Hình ảnh đồng Bitcoin. (Nguồn: PixaHive)
Bitcoin đã đạt kỷ lục giá 41,500USD/coin (gần 900 triệu đồng) ngay sau sự kiện 6/1 chỉ hai ngày. Hôm nay, Bitcoin dù rớt về mức 32,815USD/coin, nhưng đã là tăng gấp đôi so với đỉnh cũ của nó hồi cuối năm 2017. Điều gì thúc đẩy "sự điên rồ" của Bitcoin? Kinh ngạc là tất cả số liệu giao dịch Bitcoin đều dẫn chúng ta đến với Trung Quốc - nơi chiếm tới 90% giá trị giao dịch Bitcoin và sở hữu nguồn cung Bitcoin "khủng" nhất (⅔ số lượng Bitcoin được đào tại Trung Quốc).
Biên độ giao động của Bitcoin rất lớn, sự thăng trầm rất lớn trong khi quy mô vốn hoá của thị trường này không nhỏ, gấp hơn 2 lần GDP của Việt Nam, hơn 600 tỷ USD.
Bitcoin không còn chỉ là đồng tiền sử dụng giao dịch quốc tế và đầu tư, nó trở thành đồng tiền đầu cơ và kinh doanh kiểu đa cấp tài chính. Quan trọng hơn, Bitcoin nằm ngoài sự kiểm soát của mọi chính quyền, nó không chỉ là công cụ đầu tư, nó là công cụ tài chính hoàn hảo để rửa tiền, buôn lậu, buôn thuốc phiện, vũ phí, tài trợ khủng bố mà khó có thể lần ra dấu vết. Chừng đó lý do đủ để thế giới lo lắng về năm 2021 bất ổn và hỗn loạn phía trước.
Sự tăng trưởng điên rồ của Bitcoin là thật.
Bitcoin đạt mức cao kỷ lục gần 42.000 USD vào ngày 8/1/2021, các nhà giao dịch cho rằng do sự biến động của thị trường kỳ hạn có đòn bẩy cao. Chỉ trong năm 2020, một năm hỗn loạn vì đại dịch, kinh tế lao dốc tăng trưởng âm, nhưng tiền lại dư thừa và rẻ mạt, đã khiến Bitcoin tăng gấp 4 lần, thiết lập kỷ lục về giá chỉ vài ngày sau khi tạm biệt năm cũ 2020.
Kỷ lục của Bitcoin không phải là dấu hiệu để hân hoan với các nhà theo dõi thị trường, nó dường như là dấu hiệu báo trước một năm 2021 sóng gió hơn nhiều so với năm 2020 đã đi vào lịch sử.
Giải thích cho sự tăng trưởng điên rồ của Bitcoin, các nhà đầu tư cho rằng Bitcoin có thể hoạt động như một hàng rào chống lại nguy cơ lạm phát khi các chính phủ và ngân hàng trung ương "bật" các biện pháp kích thích để chống lại tác động kinh tế của đại dịch viêm phổi Vũ Hán. Nhà phân tích tiền tệ Moh Siong Sim của Ngân hàng Trung ương Singapore nhận định về những lần nổi lên gần đây nhất của Bitcoin: “Một số trong số đó đang phản ánh nỗi sợ đồng USD yếu hơn”.
Tuy nhiên, giá vàng tăng 2% - nhấn mạnh mối tương quan chắp vá [thực chất là không có tương quan] của Bitcoin với phòng hộ truyền thống chống lại lạm phát. Và thực ra, dữ liệu về giá và giao dịch của Bitcoin cho thấy nó không có tương quan gì tới mối lo lạm phát hay trú ẩn an toàn thay cho vàng.
Từ trước đến nay, khi các cuộc khủng hoảng diễn ra thì động thái mà các nhà đầu tư thường quan tâm đầu tiên là tích trữ vàng. Bởi vàng là nơi trú ẩn an toàn nhất trong hỗn loạn và lạm phát. Thị trường vàng và hàng hoá tài chính liên quan đến vàng, các công cụ tài chính phái sinh giảm thiểu rủi ro cho đầu tư vào vàng cũng không ngừng phát triển, đa dạng và đáp ứng nhu cầu đầy đủ nhất của bất cứ cá nhân hay nhà đầu tư nào. Thêm vào đó, sự vững vàng của vàng trước mọi khủng hoảng đã chứng minh nội lực và niềm kiêu hãnh của nó. Bitcoin thì không!
