ĐỪNG BƯỚC ĐI ÊM ÁI VÀO GIẤC NGỦ VĨNH HẰNG || DO NOT GO GENTLE INTO THAT GOOD NIGHT – DYLAN THOMAS
Dylan Marlais Thomas (27/10/1914-9/11/1953) là nhà văn, nhà thơ xứ Wales, tác giả của những bài thơ nổi tiếng Do not go gentle into that good night và And death shall have no dominion. Sinh năm 1914 tại Swansea, ông bỏ học năm 16 tuổi và trở thành phóng viên một thời gian ngắn.
Tuy có nhiều tác phẩm được ấn hành khi còn khá trẻ, song phải đến tập thơ ‘’Light breaks where no sun shines’’ ông mới gây được sự chú ý từ giới văn học. Trong thời gian sống tại London, ông gặp Caitlin Macnamara và kết hôn năm 1937.
Thời gian đầu sau khi kết hôn, ông và gia đình sống trong túng quẫn, phải dời về sống tại thị trấn nhỏ Laugharne ở Carmarthenshire. Mặc dù được yêu mến trong suốt cuộc đời của mình, Dylan Thomas nhận thấy ông không thể kiếm sống bằng nghề viết lách, để có thêm nguồn thu nhập cho gia đình, ông mở các chuyến lưu diễn thơ và các chương trình đọc thơ, truyện trên đài phát thanh. Những buổi nói chuyện về thơ phát sóng trên đài BBC vào những năm 40 tạo được nhiều tiếng vang.
Ông đến Hoa Kỳ vào những năm 50, các buổi đọc thơ của ông được công chúng đón nhận nồng nhiệt trong khi lối sống nghiện ngập của ông ngày càng trở nên tồi tệ. Trong chuyến lưu diễn lần thứ tư đến New York vào năm 1953, ông trở bệnh và rơi vào hôn mê. Dylan Thomas qua đời vào ngày 9 tháng 11 năm 1953. Mặc dù toàn bộ tác phẩm của ông được viết bằng tiếng Anh, song ông vẫn được xem như một trong những thi sĩ xứ Wales quan trọng nhất thế kỷ 20.
”Do not go gentle into that good night” là bài thơ được biết đến nhiều nhất của Dylan Thomas, viết theo thể thơ villanelle (một thể thơ có vần đôi, du nhập vào thơ Anh từ Pháp vào thế kỷ 19. Mỗi bài villanelle có 6 khổ, gồm 19 câu, năm khổ đầu có 3 câu và khổ cuối có 4 câu. Câu đầu tiên và câu cuối cùng của khổ thứ nhất thay phiên nhau trở thành câu cuối của các khổ sau, và chúng hợp lại thành hai câu cuối của bài thơ.) Dylan Thomas sáng tác bài thơ này vào năm 1947 cho người cha đang hấp hối của mình. Bài thơ được biết đến rộng rãi trong văn hóa đại chúng, từng xuất hiện nhiều lần trong các ấn phẩm sách báo, âm nhạc và điện ảnh… Bài thơ này được sử dụng trong bộ phim nổi tiếng Interstellar (2014) của đạo diễn lừng danh Christopher Nolan.
Do Not Go Gentle Into That Good Night
Do not go gentle into that good night,
Old age should burn and rave at close of day;
Rage, rage against the dying of the light.
Though wise men at their end know dark is right,
Because their words had forked no lightning they
Do not go gentle into that good night.
Good men, the last wave by, crying how bright
Their frail deeds might have danced in a green bay,
Rage, rage against the dying of the light.
Wild men who caught and sang the sun in flight,
And learn, too late, they grieved it on its way,
Do not go gentle into that good night.
Grave men, near death, who see with blinding sight
Blind eyes could blaze like meteors and be gay,
Rage, rage against the dying of the light.
And you, my father, there on the sad height,
Curse, bless me now with your fierce tears, I pray.
Do not go gentle into that good night.
Rage, rage against the dying of the light.
______________
* Pháp Hoan dịch từ nguyên tác tiếng Anh.
Đừng bước đi êm ái vào giấc ngủ vĩnh hằng
Đừng bước đi êm ái vào giấc ngủ vĩnh hằng,
Đời sắp tận, ngày sắp tàn, hãy bùng lên, cháy sáng;
Vùng lên, vùng lên chống lại chút ánh sáng dần tan.
Kẻ khôn ngoan lúc lâm chung biết bóng tối dần lan,
Nhưng lời nói chưa bừng lên ánh sáng
Họ không đi êm ái vào giấc ngủ vĩnh hằng.
Kẻ tốt lành, bên con sóng cuối cùng, ngửa mặt khóc than
Nếu như được nhảy múa ngoài vịnh xanh ngời sáng,
Vùng lên, vùng lên chống lại chút ánh sáng dần tan.
Kẻ ngông cuồng từng ca hát đuổi bắt ánh dương quang,
Giờ hiểu ra, quá muộn màng, thầm khóc than ánh sáng,
Họ không đi êm ái vào giấc ngủ vĩnh hằng.
Kẻ u sầu, kề cái chết, ánh lên vẻ hân hoan
Trong đôi mắt mù lòa ánh sao sa ngời sáng,
Vùng lên, vùng lên chống lại chút ánh sáng dần tan.
Và người, cha của con, trên tuyệt đỉnh cô đơn,
Hãy nguyền rủa, ban ân, với hai dòng lệ nóng.
Đừng bước đi êm ái vào giấc ngủ vĩnh hằng.
Vùng lên, vùng lên chống lại chút ánh sáng dần tan.
--- *** ---
Một bản dịch khác của tác giả tên Nguyễn Bình Nguyên trên trang thivien.net cũng rất hay, xin ghi lại để hầu quý độc giả.
Đừng nhẹ nhàng mà an giấc ngàn thu
Đừng nhẹ nhàng mà an giấc ngàn thu,
Tuổi xế chiều bùng cháy lên thật mạnh;
Cuồng nộ lại ánh dương đang tàn rũ.
Dẫu bóng tối cũng bận lòng trượng phu,
Nhưng quân tử sắt son lời hứa thánh
Đừng nhẹ nhàng mà an giấc ngàn thu.
Người thiện tâm, khóc cơn sóng cuối lũ
Rồi nhảy điệu mừng chiến tích sử xanh,
Cuồng nộ lại ánh dương đang tàn rũ.
Lãng nhân hát, tìm nơi mặt trời trú,
Rồi muộn sầu trong liêu tịch mong manh,
Đừng nhẹ nhàng mà an giấc ngàn thu.
Người trong huyệt, bóng đêm là bằng hữu
Đôi mắt mù bỗng rực sáng lưu tinh,
Cuồng nộ lại ánh dương đang tàn rũ.
Cha hỡi cha, trên đỉnh sầu thiên cửu,
Con nguyện cầu với huyết lệ lưu danh.
Đừng nhẹ nhàng mà an giấc ngàn thu.
Cuồng nộ lại ánh dương đang tàn rũ.
