(Nguồn: https://vietbao.com)

(Ảnh: Metaverse for Education: https://www.youtube.com/channel/UCAbycjVSpwZGmTej3SsVfJQ )

Metaverse không chỉ là một danh từ mới, một công kỹ nghệ điện tử đang nổi bật, trở thành một hiện tượng trong thế kỷ 21, và sẽ là tương lai cho sự học hỏi, hiểu biết một cách thực tế, thực dụng, nhất là trong lãnh vực giáo dục cho trẻ em.

Những người lớn không quan tâm đọc sách báo, xem thông tin để học hỏi về thế giới và đời sống; những trẻ em không thích thú việc học ở trường theo đường lối giáo dục truyền thống, metaverse sẽ là phương pháp, con đường mới, với nhiều thích thú và thuyết phục để gia tăng kiến thức, sự hiểu biết, lòng đồng cảm sự khác biệt. Quan trọng hơn, metaverse sẽ giúp trẻ em ham học.

Ham học? Phải chăng là một điều mơ ước của các cha mẹ, ông bà cho con cháu? Muốn học thành tài, trước hết phải ham học. Metahug là một chương trình mới trong phạm vi metaverse dành riêng cho trẻ em: Học trong khi vui chơi. Hiểu biết xâm nhập theo con đường thích thú.

Từ Virtual Reality Đến Metaverse.

Trong thời gian đại dịch COVID-19, trường học đóng cửa, nhiều cơ sở không hoạt động như trước, chúng ta chứng kiến những cách làm việc trên không gian ảo, những lớp học mở ra trên internet với kỹ thuật điện tử virtual reality (thực tế ảo), qua phương pháp giáo dục cách không (remote studying.)

Virtual Reality là một hình thức của kinh nghiệm có thể giống hoặc khác với thế giới thực tế. Được ứng dụng vào các lãnh vực giáo dục, giải trí, kinh doanh, chính trị, xã hội … Virtual reality kết hợp sự đa dạng thực tế qua khoa học điện tử để tạo ra: hình ảnh, chuyển động, âm thanh thực, đồng thời tạo cảm giác, cảm xúc mô phỏng của một người đang hiện diện như thật trong môi trường không thật.

Cảm giác, cảm xúc, tức là tình cảm, rất quan trọng trong khi sống. Thường xuyên, con người sống với tình cảm rồi mới đến lý trí. Hầu hết, những sinh hoạt của tri thức bị chi phối bởi tình cảm.

Vì vậy, khi thế giới ảo có khả năng tạo ra tình cảm, sẽ cho con người một thế giới gần như thật.

( ảnh trên internet.)

( ảnh trên internet.)

( ảnh trên internet.)

Hiện nay, nhiều trường học và đại học đang sử dụng mô hình trộn lẫn giữa các lớp học thực tế và các lớp học cách không. Nhưng chúng ta đều biết, đây chỉ là những bước đầu, dọc theo xa lộ tiến bộ, sẽ có nhiều hình thức công nghệ điện tử gia tốc hoặc tạo ra những phương pháp hữu hiệu hơn.

Metaverse là một thế giới ảo ba chiều, (có thể nói bốn chiều khi cộng thêm chiều thời gian, thời giờ của một người trải nghiệm trong thế giới ảo này.) Điểm nhấn: trong thế giới ảo metaverse, người ta có thể sinh hoạt những gì vẫn thường làm trong đời thực và giao tiếp, tương tác với những người xung quanh. Như đi dạo phố, mua áo quần, tham dự ca nhạc, tụ họp bạn bè, diễn thuyết, nhảy đầm, ăn uống …v…v… Họ có thể mua nhà, mua xe, mua vật dụng, mua bất động sản. Họ có thể có sở hữu một gia tài đồ sộ không kém gì tài sản vật chất thực sự. Khái niệm sở hữu và mua bán những ảo vật này khá khó hiểu cho những thế hệ lớn tuổi. Những ai hiểu và chấp nhận được khái niệm “Tiền điện tử, cryptocurrency” như Bitcoin, Ethereum, Stellar, Binance Coin … và khái niệm NFT trong sản phẩm nghệ thuật. Người sở hữu NFT là  sở hữu “sổ cái kỹ thuật số” (ledger digital), được cung cấp với chứng chỉ xác thực công khai, chứng chỉ này không thể thay đổi, là một đơn vị dữ liệu duy nhất.

