Tổng thống Mỹ Donald Trump và thủ tướng Israel Benyamin Netanyahu, trong cuộc họp báo chung tại Tòa Bạch Ốc, Hoa Thịnh Đốn, Hoa Kỳ, ngày 29/09/2025. © Alex Brandon / AP

Đón phái đoàn Hamas và Israel cùng đại diện của hai nước chủ chốt trong vai trò trung gian hòa giải là Mỹ và Qatar, tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Siss bày tỏ lòng «  biết ơn sâu sắc tổng thống Hoa Kỳ » trong nỗ lực ngừng bắn tại Gaza. Đại sứ Ai Cập bên cạnh Liên Hiệp Quốc mạnh mẽ tuyên bố Donald Trump là nhà lãnh đạo « đem lại hòa bình ».

Trong vài tháng ở Tòa Bạch Ốc, Donald Trump đã ép được đồng minh Israel chấp nhận kế hoạch vãn hồi hòa bình cho Gaza, huy động nhiều đối tác trong thế giới Ả Rập Hồi Giáo, thuyết phục được Thổ Nhĩ Kỳ gây áp lực, đưa phái đoàn của phong trào Hồi Giáo Palestine Hamas vào vòng đàm phán. Kế hoạch của Donald Trump vãn hồi hòa bình cho Gaza sau một vài lần được điều chỉnh, phía Hamas hôm 03/10 tuyên bố « sẵn sàng chấp nhận một phần kế hoạch do Mỹ đề xuất nhằm chấm dứt xung đột tại Gaza ». Quan trọng hơn nữa là tổ chức này chấp thuận trả tự do cho tất cả các con tin, hiện còn khoảng 50 người sống sót, và thi thể các nạn nhân đang bị giữ trên lãnh thổ Palestine ở Gaza.

Hiện tại, chưa ai dám khẳng định là kế hoạch vãn hồi hòa bình cho Gaza sẽ thành công, nhưng chỉ riêng việc hai phái đoàn Hamas và Israel bắt đầu đàm phán về một kế hoạch cho Gaza đã là một thắng lợi lớn về ngoại giao của tổng thống Hoa Kỳ. Trước hết là hai bên đồng ý đến thành phố biển Charm El Cheikl - Ai Cập để đàm phán chấm dứt xung đột Gaza, trong bối cảnh kỷ niệm tròn 2 năm ngày Hamas tấn công lãnh thổ Israel sát hại và bắt giữ hàng trăm con tin Do Thái, 2 năm qua, toàn bộ dải Gaza bị phong tỏa và phải đối mặt hàng ngày với các đợt oanh kích, tấn công của quân đội Israel, buộc 2 triệu dân Palestine hứng chịu một cuộc khủng hoảng nhân đạo chưa từng thấy và tình trạng ổn định mong manh tại Trung Cận Đông bị đe dọa hơn bao giờ hết.

Chấp nhận (có điều kiện) kế hoạch hòa bình của Donald Trump, tổ chức Hamas đã chánh thức cam kết trả tự do cho tất cả các con tin Israel còn bị bắt giữ ở Gaza, trả lại thi thể những người quá cố về cho gia đình. Đây là một điểm hết sức quan trọng đối với công luận Israel và quốc tế.

Hiện nay, tất cả mọi chú ý đều hướng về kế hoạch 20 điểm được hai người thân tín của tổng thống Trump là đặc sứ Mỹ là Steve Witkoff và con rể ông, Jared Kushner, bảo vệ và thúc đẩy thực hiện. Cả thế giới đều tán đồng, ủng hộ kế hoạch Donald Trump và biết ơn tổng thống Hoa Kỳ về những nỗ lực của ông tại Trung Đông. Tổng thống Mỹ xây dựng hình ảnh của một nhà lãnh đạo « mang lại hòa bình » cho thế giới.

Cuối cùng và đây cũng là điểm quan trọng không kém : Donald Trump tạm thời « thuần phục được một con ngựa bất kham » là thủ tướng Israel, Benjamin Netanyahu, tuy là đồng minh của Washington, nhưng đã đi quá đà nhất là trong quyết định oanh kích vào Doha, Qatar, truy nã một thành viên cao cấp của phe Hamas hồi đầu tháng 9/2025. Chính dưới áp lực của Donald Trump mà Benjamin Netanyahu đã phải xin lỗi Qatar về vụ oanh kích vào thủ đô Doha. Động tới Qatar xuýt khiến quốc gia vùng Vịnh này ngừng đóng vai trò trung gian để Israel đối thoại với Hamas.

Tái lập ổn định tại Trung Đông giúp cho Hoa Kỳ « nhẹ gánh » cả về tài chánh lẫn chánh trị.

Đương nhiên viễn cảnh im tiếng súng tại Gaza và hòa bình được vãn hồi trên vùng đất này còn đầy bất trắc vì rất nhiều lý do không phụ thuộc vào ông Trump hay ngay cả các bên trực tiếp liên quan là Palestine và Israel, nhưng rõ ràng là « kế hoạch của Washington về Gaza » là một lực đẩy cho một tiến trình không thể đảo ngược. Hơn nữa cả Israel lẫn Hamas cùng muốn tránh để bị mang tiếng là bên đã lãng phí, đánh mất cơ hội hòa bình.  

Không một ai quên rằng trong suốt nhiệm kỳ đầu và trong hơn 9 tháng cầm quyền từ đầu năm đến nay, tổng thống Trump có thói quen xóa nhà ranh giới giữa sự thật và những điều bịa đặt và đổi trắng thay đen trên rất nhiều vấn đề cả đối ngoại lẫn đối nội. Dư luận quốc tế đã phải làm quen với những tuyên bố đao to búa lớn và gây sốc của chủ nhân Tòa Bạch Ốc như là khi ông đề nghị trục xuất toàn bộ người Palestine khỏi Gaza, biến dải đất tan hoang sau hai năm chiến tranh nay này thành một khu nghỉ mát giàu có và sang trọng như những thành phố ven biển khác trên thế giới. Nhưng biết đâu giấc mơ đó của ông chủ địa ốc Donald Trump rồi cũng có thể trở được thực hiện một khi vãn hồi hòa bình cho vùng đất chưa đầy 50 cây số vuông này.

(Theo RFI)