Hình ảnh rạn san ho Great Barrier Reef (AAP). Ảnh: STUART IRELAND/PR IMAGE

Khi thế giới kỷ niệm Ngày Đại dương Thế giới và các nhà lãnh đạo toàn cầu đổ về Riviera của Pháp, để tham dự Hội nghị Đại dương lần thứ ba của Liên hiệp quốc, các chuyên gia nghiên cứu Úc đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng của các rặng san hô.

Các rặng san hô của Úc đang gặp khó khăn.

Mùa hè năm rồi, rặng san hô Great Barrier đã trải qua sự kiện san hô bị tẩy trắng trên diện rộng lần thứ sáu, kể từ năm 2016.

Sự tẩy trắng xảy ra khi nước quá ấm và san hô bị căng thẳng, đẩy tảo sống cộng sinh trong mô của chúng ra ngoài, thường khiến chúng có màu trắng đục.

Sự tẩy trắng lớn cũng đã xảy ra ở các rặng san hô dọc theo bờ biển Tây Úc và một đợt nắng nóng nghiêm trọng, đã làm san hô trên rặng san hô Ningaloo mang tính biểu tượng bị tẩy trắng.

Tiến sĩ Scott Heron từ Đại học James Cook cho biết, các sự kiện tẩy trắng liên tiếp, là không tự nhiên và có tính hủy diệt cao.

"Toàn bộ khái niệm về sự tẩy trắng san hô, không phải là tình huống bình thường ở quy mô mà chúng ta đang thấy. Đây không phải là một phần của thiên nhiên, làm nên điều tự nhiên. Sự tẩy trắng san hô là phản ứng căng thẳng của những sinh vật này, những loài động vật sống cùng nhau để tạo nên rạn san hô và phản ứng căng thẳng đó, chủ yếu diễn ra trên quy mô lớn do nhiệt độ cao”, Scott Heron.

Tiến sĩ Heron cho biết, các chuyên gia nghiên cứu đang báo cáo các điều kiện, trong một số trường hợp là thảm khốc.

Tiến sĩ Scott Heron nói, "Các báo cáo của họ thực sự khá đáng lo ngại, những gì họ thấy là những gì họ chưa từng thấy trước đây, ở các rặng san hô đó”.

Mặc dù nhiều người có thể đánh giá cao vẻ đẹp của các rặng san hô và chúng thu hút hàng triệu khách du lịch mỗi năm trên khắp thế giới, Tiến sĩ Heron cho biết điều quan trọng là phải nhận ra, vai trò không thể thiếu của chúng trong việc hỗ trợ sức khỏe đại dương và con người.

"Các rặng san hô không chỉ đóng vai trò trong vẻ đẹp của thiên nhiên. Chúng là nơi sinh sản của khoảng một phần tư số cá trong đại dương. Chúng là lớp bảo vệ bão tố cho các bờ biển nơi chúng tồn tại. Chúng là siêu thị hàng ngày của nhiều người trên khắp thế giới”, Scott Heron.

Vào Chủ Nhật, thế giới đã kỷ niệm Ngày Đại dương Thế giới, một ngày tôn vinh đại dương và thu hút sự chú ý đến hoàn cảnh khốn khổ của nó.

90 phần trăm các loại cá lớn hiện đã cạn kiệt và 50 phần trăm san hô đã bị phá hủy, theo Liên Hiệp Quốc.

Các sự kiện toàn cầu nhằm bảo vệ đại dương, diễn ra chung quanh Ngày Đại dương Thế giới năm nay.

Diễn đàn Kinh tế Xanh và Tài chánh, nhằm mục đích đưa ra các giải pháp tài chánh, để bảo đảm các ngành công nghiệp đại dương bền vững, đã được tổ chức tại Monaco vào cuối tuần.

Phát biểu tại diễn đàn, Hoàng tử William cho biết thách thức bảo vệ các đại dương trên thế giới, không giống bất kỳ thách thức nào, mà thế giới từng phải đối mặt trước đây.

Hoàng tử William nói, "Đã đi được nửa chặng đường của thập niên quyết định này, tôi kêu gọi tất cả các bạn hãy suy nghĩ lớn trong hành động của mình. Hãy cùng nhau hành động với sự khẩn trương và lạc quan, khi chúng ta vẫn còn cơ hội cho tương lai của hành tinh. Đối với các thế hệ tương lai, chúng ta phải lắng nghe lời của Ngài David Attenborough. Nếu chúng ta cứu biển, chúng ta sẽ cứu thế giới của chúng ta”.

Hoàng tử William cũng đã thu hút sự chú ý đến nỗ lực toàn cầu, nhằm bảo vệ 30 phần trăm đại dương vào năm 2030, một mục tiêu đã được hơn 190 quốc gia ủng hộ.

Ngày nay, chỉ có 2,7 phần trăm đại dương được bảo vệ hiệu quả, khỏi hoạt động công nghiệp có hại.

