Sài Gòn Xưa và Nay

Người Sài Gòn xưa có cách xưng hô thứ bậc thú vị: công chức, người có học là thầy Hai, người Hoa buôn bán là chú Ba, đại ca giang hồ là anh Tư, lưu manh là anh Năm… người lao động nghèo xếp thứ Tám. Sao lại xưng hô vậy?

Đó là chữ viết tắt của Compagnie des Eaux et d’Électricité de Saigon, nghĩa là Công ty Điện Nước Sài Gòn. Công ty này được thành lập tròn 120 năm trước, ban đầu có nhiệm vụ cung cấp nước cho các vùng Chợ Lớn, Sài Gòn và cả Nam Vang (Phnompenh).

Đây là bài thơ giáo khoa do Tản Đà (Nguyễn Khắc Hiếu) làm cho trẻ em lên sáu tuổi, viết năm 1919. Bài thơ “Lên sáu” ra đời đến nay đã hơn 100 năm nhưng nó vẫn còn nguyên giá trị và ý nghĩa đối với việc giáo dục con trẻ và giáo dục con người nói chung.

Đám cưới là ngày trọng đại của cặp uyên ương nhưng không vì thế mà để nó trở thành áp lực cho cô dâu chú rể, do mong muốn làm hài lòng quan khách. Nào là lo thực đơn đãi tiệc, diễn tiến nghi thức hôn lễ. Việc làm hài lòng mọi người thường gây cho bạn nhiều lo âu. Nên nghĩ nhẹ nhàng hơn về cái ngày trọng đại ấy và xem nó như là một khoảnh khắc kỷ niệm đánh dấu sự chuyển tiếp của hai người yêu nhau trong ngày lên xe hoa kiệu cưới.

Hồi còn bé cứ mỗi lần nghe tiếng chuông cúng Phật sau bữa cơm chiều của bà cụ nhà cạnh bên, là tôi biết sắp sửa nghe một tuồng cải lương dài lê thê phát ra từ chiếc máy quay đĩa. Nghe cải lương buồn làm sao, hết tuồng cải lương là kết thúc một ngày để chuẩn bị cho một ngày mới.

“Đèn nào cao bằng đèn Châu Đốc. Gió nào độc bằng gió Gò Công. Thổi trận gió Đông lạc vợ xa chồng. Nằm đêm nghĩ lại nước mắt hồng tuôn rơi”

“Saigon bây giờ buồn không em! Đường Duy Tân còn lá đổ muôn chiều? Em còn đợi chờ ngoài hiên vắng Em còn gọi nắng trong sân trường? ”

Hàn Sinh

Trên con đường này các nhân vật lịch sử – văn hóa, kinh tế – tài chính đã để lại dấu vết, từ thương gia giàu có Wang Tai, Speidel; các nhà nhiếp ảnh đầu tiên của Sài Gòn Émile Gsell, George Planté, Pun Lun (Tân Luân), các nhà cách mạng Phan Châu Trinh, Nguyễn An Khương, Cường Để; hoàng tử Miến Điện Myingun, nhà văn hóa Phạm Quỳnh…

...Dù thời gian có là thoáng đam mê Phố phường vạn ánh sao mê Nhưng tôi vẫn không bao giờ quên.