Bitcoin không có tất cả những điểm mạnh trên, ngoại trừ một điểm gần giống đó là sự hữu hạn được tuyên bố trước về số lượng của Bitcoin khiến đồng tiền ảo này không bị “thao túng” bởi các chính trị gia hay bất cứ chính phủ nào trên toàn cầu. Nên sự ưu ái với Bitcoin chỉ vì lo ngại lạm phát - sẽ không phải là giải thích thuyết phục với mọi nhà đầu tư. Lời giải thích duy nhất thuyết phục hiện nay đó là "Bitcoin là công cụ đầu cơ tài chính và thậm chí là đa cấp tài chính".
Giá của Bitcoin (theo USD) từ khi xuất hiện trên sàn giao dịch suốt 6 năm nay (Nguồn Bitcoin Price)
Trung Quốc chiếm tới 90% giao dịch Bitcoin và là kẻ đào tới 70% lượng Bitcoin trên toàn cầu.
Dù chính quyền Trung Quốc cấm tiền ảo, nhưng chính sách nửa vời và khao khát thoát khỏi kiểm soát của chính phủ là nguyên nhân chính dẫn đến việc Trung Quốc mới là kẻ thống trị thị trường tiền ảo thế giới… Ít người để ý rằng Trung Quốc, chứ không phải bất cứ nơi nào khác, chiếm tới 90% khối lượng giao dịch Bitcoin và là kẻ đào Bitcoin hăm hở nhất trên toàn cầu.
Về phía cung, Trung Quốc là nơi đào ⅔ lượng Bitcoin trên toàn cầu. Đương nhiên, trên một thị trường tự do, ai là kẻ nắm thị phần lớn nhất, quyền lực thuộc về kẻ đó. Với Bitcoin, Trung Quốc nắm giữ tới 90% lượng cầu và 70% lượng cung, như thế quyền lực thực sự với Bitcoin phải thuộc về Trung Quốc. Và hiển nhiên, sự thăng trầm của nó phụ thuộc vào nền kinh tế lớn thứ hai thế giới nhưng chứa đựng rất nhiều ẩn số này.
Trước khi bị chính phủ kiểm soát vào năm 2017, Trung Quốc là một trong những quốc gia sớm nhất nhiệt tình chấp nhận tiền điện tử vào năm 2013, khi một tổ chức từ thiện của Trung Quốc bắt đầu chấp nhận Bitcoin. Tiếp theo là một làn sóng kinh doanh chấp nhận giao dịch bằng tiền điện tử. Ngay cả Baidu, gã khổng lồ công cụ tìm kiếm của Trung Quốc, cũng bắt đầu chấp nhận Bitcoin cho các dịch vụ bảo mật trang web. Và các “thợ mỏ” bắt đầu lập tài khoản và hoạt động tích cực ngay sau đó.
Bên cạnh lợi thế chính trị của Bitcoin, các nhà đầu tư Trung Quốc say mê tiền điện tử vì khả năng vượt qua biên giới ngoài tầm kiểm soát của chúng. Một bài đăng trên qz.com trích lời một kỹ sư tại Học viện Khoa học Trung Quốc ở Thượng Hải nói rằng người Trung Quốc mua Bitcoin vì nó sẽ tăng giá trị và là hàng rào chống lại lạm phát. Một điểm hấp dẫn nữa là nó không bị kiểm soát bởi chính phủ.
Lợi nhuận từ các khoản đầu tư thông thường được nhà nước hậu thuẫn đã giảm dần. Người giàu Trung Quốc được cho là đang săn lùng các cơ hội đầu tư ra nước ngoài và đổi nội tệ lấy đô la Mỹ. Đáp lại, chính phủ đã thiết lập các biện pháp kiểm soát vốn để ngăn chặn dòng chảy của đồng nhân dân tệ và sự sụt giảm giá trị sau đó của đồng nhân dân tệ. Bitcoin và các loại tiền điện tử khác cung cấp khả năng bảo vệ chống lại nền kinh tế đang chậm lại và kiểm soát vốn tại nhà.
