Bài viết của Moira Junge, Đại học Monash

(Dan Viet biên dịch)

Bạn có thể đã nghe nói về những người dùng băng keo để dán miệng ngậm lại khi ngủ. Dán miệng đã trở thành một xu hướng phổ biến trên mạng xã hội, với nhiều người cho rằng nó giúp cải thiện giấc ngủ và sức khỏe tổng thể.

Những lợi ích được cho là của việc dán miệng khi ngủ phần lớn chỉ là truyền miệng, bao gồm các tuyên bố sẽ làm cho việc thở dễ dàng hơn, ít ngáy hơn, cải thiện các triệu chứng hen suyễn, ít khô miệng hơn, ít có khả năng bị hôi miệng và phẩm chất giấc ngủ tốt hơn.

Khi xu hướng này ngày càng phổ biến trong những năm gần đây, các tuyên bố cũng bao gồm việc cải thiện làn da, tâm trạng, và hệ tiêu hóa - và thậm chí là làm cho đường viền hàm dưới thon gọn hơn.

Lý do của việc dán miệng khi ngủ là để thúc đẩy thở bằng mũi thay vì bằng miệng. Khi đường mũi của một người bị tắc nghẽn, hơi thở sẽ chuyển từ mũi sang miệng. Thở bằng miệng có liên quan đến các tình trạng như ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.

Nhưng liệu băng keo dán miệng khi ngủ có phải là một cách hiệu quả để giải quyết những vấn đề này và liệu nó có an toàn không? Một đánh giá mới cho thấy việc dán miệng khi ngủ mang lại những lợi ích hạn chế – và có thể gây ra rủi ro.

Đánh giá đã tìm thấy gì?

Trong một bài báo mới, các chuyên gia nghiên cứu của Gia Nã Đại đã xem xét các tài liệu khoa học về việc dán miệng khi ngủ, tìm kiếm các nghiên cứu đề cập đến các thuật ngữ như "thở bằng miệng", "dán miệng" và "giấc ngủ".

Họ đặc biệt tìm kiếm các nghiên cứu xem xét những người thực sự bị chứng thở bằng miệng, và các vấn đề về giấc ngủ liên quan đến thở chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, để hiểu rõ những lợi ích và tác hại tiềm ẩn của việc dán miệng khi ngủ đối với nhóm này.

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là tình trạng đường thở bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn trong khi ngủ. Điều này có thể khiến bạn ngừng thở trong thời gian ngắn, được gọi là "ngưng thở". Ngưng thở có thể xảy ra nhiều lần trong đêm, dẫn đến giảm nồng độ oxy trong máu cũng như làm giấc ngủ gián đoạn.

Các chuyên gia nghiên cứu đã tìm thấy mười nghiên cứu đủ điều kiện được công bố từ năm 1999 đến năm 2024, với tổng số 213 người tham gia. Tám nghiên cứu đã xem xét việc dán miệng, và hai nghiên cứu liên quan đến việc sử dụng dây đeo cằm để giữ miệng ngậm lại.

Chỉ có hai nghiên cứu xác định được lợi ích của việc dán miệng khi ngủ đối với hội chứng ngưng thở khi ngủ ở thể nhẹ. Những cải thiện được quan sát thấy - đối với các chỉ số như nồng độ oxy trong máu và số lần ngưng thở mỗi giờ - là khiêm tốn.

Và mặc dù chúng có nhiều ý nghĩa về mặt thống kê, nhưng có lẽ không có nhiều ý nghĩa về mặt lâm sàng. Điều này có nghĩa là những thay đổi này có thể sẽ không tạo ra nhiều khác biệt đối với các triệu chứng hoặc quyết định trị liệu.

Các nghiên cứu còn lại không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy việc dán miệng khi ngủ giúp điều trị chứng thở bằng miệng, hoặc các bịnh trạng liên quan.

Việc dán miệng khi ngủ đã trở thành một xu hướng phổ biến trên mạng xã hội. © K.IvanS/Shutterstock

Hơn nữa, bốn nghiên cứu đã cảnh báo về những tác hại nghiêm trọng tiềm ẩn. Cụ thể, việc che kín miệng có thể gây nguy cơ ngạt thở (thiếu oxy có thể dẫn đến bất tỉnh hoặc tử vong) cho những người thở bằng miệng do tắc nghẽn đáng kể đường thở ở mũi. Loại tắc nghẽn mũi này có thể là hậu quả của các tình trạng như viêm mũi dị ứng, lệch vách ngăn mũi, hoặc phì đại amidan.

Nói cách khác, dán miệng trong khi ngủ chắc chắn không phải là một ý tưởng hay nếu bạn bị nghẹt mũi, vì việc bị nghẹt đường thở ở cả mũi và miệng cùng lúc khi ngủ là không an toàn.

Thông điệp rút ra là gì?

Các tác giả kết luận rằng có rất ít lợi ích, và có một số rủi ro nghiêm trọng tiềm ẩn liên quan đến việc dán miệng ở những người thở bằng miệng hoặc có hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.

Tuy nhiên, họ lưu ý rằng chúng ta cần thêm bằng chứng dựa trên nghiên cứu khoa học và rõ ràng hơn để hiểu rõ hơn liệu dán miệng trong khi ngủ có an toàn và hiệu quả hay không.

Bài đánh giá này không tập trung vào bất kỳ nghiên cứu nào liên quan đến việc băng keo dán miệng để cải thiện tâm trạng, làn da, hệ tiêu hóa, đường viền hàm dưới thon gọn hơn, và các vấn đề khác, vì vậy các chuyên gia nghiên cứu không thể đưa ra kết luận về hiệu quả và độ an toàn của việc dán miệng cho những mục đích đó.

Ngáy ngủ là một trong những vấn đề mà băng keo dán miệng được bày ra để giảm ngáy. © Kleber Cordeiro/Shutterstock

Trên toàn thế giới, các chuyên gia sức khỏe giấc ngủ có trình độ không khuyến nghị sử dụng băng dán miệng khi ngủ.

Nếu bạn lo lắng về giấc ngủ của mình, điều tốt nhất nên làm là tham vấn ý kiến ​​các nguồn khoa học đáng tin cậy, hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe, những người có thể hướng dẫn bạn giải quyết các nguyên nhân cơ bản gây ra những khó khăn về giấc ngủ.

Việc thử làm theo các xu hướng trên mạng xã hội như dán miệng trước khi tìm kiếm lời khuyên chuyên môn có thể dẫn đến sự chậm trễ trong việc chẩn đoán các bịnh tình nghiêm trọng mà đã có phương pháp điều trị dựa trên bằng chứng.

Băng dán miệng khi ngủ chắc chắn không nên được thử ở trẻ em.

Có thể ở một số người trưởng thành khỏe mạnh, không mắc các bệnh về đường hô hấp, không bị rối loạn giấc ngủ đáng kể, và không bị dị ứng băng keo, băng dán miệng có thể ít gây hại và mang lại một số lợi ích khiêm tốn. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn chưa có đủ bằng chứng để khẳng định điều này.

Moira Junge là Giám đốc Điều hành của Quỹ Sức khỏe Giấc ngủ, trụ sở tại Úc Đại Lợi, (The Sleep Health Foundation). Bà cũng là thành viên của Hội đồng Cố vấn Sức khỏe Healthylife Health Advisory Board, và là chuyên gia tâm lý học kiêm giám đốc lân sàng tại trung tâm y tế Yarraville Health Group.