.

Ông nói rằng AUKUS là một yếu tố cần thiết trong vị thế tổng thể an ninh và quốc phòng Úc.

"Chúng ta không cần đợi đến AUKUS để xác định bản thân nhưng chúng ta vẫn cần thực hiện AUKUS và cần có nó. Chúng ta đã cam kết với điều đó. Vương quốc Anh đã cam kết với nó. Hoa Kỳ đã cam kết với nó. Và bây giờ, để phản đối nó là đã quá muộn, và làm như vậy - theo quan điểm của tôi - phản tác dụng nghiêm trọng."

Và ông nói rằng những người phản đối AUKUS không nắm đầy đủ vấn đề.

"Điều này không xảy ra trong môi trường chân không. Chúng ta đang sống trong một thế giới nơi Trung Quốc và Nga không có có sự giới hạn. Nơi chiến tranh đang diễn ra ở Ukraine và nơi Trung Quốc đang xây dựng năng lực quân sự với tốc độ công nghiệp. Hải quân, hàng không, hàng hải, lục quân, vũ trụ, không gian mạng và tên lửa đạn đạo của họ đều tiên tiến và uy vũ. Chúng ta không thể giả vờ như điều đó chưa xảy ra. Và nếu nhìn xung quanh, những người cùng chí hướng cũng lo lắng không kém. Nhật Bản đang tăng gấp đôi chi tiêu quân sự dựa trên trên GDP. Hàn Quốc đang mở rộng năng lực của mình. Philippines thắt chặt mối quan hệ với Hoa Kỳ, và Ấn Độ tham gia vào nhóm bộ Tứ Quad. Những điều này không xảy ra nếu không có mối lo ngại nghiêm trọng về những gì Trung Quốc đang làm."

Có nhiều cuộc biểu tình được lên kế hoạch trong những ngày tới.