.png)
Getty Images/BBC
Dự kiến hơn 250 công trình với tổng vốn trên 1,2 triệu tỷ đồng sẽ được khánh thành và khởi công dịp 80 năm Quốc khánh.
Thông tin trên được đưa ra trong cuộc họp của Chính phủ vào chiều 12/8.
Đầu tư công, một trong những trụ cột tăng trưởng kinh tế của Việt Nam, được dự báo sẽ được thúc đẩy mạnh trong bối cảnh một động cơ khác là xuất cảng có khả năng cao ghi nhận sự giảm tốc trong nửa cuối 2025.
Chính phủ hạ quyết tâm đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8,3-8,5% trong năm nay trong bối cảnh Đại hội Đảng lần thứ 14 dự kiến diễn ra vào đầu năm 2026.
Khi thuế suất mà chính quyền Mỹ đặt ra có hiệu lực từ ngày 7/8, đã không có thêm chi tiết hay thỏa thuận nào mới giữa Việt Nam và ông Trump kể từ khi vị tổng thống Mỹ có cuộc điện đàm "tốt đẹp" với Tổng Bí thư Tô Lâm hồi đầu tháng Bảy.
Như vậy, Mỹ chính thức áp thuế 20% đối với hàng hóa từ Việt Nam và 40% đối với các mặt hàng "trung chuyển" - dù chưa biết phía Mỹ sẽ định nghĩa sao về loại hàng này.
Tuy nhiên, quốc gia Đông Nam Á này có thể tạm yên tâm về hàng hóa "trung chuyển" khi Washington vẫn chưa đưa ra hướng dẫn, quy định cụ thể về loại hàng này, nên các con số, quy định hiện hành vẫn được áp dụng.
Theo số liệu từ Cục Thống kê, 7 tháng đầu năm 2025, xuất cảng đã tăng 14,8% so với cùng kỳ năm 2024, đạt 262,44 tỷ USD.
Mỹ vẫn là thị trường lớn nhất khi Việt Nam xuất cảng đến 85,12 tỷ USD, tăng 27,8%, so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong khi đó, dù nhập cảng từ Mỹ tăng 22,7%, đạt 10,54 tỷ USD, nhưng thặng dư thương mại của Việt Nam với Hoa Kỳ đã nới rộng lên 74,6 tỷ USD, so với 58 tỷ USD trong cùng kỳ năm trước, theo số liệu từ Hải quan.
Theo Reuters, các nhà xuất cảng Việt Nam được cho là đã tăng tốc giao hàng trước khi quan thuế có hiệu lực.
Chính phủ nước này khẳng định cả nhập cảng và xuất cảng đều tăng mạnh do các doanh nghiệp đang đẩy mạnh sản xuất để đáp ứng các đơn hàng mới.
Ông Lê Trung Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Thống kê thuộc Bộ Tài chính, cho hay mức thuế 20% của Mỹ sẽ khiến kim ngạch xuất cảng của Việt Nam sang thị trường này giảm khoảng 11-12 tỷ USD.
Con số này tương đương 9-10% tổng giá trị hàng xuất cảng.
Với nền kinh tế định hướng xuất cảng như của Việt Nam, đây có thể được xem như một tổn thất tương đối lớn, đặc biệt trong bối cảnh chính phủ nước này đang chạy đua để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP.
Trước đó, để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% cho cả năm 2025, Cục Thống kê ước tính 6 tháng cuối năm phải mức tăng phải đạt 8,42%, trong đó quý 3 cần đạt 8,33% và quý 4 là 8,51%.
Giờ đây, khi Thủ tướng Phạm Minh Chính xác định mục tiêu là 8,3-8,5%, con số cho quý 3 và quý 4 có thể sẽ cao hơn.
Triển vọng trong nửa sau 2025
Mức thuế 20% từ Mỹ đem đến những nhận định tương đối trái chiều về triển vọng tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.