Một cách mà Trung Quốc tác động đến giá bitcoin là thông qua các sàn giao dịch của họ. Các sàn giao dịch phát triển mạnh nhờ tính phí thấp.
Cung đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định giá tiền tệ. Trong hệ sinh thái tiền điện tử, Trung Quốc kiểm soát nguồn cung cho các loại tiền điện tử nổi bật thông qua các hoạt động khai thác. Khoảng 2/3 tổng số hoạt động khai thác Bitcoin có trụ sở tại Trung Quốc.
Bitmain, chịu trách nhiệm về 39% tất cả các hoạt động khai thác và điều hành hai nhóm khai thác lớn nhất thế giới, là một công ty Trung Quốc có các hoạt động trải rộng ra ngoài biên giới của nó, bao gồm cả những nơi như Hoa Kỳ và Thụy Sĩ. Nó đi tiên phong trong chip ASIC, chạy hầu hết các hệ thống khai thác bitcoin và được một số người gọi là “công ty có ảnh hưởng nhất trong hệ sinh thái bitcoin”.
Bởi vì nguồn cung của bitcoin được kiểm soát chặt chẽ, khai thác bitcoin đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định giá của tiền điện tử. Những người khai thác bitcoin điều chỉnh sản xuất và nhu cầu tiền xu của họ bằng cách điều chỉnh độ khó của vấn đề và phí giao dịch. Mặc dù đã có nhiều phản đối kịch liệt về mức tiêu thụ năng lượng của bitcoin, các thợ đào Trung Quốc vẫn đang thực hiện công việc này một cách gọn gàng.
Lệnh cấm là 'đòn ảo', khai thác Bitcoin rầm rộ tại Trung Quốc mới là thật.
Hãy cùng xem xét về vai trò của thị trường Trung Quốc đối với không gian tiền kỹ thuật số trong khoảng thời gian từ tháng 9 năm 2017 đến tháng 2 năm 2018, khi lệnh cấm diễn ra. CryptoDaily cho rằng sự quan tâm gia tăng giữa các nhà đầu tư Trung Quốc trong thời gian này có thể đã "khuyến khích giá bitcoin tăng vọt". Đổi lại, giá cao ngất ngưởng đã thúc đẩy nhiều nhà đầu tư Trung Quốc quan tâm đến không gian này.
Với sự quan tâm của cộng đồng các nhà đầu tư Trung Quốc, có thể các nhà chức trách đã lo ngại về việc bitcoin có khả năng thách thức đồng nhân dân tệ. Phản hồi? Thực hiện lệnh cấm để giảm lãi suất và khôi phục nguyên trạng trước đó. Trong quá trình này, "bong bóng" bitcoin, cho dù về mặt kỹ thuật đáp ứng định nghĩa của thuật ngữ đó hay không, đã sụp đổ và giá đã giảm hơn 60% vào đầu năm 2018.
Các sàn giao dịch đã thay đổi mô hình kinh doanh kể từ lệnh cấm và bắt đầu phục vụ khách hàng ở nước ngoài. OKCoin thường xuyên đạt khối lượng giao dịch bitcoin cao nhất, hiện đã được đăng ký tại Belize mặc dù hầu hết nhân viên của nó vẫn làm việc tại Trung Quốc. Nó cung cấp “giao dịch tiền tệ kỹ thuật số từ người tiêu dùng đến người tiêu dùng chống lại các đấu thầu hợp pháp của nhiều quốc gia”. Nói một cách dễ hiểu, điều này có nghĩa là nó chấp nhận ngoại tệ để giao dịch bitcoin trên sàn giao dịch của mình. Việc sàn giao dịch tính phí tương đối thấp là một điểm thu hút thêm rất đông các nhà đầu tư.
Huobi, một sàn giao dịch khác có trụ sở tại Trung Quốc, cũng theo một chiến lược tương tự. Sau đó, có sàn giao dịch Binance mới mở có trụ sở tại Hong Kong, đã thêm khách hàng nhanh chóng. Theo một số ước tính, nó có thêm khoảng 200.000 khách hàng mới mỗi giờ.
