Những người tranh đấu kêu gọi người thuê nhà hãy tìm kiếm sự trợ giúp pháp lý và coi lại những lựa chọn của họ nếu nhận được thông báo tăng giá nhà cho thuê từ chủ nhà. Nguồn: SBS

AUSTRALIA - Giá thuê nhà ở gần như tất cả các thành phố, thủ phủ tiểu bang tại Úc đều tăng $10 - $20/ tuần, theo đợt tăng lãi suất cơ bản trong 3 tháng qua. Những người thuê nhà đang đối mặt với cơn bão tăng giá nhà cho thuê.

“An cư mới lạc nghiệp” câu nói mọi người vẫn thuộc nằm lòng. Mỗi sáng thức giấc người ta đã phải nghĩ ngay đến công việc, các tấm bill, ga, điện, nước, tiền xăng đi lại, quá nhiều thứ, thế nhưng gần nhất, những điều đó hiện ra ngay khi chúng ta vừa tỉnh giấc ở một căn nhà, hay căn phòng nào đó.

Nhà của mình sở hữu hoặc căn nhà mình đang thuê, mà nếu sắp hết hạn thuê thì sao đây, gia hạn hợp đồng thuê với giá cả như thế nào trong thời điểm này?

“Từ một thị trường nơi người thuê có quyền lựa chọn để thuê, và có thể thương lượng về giá, nay trở thành thị trường mà chủ nhà kiểm soát là chính”

Giá cho thuê nhà tăng đồng loạt

Sydney đang chứng kiến giá cho thuê nhà tăng đáng kể trong thời gian 3 tháng qua, cùng khoảng thời gian khi Úc vượt qua giai đoạn đại dịch COVID-19, và đặc biệt là vào đợt tăng lãi suất cơ bản liên tiếp trong tam cá nguyệt gần nhất.

Theo số liệu thống kê từ chuyên trang về địa ốc Úc Domain, từ mức trung bình cho thuê nhà tại Sydney là $600/ tuần tính vào thời điểm 22/03/2022, tăng lên $620 vào ngày 22/07/2022. Tính mức tăng trong quý tháng 6 là 3,3%.

Người thuê nhà ở Melbourne cũng đang choáng váng khi giá thuê nhà trung bình tăng lên mức bình quân kỷ lục $460/ tuần, và giá thuê vẫn tiếp tục tăng trong mùa xuân năm nay.

Giá thuê nhà ở Melbourne tăng $10/ tuần tương đương tăng 2,2% trong quý tháng 6. Giá thuê căn hộ (Unit) tăng 5,1% tương đương $20/ tuần lên $410/ tuần, đã gần đạt mức trước COVID.

Ngay cả đối với những người dân Úc, hay những người đã ổn định tại Úc thì khó khăn về chi phí là một trong những chủ đề bàn tán hàng ngày trong bữa cơm chiều.

Cộng đồng người Việt sinh sống và học tập tại Úc, cũng không thể đứng ngoài “cơn bão giá” chi phí sinh hoạt hiện nay.

Giá thuê nhà tăng lên đang là một đòn giáng mạnh vào những người thuê nhà đang vật lộn với chi phí sinh hoạt tăng cao, hóa đơn tiền điện, ga mùa đông vọt lên, giá xăng dầu tiếp tục ở mức cao và lạm phát kéo giá hàng hóa thiết yếu, dịch vụ tăng theo.

Trưởng bộ phận nghiên cứu và kinh tế của Domain, Tiến sĩ Nicola Powell nhận định thị trường cho thuê nhà ở Melbourne đã thay đổi “từ một thị trường nơi người thuê có quyền lựa chọn để thuê, và có thể thương lượng về giá, nay trở thành thị trường mà chủ nhà kiểm soát là chính.”

Và xu hướng tăng giá này chưa dừng lại, theo bà Powell “nếu giá thuê tiếp tục tăng với tốc độ hiện tại, vào quý tới, chúng ta sẽ chứng kiến giá thuê ở mức cao kỷ lục mới.”

Chủ nhà cho thuê “chia sẻ” gánh nặng lãi suất với người thuê nhà?

Nhà kinh tế cấp cao của ngân hàng Westpac, Matthew Hassan, nhận định trên báo Sydney Morning Herald, rằng sự trở lại của du học, sinh viên quốc tế và những người di cư khác bắt đầu có một số tác động, khi số người tới Sydney và Melbourne hiện đang tăng từ 30% đến 40% con số trước đại dịch.

Quan hệ cung cầu bắt đầu được cảm nhận rõ ràng trong thị trường thuê nhà, nếu xét từ mức cầu thuê nhà tăng theo làn sóng người trở lại Úc.

Nguyên nhân trực tiếp về tài chính, kinh tế thì phải kể đến quyết định tăng lãi suất cơn bản của Ngân hàng Trung ương Úc châu, kéo theo đợt tăng lãi suất cho vay mua nhà của nhóm Big 4.

Ông Hassan nói “Có thể yếu tố bắt đầu xen vào thực tế này đó là lãi suất tăng, vì vậy các nhà đầu tư đang bảo đảm lợi nhuận của họ sẽ bù đắp cho những đợt tăng lãi suất đó bằng cách tăng tiền cho thuê.”

Số liệu phân tích kinh tế đã cho thấy, ngay sau khi có quyết định tăng lãi suất cơ bản từ RBA, lập tức cả 4 ngân hàng trong nhóm Big 4 đều đã nâng mức lãi suất cho vay mua nhà linh động của họ tương đương mức tăng mới nhất là 0,5%.

Điều này nhanh chóng được các hộ gia đình cảm nhận rõ ràng trên từng con số trích ra từ tài khoản trả nợ gốc và lãi vay mua nhà thế chấp của họ.

Tính sơ qua, theo RateCity, nếu ngân hàng tăng lãi xuất 0,5% theo mức cơ bản vào lãi suất linh động, những người sở hữu nhà ở với khoản vay $500.000 và hạn trả nợ còn 30 năm sẽ thấy khoản trả nợ hàng tháng của họ tăng thêm $350.

Với người cho thuê nhà, để tối đa hóa lợi nhuận, hoặc chí ít là bù đắp chi phí vay mua nhà đầu tư, họ sẽ tìm cách “chia sẻ gánh nặng” tăng lãi suất với người đi thuê nhà.

Có một vài nguyên nhân, khiến cho việc chia sẻ gánh nặng này có thể thực hiện được trong giai đoạn hiện nay.

Thứ nhất, người thuê ngày càng đông sau khi đại dịch qua đi, trở lại công việc bình thường, đặc biệt là số lượng từ nước ngoài vào Úc. Họ đã quay trở lại những khu vực thuận tiện để sống gần nơi làm việc hơn.

Thứ hai, nguồn cung nhà cho thuê đang giảm đi do chủ nhà bán để kiếm lời nhờ giá bất động sản cao thời gian trước, hoặc để tránh luật cho thuê mới, nghiêm ngặt hơn, cụ thể là ở Victoria.

Thứ ba, nguyên nhân về dịch vụ, khi khách chỉ có nhu cầu thuê ngắn hạn đang ngày càng đông, vì du lịch đang hồi phục, nhiều căn nhà vốn chuyên phục vụ cho thuê kiểu Airbnb đang được lấp đầy, đồng nghĩa với việc đã làm giảm nguồn cung cho thuê dài hạn.

Và với những thực tế chúng ta chứng kiến hiện nay, cái giá của “an cư lạc nghiệp” cũng đang tăng.