The Merge là một NFT bán cao giá nhất trong lịch sử sản phẩm nghệ thuật ảo với giá 91.8 triệu đô-la.

91 triệu đô-la cho một tác phẩm ảo? Nếu muốn bán lại, lập tức có người tranh nhau để mua. Đây là những khái niệm mà các thế hệ mai sau, gần thôi, sẽ xem là bình thường.

Tác phẩm NFT Lavalabs’s CryptoPunks bán giá 23.7 triệu đô-la.

Những loại khái niệm mới này xuất hiện xây dựng cho một quan niệm lớn hơn, đó là metaverse. Một số nhà tư tưởng và khoa học gia đã tiên đoán: với metaverse, người ta có thể trải nghiệm qua một hay nhiều số mạng khác mà chúng ta từng mơ ước.

Thử hỏi, trong quá khứ, làm sao có thể trải dài kinh nghiệm riêng về một đời sống khác? Ví dụ đang làm tài xế taxi, mà mơ ước trở thành thủ tướng; đang là bà nội trơ nhưng mơ mộng là người mẫu. Tưởng tượng, vì chủ quan và dữ liệu bị giới hạn, không thể cho cảm giác thật, phong phú, và hiểu biết khách quan. Bất kỳ là ai, cũng đã từng có ý nghĩ làm kẻ khác, ít nhất một lần, nếu không muốn nói là cả chục, cả trăm lần. Không thực hiện được, khiến mong muốn đó trở thành nỗi ám ảnh. Đôi khi, cho người đó ý nghĩ, họ sẽ khá hơn, tốt đẹp hơn, nếu họ là …(?). Mai này, họ có thể thử để biết mình có thích hợp hay không?

Những cuộc thí nghiệm đang diễn ra, những dữ liệu đang được sáng tạo, meta verse đang trên đường phát triển đến nhiều khuynh hướng, chưa ai biết rõ.

Tôi xung phong vào những trò chơi để thử nghiệm  metaverse: Cho đến giờ này, số mệnh của tôi là nghệ sĩ, buồn khổ cũng nhiều, vui sướng cũng nhiều. Có lên voi, có xuống chó, đôi khi xuống rệp. Trước kia, tôi thường mơ mộng trở thành bác sĩ giải phẫu, kiếm rất nhiều tiền. Đôi khi, tưởng tượng mình là một anh hùng xuất chúng và đoạt được nhiều trái tim mỹ nữ. Thường khi, hư cấu buổi nhận giải thưởng văn chương Nobel… Cho đến khi tôi nhập vào metaverse, sống đời bác sĩ giải phẫu, làm anh hùng cao hơn cả tổng thống Ukraine, và thử mang giải Nobel với một triệu rưỡi tiền thưởng. Thức khuya mới biết đêm dài, lấy vợ mới biết có gai ngấm ngầm. Trong thời gian giải phẫu, tôi đã làm chết nhiều người vì thích sáng tạo phương pháp mổ khác, không theo quy tắc chính quy. Thường vì ngẫu hứng cắt xén nên bị kiện tụng, thua và ở tù. Sang vai anh hùng mới biết nghĩ dễ làm khó. Khi đối đầu hiểm nguy, nhất là cái chết, cảm xúc sợ hãi, rối loạn, nghĩ không ra cách đối phó, trí khôn hàng ngày tê liệt, đành chạy làng. Còn lãnh giải Nobel, kể lại còn xấu hổ, dù đã suy nghĩ kỹ, viết bài diễn văn ngắn, vậy mà đọc lên hầu hết người nghe không hiểu. Khi các nhà văn nhà báo quốc tế đặt câu hỏi, lại không thể trả lời, đành giả bệnh rút lui. Sau những kinh nghiệm thực tế đó, tôi hiểu: Con người không chọn số mệnh, mà số mệnh cũng không chọn con người. Cả hai gặp nhau, không rõ lúc nào, đứa này cõng đứa kia, đi hết cuộc đời còn lại. Chỉ có thể thay đổi là đứa ngồi trên chỉ đạo, đứa bên dưới thực hành. Số mệnh ngồi trên, chân người đi theo hướng của nó. Con người ngồi trên, ý chí kềm chế sức chạy ngẫu nhiên của số mệnh.