Tính chung, các sàn giao dịch của Trung Quốc chiếm khối lượng giao dịch lớn nhất. Các thị trường ngang hàng, chẳng hạn như LocalBitcoins, cũng trở nên phổ biến với các nhà đầu tư Trung Quốc. Họ cho phép đầu tư lên đến 100.000 USD. Một thước đo để đánh giá mức độ phổ biến của Bitcoin ở Trung Quốc là mức bù giá 8% mà người Trung Quốc trả cho Bitcoin trong những tháng sau lệnh cấm.
Các báo cáo trước đây đã chỉ ra rằng "các chuyên gia ở Trung Quốc lo sợ mất quyền kiểm soát đối với thị trường tiền điện tử đang nổi lên nhanh chóng" khi nó có biến động vào cuối năm 2017. Bây giờ, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã xác nhận rằng họ cho phép thoát khỏi rủi ro bằng không cho gần 90% giá trị trao đổi tiền kỹ thuật số và gần như nhiều nền tảng giao dịch ICO kể từ tháng 9 năm ngoái.
Có nhiều khả năng câu chuyện về vai trò của Trung Quốc trong thị trường tiền điện tử hơn thế này. Ví dụ: không rõ 90% giao dịch Bitcoin đến từ Trung Quốc vào tháng 9 năm ngoái hay 90% giao dịch Bitcoin được thực hiện bằng đồng nhân dân tệ. Dù câu trả lời đúng là gì thì đều gợi mở một vai trò ấn tượng của nhà đầu tư Trung Quốc trên thị trường Bitcoin toàn cầu.
Trung Quốc từ lâu đã đóng một vai trò quá lớn trong thế giới tiền điện tử. Cho dù trước đây nước đây đóng vai trò là một trong những trung tâm khai thác tiền kỹ thuật số, nhờ vào các hoạt động lớn tận dụng điện giá rẻ hay là thị trường chính cho mọi loại tiền điện tử, quốc gia này đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển của tiền kỹ thuật số như một ngành công nghiệp trong vài năm qua.
Bây giờ, khi tiền điện tử đã giảm tổng thể trong sáu tháng qua hoặc lâu hơn, các nhà phân tích cũng đang bắt đầu cho rằng một số sự sụt giảm là do Trung Quốc. Một báo cáo gần đây trên tờ Express của Anh chỉ ra rằng ngân hàng trung ương Trung Quốc xác nhận các giao dịch Bitcoin diễn ra bằng đồng Nhân dân tệ đã giảm đáng kể trong năm ngoái.
Vậy ai hưởng lợi khi Bitcoin tăng hoặc biến động điên rồ?.
Dĩ nhiên là các nhà đầu tư Trung Quốc, những kẻ chiếm tới 90% giao dịch Bitcoin trên toàn cầu và và đào ra 70% lượng Bitcoin toàn cầu. Khi bạn dư thừa tiền và sở hữu tới 70% khối lượng Bitcoin, trong khi chính quyền của ngoài thì cấm (để đánh lạc hướng?), trong thì bật đèn xanh cho bạn đầu tư, lúc đó bạn sẽ làm gì? Đương nhiên là làm cho khối tài sản mình đang nắm giữ trở nên có giá trị. Chúng ta không biết được đằng sau các nhà đầu tư Trung Quốc có phải là chính quyền Trung Quốc hay không. Nhưng chắc chắn một điều, khi Bitcoin tăng giá điên rồ, tiền thật chảy về Trung quốc nhờ tiền ảo là Bitcoin, những “tay to”, CÁ MẬP, thật sự của thị trường này.
Giá Bitcoin có thể được phổi phồng nhờ đầu cơ. Nên nhớ Bitcoin dù là tiền ảo nhưng còn hữu dụng trong thanh toán toàn cầu, trong buôn lậu ma túy, rửa tiền, chuyển ngoại tệ ra nước ngoài… Nên sự tăng giá của Bitcoin (dù bị đầu cơ) còn dễ hiểu hơn nhiều so với các cuộc khủng hoảng bong bóng giá hoa Tulip của Hà Lan cách đây vài thế kỷ.