Chuyên gia tài chính, ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu nhận định với BBC News Tiếng Việt rằng với mức thuế này, Việt Nam khó đạt mục tiêu tăng trưởng, thậm chí mức tăng cả năm sẽ ở dưới 8%.
Ông Michael Kokalari, chuyên gia kinh tế trưởng tại VinaCapital, nhận định tại một sự kiện với các nhà đầu tư ở London rằng với mức thuế 20%, tăng trưởng GDP của Việt Nam có thể bị ảnh hưởng từ 0,8% đến 1,3% (so với mốc 8%), tùy thuộc vào việc có miễn trừ với hàng công nghệ hay không.
Trước đó, trong kịch bản mức thuế 46% giữ nguyên, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo triển vọng tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2025 sẽ bị giảm khá sâu, chỉ còn 5,4% và tiếp tục giảm tốc trong năm 2026.
Hồi tháng Sáu, con số mà Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự báo cho hai năm này lần lượt là 6,2% và 6%.
OECD nhận định, "Vì FDI và xuất cảng đã là động lực tăng trưởng chính của Việt Nam, rào cản thương mại cao hơn và sự bất ổn chính sách kéo dài là những rủi ro tiêu cực lớn đối với triển vọng kinh tế. Nếu các rào cản thương mại ở thị trường xuất cảng làm giảm sức hấp dẫn của Việt Nam như một điểm đến đầu tư, tăng trưởng có thể suy yếu đáng kể".
Báo cáo từ IMF chỉ ra nếu căng thẳng thương mại toàn cầu giảm bớt, triển vọng kinh tế sẽ cải thiện đáng kể.
Điều này phần nào được thể hiện qua các mức giảm quan thuế của ông Trump đối với Việt Nam - xuống còn 20% - cũng như với các quốc gia khác.
Vào hôm 11/8, Bộ trưởng Tài chanh Mỹ, Scott Bessent, nói rằng quan thuế có thể tiếp tục giảm nếu cán cân thương mại của nước này cân bằng hơn.
Dù vậy, IMF cảnh báo các rủi ro tiêu cực là rất cao. Nếu căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang hơn nữa hoặc điều kiện tài chánh toàn cầu thắt chặt có thể làm suy yếu thêm xuất cảng và đầu tư.
Đối với tình hình trong nước, căng thẳng tài chánh có thể tái xuất hiện do các điều kiện tài chánh thắt chặt và mức nợ doanh nghiệp cao.
Tuy nhiên, IMF chỉ ra các mặt tích cực, chẳng hạn việc đạt được các thỏa thuận thương mại không phân biệt đối xử và thực hiện thành công các cải cách hạ tầng cơ sở và cải cách thể chế có thể thúc đẩy đáng kể tăng trưởng trong trung hạn.
.png)
Quan thuế khiến các tổ chức kinh tế hạ kỳ vọng tăng trưởng của Việt Nam xuống đáng kể. Getty Images
Tiến sĩ kinh tế Huỳnh Thanh Điền từ Đại học Nguyễn Tất Thành (TP HCM) lại cho rằng triển vọng cho nửa cuối 2025 của Việt Nam vẫn tích cực.
Dù dự báo xuất cảng sang thị trường lớn nhất là Mỹ sẽ giảm do ảnh hưởng từ thuế suất, ông Điền vẫn đánh giá cao hai lãnh vực tăng trưởng khác là đầu tư nước ngoài (FDI) và đầu tư công.
Ông nói với BBC News Tiếng Việt, "Đối với các nhà đầu tư nước ngoài, quan thuế chỉ là vấn đề ngắn hạn, mang tính chính trị. Họ quan tâm đến các yếu tố dài hạn hơn như chính sách ổn định, lao động giá rẻ, cơ sở hạ tầng thuận lợi và môi trường kinh doanh hiệu quả".