Hội nghị Đại dương Liên Hiệp Quốc lần thứ ba, cũng sẽ bắt đầu vào tuần này tại Nice.

Các nguyên thủ quốc gia, cơ quan hoạch định chánh sách, khoa học gia và các tổ chức phi chánh phủ, sẽ tập trung để thảo luận về biến đổi khí hậu, ô nhiễm và xử dụng tài nguyên biển bền vững hơn của con người.

Giáo sư Ove Hoegh-Guldberg, là khoa học gia biển đến từ Đại học Queensland, cho biết các sự kiện toàn cầu như hội nghị của Liên Hiệp Quốc rất quan trọng, để bảo đảm tương lai của các đại dương.

Giáo sư Ove Hoegh-Guldberg nói, "Tôi tin rằng chúng ta phải có hành động tập thể này. Nó không chỉ bao gồm nhiều chánh phủ, mà còn phải có các doanh nhân, doanh nhân v.v. để chúng ta thực sự có thể khắc phục vấn đề này ở quy mô lớn. Bởi vì quy mô là yếu tố quyết định, thay đổi lại những gì chúng ta đã làm trong hàng trăm năm qua ở đại dương, là một đề xuất rất tốn kém nhưng đó là điều chúng ta phải thực hiện”.

Được biết Giáo sư Hoegh-Guldberg là một, trong 14 người, được trao tặng Huân chương AO của Úc, trong Danh sách Vinh danh Sinh nhật của Nhà vua năm nay, vì những đóng góp của ông cho khoa học biển.

Ông là người đi đầu, trong nghiên cứu về hiện tượng san hô bị tẩy trắng trên thế giới, vào những năm 1990.

Xử dụng các mô hình khoa học, ông phát hiện ra rằng các đại dương trên thế giới sẽ quá nóng, để san hô có thể tồn tại vào giữa thế kỷ 21.

Giáo sư Ove Hoegh-Guldberg nói, "Tôi đoán đó là một nhận thức gây sốc vì bạn đang thực hiện nghiên cứu, tôi hy vọng chúng ta sẽ thấy rằng, chúng ta sẽ có hàng thế kỷ để giải quyết vấn đề khí hậu và do đó có thể duy trì rặng san hô theo thời gian, vì vậy về căn bản điều đó cho biết rằng, vào năm 2040, 2050, các điều kiện sẽ trở nên bất lợi đối với san hô trên hành tinh Trái đất”.

Ông cho biết thật đáng buồn, khi nhận ra những vấn đề này sẽ tác động đến thế giới trong ngắn hạn và ông đã bị một số chuyên gia nghiên cứu khác, gọi là người gây hoang mang vào thời điểm đó.
ông nói, "Chúng tôi đã thay đổi ấn tượng về trò chơi như hiện tại, đó là chúng tôi không có hàng trăm năm thời gian để sửa chữa những thứ này, chúng đã ở ngay trước cửa nhà chúng tôi trong suốt cuộc đời”.

Hội nghị Đại dương của Liên Hiệp Quốc năm nay cho biết mục tiêu của hội nghị là đẩy nhanh hành động và huy động tất cả các bên liên quan, để bảo tồn và xử dụng bền vững đại dương.

Giáo sư Guldberg cho biết giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, sẽ là một phần quan trọng của quá trình này.

Đại dương là bể chứa chính cho lượng carbon và nhiệt dư thừa của thế giới, hấp thụ hơn 90 phần trăm lượng nhiệt dư thừa và 30 phần trăm, lượng khí thải carbon dioxide, do con người gây ra.

Theo NASA, khoảng 90 phần trăm hiện tượng nóng lên toàn cầu, đang diễn ra ở đại dương.

Giáo sư Guldberg cho biết, việc bảo vệ đại dương đòi hỏi phải nhanh chóng chuyển hướng, khỏi nhiên liệu hóa thạch và hướng tới các hệ thống năng lượng bền vững.

Ông nói, "Cả hai phải diễn ra cùng lúc, vì bạn phải giải quyết vấn đề khí thải nhưng bạn cũng phải bảo đảm rằng, bạn không giết chết các rặng san hô bằng một loạt các vấn đề khác, như đánh bắt quá mức và ô nhiễm chất dinh dưỡng và phát triển bờ biển không bền vững. Nếu bạn chỉ làm một mà không làm cái kia, thì bạn sẽ thất bại”.

Bất chấp những thách thức to lớn này, Giáo sư Guldberg cho biết ông vẫn hy vọng vào tương lai của các rặng san hô, nếu nhân loại hành động nhanh chóng và ông cho biết sự xuất hiện của các công nghệ mới, có thể giúp hỗ trợ cuộc chiến bảo vệ chúng.

Giáo sư Ove Hoegh-Guldberg nói, "Đây là thời điểm thú vị, là thời điểm hy vọng, là thời điểm mà chúng ta không thể từ bỏ và đó là một trong những lý do, khiến tôi bật dậy khỏi giường vào buổi sáng và muốn đi thay đổi cách mọi thứ đang diễn ra”.