Bitcoin đã sớm trở thành công cụ rửa tiền của thế giới ngầm. (Nguồn: Pixabay)
Sau khi Bitcoin sụt giảm 20% vào hồi cuối tháng 9 năm 2018, Jered Kenna - một trong những triệu phú Bitcoin đầu tiên - đã quay trở lại Twitter sau ba năm gián đoạn nói rằng anh đã mất tình yêu đối với ngành công nghiệp này. Tuyên bố này khiến cho nhiều người không khỏi sửng sốt, bởi thời điểm đó, Kenna đang sở hữu một nửa đồng Bitcoin, trị giá khoảng 4.000 USD. Anh đã từng nắm giữ hàng ngàn đô la, và là người đứng đầu TradeHill Inc. - sàn giao dịch tiền điện tử đầu tiên của Hoa Kỳ - xử lý một phần tư tất cả các giao dịch Bitcoin toàn cầu. Tại sao triệu phú Bitcoin này lại có tuyên bố “động trời” như vậy, khi tiền điện tử đã từng cho anh cả tiền tài và danh vọng?
Kenna chia sẻ, anh tham gia vào ngành công nghiệp này không phải để kiếm tiền, mà là để thay đổi thế giới, và anh đã hoàn toàn vỡ mộng, bởi thay vì cách mạng hóa các khoản thanh toán và thách thức hệ thống ngân hàng, thì tiền điện tử giờ đây đã gần như hoàn toàn trở thành công cụ đầu cơ và đa cấp tài chính.
Kenny không phải là người duy nhất từ bỏ ngành công nghiệp tiền điện tử này: Roger Ver, được biết đến với cái tên Bitcoin Jesus vì đã từng thành công thuyết giảng về đồng tiền kỹ thuật số, giờ đây đã lên tiếng chống lại loại tiền ảo này. Nic Carter, đồng sáng lập của công cụ theo dõi tiền điện tử Coin Metrics cũng đã đề cập đến tính chất đa cấp của công cụ này và gọi những người đã thất bại vì đặt niềm tin vào tiền ảo là “những tâm hồn lạc lối”.
Tiền ảo - Một trong những vòi bạch tuộc hút tiền thành công của nền kinh tế ngầm Trung Quốc.
Vậy tiền ảo là gì? Tiền ảo ra đời vào năm 2008 dựa trên nền tảng công nghệ khối chuỗi blockchain, còn gọi là đồng tiền mã hóa. Sở dĩ gọi như vậy vì khi mã hóa được một “khối” (block) thì người mã hóa (hay còn gọi người đào tiền – Mine) sẽ được thưởng một lượng tiền theo đơn vị nhất định, người đào tiền được xác định quyền sở hữu của mình với lượng tiền ảo đó. Với mỗi loại tiền ảo sẽ cố định một số lượng nhất định, ví dụ như đồng Bitcoin bị giới hạn bởi 21 triệu bitcoin. Giới hạn số lượng này do thuật toán lập trình tạo ra.
Ai tạo ra tiền ảo và mục đích cuối cùng của tiền ảo? Rõ ràng sở hữu tiền ảo chỉ là sở hữu một mã hóa trên không gian mạng, mã hóa đó vốn không có chút giá trị gia tăng, giá trị sử dụng nào, không mang lại lợi ích kinh tế, xã hội. Nhưng tại sao con người lại có thể mang xác nhận sở hữu mã hóa của mình (là tiền ảo) để chuyển thành tiền thật? Có phải mục đích chỉ để thanh toán và để chuyển tiền?