Tiến sĩ Điền chỉ ra dòng vốn FDI vào Việt Nam vẫn tăng mạnh trong bảy tháng đầu năm, chứng minh quan thuế không làm thay đổi quyết định đầu tư của họ.
Vốn FDI thực hiện trong bảy tháng đầu năm 2025 đã đạt mức cao nhất trong 5 năm qua với khoảng 13,6 tỷ USD, tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước.
Trong khi đó, đầu tư công cũng đang được thúc đẩy mạnh mẽ.
Ông Điền giải thích về đầu tư công, "Chính quyền đang đẩy mạnh đầu tư vào các dự án trọng điểm như cao tốc, sân bay. Việc này không chỉ giúp tăng trưởng trực tiếp trong ngắn hạn mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa, thu hút đầu tư tư nhân, tạo ra việc làm và kích thích tiêu dùng".
Bộ Giao thông vận tải trước đây, nay là Bộ Xây dựng, cho hay 10 dự án giao thông lớn được khởi công trong năm 2025 trên địa bàn cả nước với tổng mức đầu tư hơn 33.600 tỷ đồng.
Cũng trong năm 2025, TP HCM khởi công 4 dự án giao thông lớn với tổng vốn hơn 42.000 tỷ đồng.
Thủ tướng cũng yêu cầu hoàn thành phi trường Long Thành (Đồng Nai) giai đoạn 1 trước khi kết thúc năm 2025.
Thách thức với chính sách tiền tệ
Ông Huỳnh Thanh Điền nhận định, "Đồng Việt Nam đang có xu hướng mất giá so với đô-la Mỹ và euro. Mặc dù việc này có lợi cho xuất cảng, nhưng cũng tạo ra áp lực nhất định lên lạm phát".
Từ đầu năm đến nay, tiền đồng Việt Nam khoảng 3% so với đô-la Mỹ và 13% so với euro.
Bên cạnh đó, tăng trưởng cao đi kèm với lãi suất thấp giúp các doanh nghiệp dễ dàng vay vốn để nâng cao sản xuất.
Ông Điền nói, "Mục tiêu tối thượng của Việt Nam là tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm, chứ không phải giữ vững tỷ giá. Việc để đồng Việt Nam mất giá một chút sẽ giúp các doanh nghiệp xuất cảng có lợi thế cạnh tranh hơn, từ đó thúc đẩy tăng trưởng".
Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, báo Chính phủ đưa tin hôm 5/8.
Tính đến cuối tháng Sáu, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt trên 17,2 triệu tỷ VN đồng, tăng 9,9% so với cuối năm 2024, tăng 19,32% so với cùng kỳ năm 2024 và là mức tăng trưởng tín dụng cao nhất trong nhiều năm trở lại đây.
.png)
Tiền đồng Việt Nam có xu hướng giảm sâu so với các ngoại tệ mạnh từ đầu năm đến nay. Ảnh: Getty Images
Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền nói, “Dù vậy, chính sách này cũng tiềm ẩn rủi ro".
Khi Ngân hàng Nhà nước duy trì lãi suất thấp để kích thích tăng trưởng, dòng tiền lại không chảy vào sản xuất kinh doanh mà lại đổ vào các kênh đầu cơ như bất động sản hay chứng khoán, ông Điền giải thích.
Điều này có thể tạo ra những rủi ro bong bóng và mất cân đối trong nền kinh tế.
"Đây là thực trang báo động và cũng là thách thức mà chính phủ cần giải quyết."
Theo báo cáo của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), giá nhà ở, đặc biệt là chung cư, đã tăng liên tục trong 6 tháng đầu năm, trái ngược với kỳ vọng của người dân, đe dọa giấc mơ an cư của nhóm lao động thu nhập trung bình và thu nhập thấp.
Giá căn hộ ở trung tâm TP HCM (trước sáp nhập) trung bình đạt 82 triệu đồng/m2, tăng 29% so với cùng kỳ năm ngoái. Các dự án mới mở bán cũng tăng giá 10-13% so với trước đó, theo hãng tư vấn bất động sản CBRE.