Trong một nền kinh tế chính thường, giao dịch thanh toán, chuyển tiền phải thông qua các trung gian tài chính (ví dụ như ngân hàng), mục đích thanh toán, nguồn tiền thanh toán, loại tiền thanh toán đều được ghi nhận. Có như vậy, các Chính phủ mới bảo vệ được quyền lợi của người giao dịch, ngăn chặn các giao dịch chuyển tiền phi pháp từ tài trợ khủng bố, buôn bán vũ khí, ma túy, rửa tiền tham nhũng…
Bởi sự kiểm soát của Luật pháp tại mọi quốc gia, nhưng thế lực ngầm vẫn lợi dụng các khe hở nhằm tạo ra các công cụ nằm ngoài mọi sự kiểm soát của Luật pháp quốc gia, tạo ra “môi trường” lý tưởng để dễ bề thao túng nguồn tài chính - mạch máu chính của nền kinh tế thế giới. Một trong các công cụ đó là TIỀN ẢO.
Khi tiền ảo được giao dịch, có thể quy đổi bằng tiền thật, khi đó tiền ảo trở thành phương tiện hoàn hảo các các tổ chức tội phạm quốc tế, cho các chính phủ tham nhũng trong việc rửa tiền bẩn. Chỉ cần đầu tư vào tiền ảo, thậm chí đăng ký đào tiền ảo, mua đi bán lại trong các tài khoản (được gọi là ví), tiền bẩn từ tham nhũng, buôn bán vũ khí, ma túy, tiền ăn cắp từ tài khoản tín dụng, nghiễm nhiên trở thành tiền sạch, nguồn thu nhập chính đáng. Nhu cầu với Bitcoin từ Trung Quốc đương nhiên lớn bởi nguồn tiền tham nhũng cần rửa sạch, bởi các giao dịch mờ ám với các quốc gia, tổ chức khủng bố bị thế giới cấm vận và theo dõi, bởi chính sách quản lý ngoại hối (đồng đô la Mỹ) khắc nghiệt trong nền kinh tế nước này… Các sàn giao dịch tiền ảo lớn nhất và chủ sở hữu của nó đều có nguồn gốc từ Trung Quốc.
Hơn thế nữa, tiền ảo đa dạng với hàng ngàn loại coin trên khắp các sàn giao dịch còn là phương tiện đầu cơ và lừa đảo tài chính dưới hình thức đa cấp tài chính. Đầu cơ là tìm kiếm lợi nhuận từ việc tạo ra nguồn cầu tăng ảo, khiến giá cả tăng quá mức so với giá trị thực. Khi đó, lợi nhuận do kẻ đầu cơ kiếm được hoàn toàn bất chính, mang tính “lừa đảo tài chính”. Hầu hết các cuộc khủng hoảng đều xuất phát từ đầu cơ, có những nhà đầu tư không có mục đích đầu cơ nhưng lại bị dẫn dắt bởi những kẻ đầu cơ lớn, chuyên nghiệp và có thể dẫn dắt thị trường. Tiền ảo hiện đã trở thành một phương tiện đầu cơ.
Tiền ảo (không gồm đồng tiền ảo chính thức mà PBOC phát hành) chính là một trong những vòi bạch tuộc hút máu rất thành công của Trung Quốc ((Public Domain Pictures)
Tương tự như thị trường chứng khoán, nơi các công ty niêm yết kêu gọi vốn nhàn rỗi của các nhà đầu tư để mua cổ phiếu, trái phiếu của công ty mình. Số tiền huy động được, các công ty sẽ quay lại đầu tư mở rộng kinh doanh. Do vậy, để bảo vệ các nhà đầu tư, thì các sàn giao dịch chứng khoán cần phải đảm bảo công khai, minh bạch thông tin tài chính, quản trị của doanh nghiệp niêm yết; dựa vào các thông tin được thẩm định này, các nhà đầu tư sẽ cân nhắc việc bỏ vốn đầu tư vào doanh nghiệp nào có uy tín, mức sinh lời tốt.
Bên cạnh đó, đảm bảo việc giá cổ phiếu của doanh nghiệp niêm yết không bị thao túng bởi chính những ông chủ doanh nghiệp đó (những người cần huy động tiền), đảm bảo tiền huy động từ thị trường tài chính được các ông chủ đó dùng hợp pháp, đúng mục đích, các cơ quan quản lý đưa ra hàng loạt yêu cầu khắt khe với các ông chủ doanh nghiệp khi họ huy động vốn như họ phải công khai tài chính, công khai chiến lược kinh doanh, công khai hành vi mua bán, trao đổi, chuyển nhượng cổ phần của họ trên thị trường….
Tất cả các yêu cầu này với doanh nghiệp muốn huy động vốn, rốt ráo là đảm bảo “minh bạch thông tin” để bảo vệ nhà đầu tư tài chính, bảo vệ tính liêm chính, đạo đức của thị trường tài chính. Mặc dù bề mặt khá chặt chẽ như vậy, nhưng đã rất nhiều vụ án làm tăng giá cổ phiếu ảo kiếm lời bất chính hoặc kinh doanh giả nhưng huy động vốn thật trên TTCK đã bị phanh phui, bị hình sự hóa, và ngày càng phức tạp (tội phạm này không hề giảm đi, nhiều nhà đầu tư không đủ thông tin bị mất tiền oan cho các gian lận như vậy, các cơ quan quản lý giám sát tài chính (gồm cả các sàn giao dịch) cũng không giám sát hết được rủi ro này).
Nhưng tiền ảo, không có một hệ thống bảo vệ chặt chẽ và hợp pháp như thế bởi nhiều lý do. Bản thân các doanh nghiệp trên TTCK cung cấp sản phẩm, dịch vụ có giá trị gia tăng cho xã hội, còn tiền ảo thì không.
Người huy động vốn từ tiền ảo (công ty phát triển tiền ảo) sẽ không bị ai quản lý, không phải công khai, minh bạch bất cứ thông tin gì. Do vậy, việc các công ty tạo ra tiền ảo để huy động vốn thường bắt tay với các sàn giao dịch để tạo ra đội “cá mập”, đội này sẽ mua bán trao đổi với nhau, tạo ra các giao dịch ảo, mức giá ảo để khiến người đầu tư bên ngoài, ít thông tin nhìn vào thấy rằng đồng tiền ảo A có thể nhiều người muốn đầu tư, mình có kiếm lời từ việc mua đi bán lại.
Hình thức “Đa cấp tài chính” là việc tạo ra một cầu ảo để hấp dẫn nhà đầu tư, khi đó với người đào coin, người sở hữu coin, hoặc mua quyền sở hữu coin trong tương lai (giống như mua căn hộ chung cư nhưng chung cư chưa xây), chính doanh nghiệp phát hành coin sẽ “vay” lại số coin/ hoặc quyền sở hữu coin trong tương lai này. Khi cho họ vay, người sở hữu coin/hoặc quyền sở hữu coin trong tương lai sẽ được ngay lập tức nhận 1 khoản tiền lãi, trong khi vẫn giữ quyền sở hữu coin đó. Như vậy, nhà đầu tư không chuyên cảm thấy cầu về coin họ sở hữu rất cao, hiệu quả sinh lời rất lớn, bản thân họ sẽ dùng tiền thật để đầu tư thêm vào tiền ảo, kêu gọi bạn bè đầu tư thêm vào vì lợi nhuận quá cao. Thực tế, không một ai quản lý được, biết được dòng tiền đi như thế nào trong các giao dịch tiền ảo, nên cầu về tiền ảo thực sự vô cùng ẢO, gồm cả Bitcoin cũng được các chuyên gia liệt vào mô hình “đa cấp tài chính” như vậy.
Chưa có thống kê cụ thể, nhưng không ai có thể phủ nhận rằng Trung Quốc không chỉ coi là kẻ sở hữu Bitcoin mà Trung Quốc chính là nơi phát hành tiền ảo lớn nhất thế giới. Hàng trăm loại tiền ảo (có giá trị thấp, hoặc nhanh chóng trở thành rác trên sàn giao dịch) chỉ để dùng huy động vốn theo đa cấp tài chính mà thôi.
Và cuối cùng, tiền ảo (không gồm đồng tiền ảo chính thức mà PBOC phát hành) chính là một trong những vòi bạch tuộc hút máu rất thành công của Trung Quốc.
Trà Nguyễn - Mộc Trà
(ntdvn.com)
TÀI LIỆU THAM KHẢO
https://www.investopedia.com/news/price-cryptocurrencies-totally-dependent-china/
https://www.investopedia.com/tech/what-role-did-china-play-bitcoins-decline/