VARS nhận định các kỳ vọng về việc giá bất động sản giảm trong nửa sau 2025 sẽ khó thành hiện thực.
Các biện pháp cụ thể có thể được áp dụng, ông Điền gợi ý, chẳng hạn như kiểm soát hạn mức tín dụng cho các lĩnh vực đầu cơ hoặc đưa ra những quy định chặt chẽ hơn để hạn chế rủi ro.
"Nếu tình hình trở nên căng thẳng, Ngân hàng Nhà nước có đủ công cụ và kinh nghiệm để can thiệp nhanh chóng. Chẳng hạn, họ có thể tung các hạn mức tín dụng riêng biệt cho từng ngành để bảo đảm dòng tiền đi đúng hướng."
Cơ hội cạnh tranh trong khu vực và sự đánh đổi
Theo ông Điền, mức thuế mà Việt Nam đối mặt không làm giảm đáng kể lợi thế của Việt Nam trong khu vực.
Con số 40% cho hàng "trung chuyển" một mặt sẽ phần nào đó nâng cao năng lực sản xuất cho các doanh nghiệp nội địa, giảm phụ thuộc vào người láng giềng phương Bắc.
Ông Robert Law, Giám đốc Tư vấn và Thông tin chuyên sâu tại Asialink, có trụ sở ở Đại học Melbourne (Úc), cũng có nhận định tương tự với BBC News Tiếng Việt.
"Tôi nghĩ Việt Nam sẽ vẫn duy trì được sức cạnh tranh với mức thuế suất hiện tại. Một điểm đáng chú ý là các quy tắc xuất xứ liên quan đến việc trung chuyển hàng hóa - điều hiện vẫn chưa rõ ràng."
Tuy nhiên, ông Law cũng cảnh báo cạnh tranh về thương mại có thể đánh đổi bằng sự ổn định, đoàn kết vốn mong manh ở ASEAN.
Giờ đây, chính sách của chính quyền Trump đang khoét sâu thêm những rạn nứt sẵn có. Khi mỗi quốc gia cố gắng tự mình đàm phán để có được thỏa thuận quan thuế tốt nhất, những nỗ lực phối hợp của cả khối - như lời kêu gọi của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim - đã hoàn toàn thất bại.
Ông Law dẫn chứng là khối này đã khá vất vả trong việc giải quyết các vấn đề nhạy cảm, điển hình là Biển Đông.
Ông Law kết luận, "Nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, tác động lâu dài sẽ là một khu vực Đông Nam Á chia rẽ hơn, cả về chính trị và kinh tế"
Một số chuyên gia kinh tế lại có góc nhìn tương đối khác về lợi thế của Việt Nam.
Ông Kevin Khaw Khai Sheng, nhà phân tích nghiên cứu của iFAST Capital, nhận định rằng động thái nhượng bộ như của Việt Nam hay Indonesia sau cùng sẽ gây tổn hại cho nền kinh tế trong nước, The Star của Malaysia đưa tin.
Các chuyên gia kinh tế Thái Lan mà BBC News Tiếng Thái phỏng vấn cũng đã kỳ vọng nước này nhận mức thuế ngang hoặc thấp hơn Việt Nam, để nắm lợi thế cạnh tranh.
Giờ đây, quốc gia này chịu mức 19%.
Bangladesh - quốc gia Nam Á, đối thủ của Việt Nam trong ngành may mặc - nhận mức 20%.
Trước đó, Tiến sĩ Mostafizur Rahman từ Trung tâm Đối thoại Chính sách (Bangladesh) nói với BBC Tiếng Bengal rằng nếu Bangladesh đạt được thỏa thuận tương tự như mức 20% của Việt Nam, quốc gia này có thể bảo đảm được lợi thế thương mại của mình.
(Theo BBC)