Giáo dục, sự hiểu biết sâu rộng có khả năng lèo lái số mệnh. Metaverse là phương tiện giúp một người thử nghiệm và thay đổi số mệnh. Những ai thua cuộc thường tuyên bố: số mệnh không thể thay đổi.

Trong hiện tình của khoa học điện tử, muốn vào metaverse phải sử dụng bộ phận đeo mắt và tai, có thể sử dụng bộ phận điều khiển trên hai tay, qua computer hoặc điện thoại thông minh. Gần đây, đã có một bộ phận mới, chỉ cần đeo ở mắt và tải xuống những dữ liệu cần thiết để tham dự. Và tương lai … chắc chắn sẽ dễ dàng và biến hóa hơn.

Có thể nói, hầu hết các khía cạnh đời sống, chúng ta đều có thể tham gia vào thế giới ảo. Từ tình dục thầm kín cho đến kỳ vọng trong vũ trụ, từ cảm xúc hút thuốc lá, uống ly rượu trong buổi chiều tà, cho đến lên võ đài tranh giải vô địch quyền anh … Thật lạ lùng, kỳ diệu, không thiếu một món gì, vô cùng thuyết phục, khiến một bộ xương lười biếng cũng muốn ngồi dậy múa máy.

(Ảnh: Education_ Metaverse for Kids.)

(Ảnh: Education in the metaverse.)

Việc tạo ra thích thú và cảm giác trong metaverse là người tham gia thấy được mình xuất hiện và hiện diện trong thế giới ảo với tất cả những ảo hình xung quanh như thật. Họ tự quyết định theo suy nghĩ, chọn lựa và đối đầu với các thử thách để tạo kinh nghiệm sống dù là kinh nghiệm ảo, những loại kinh nghiệm mà một người không thể trải qua trong thế giới thật. Từ đứa bé sáu tuổi cho đến người già đều có thể tham gia metaverse với nhiều mục đích khác nhau và nhiều trình độ đẳng thấp. Kể cả việc du hành sang Phi Châu để bắt con bướm lạ.

(Ảnh internet.)

Hoặc vào trong bức họa nổi tiếng để tìm hiểu lịch sử, nghệ thuật vẽ, ý nghĩa, và nhiều quang cảnh mỹ thuật bất ngờ. Có thể tưởng tượng bạn có thể đi giữa cơn mưa bão của Van Gogh?

Với kỹ thuật điện tử hôm nay, bạn có thể chụp hoặc quay quang cảnh thật rồi đưa vào thế giới ảo, mời người khác, bạn bè vào thưởng ngoạn, có bạn hướng dẫn trong cuộc du hí đó.

Metaverse: Meta có nghĩa vượt qua, ở bên kia, trong khi verse là chữ tắt của univverse (vũ trụ.) Các chuyên gia công nghệ sử dụng thuật ngữ này để nói về những gì có sau internet, hình dung một thế giới trong đó thực tế vật chất và kỹ thuật số (điện tử) được kết hợp. Các cụm từ khác mô tả khái niệm này, chẳng hạn như “mirror world, thế giới phản chiếu”, “spatial intrernet, mạng lưới không gian” và “ AR cloud, đám mây AR”.

Không thể chối cãi sự tiến bộ của khoa học điện tử càng ngày càng lũy thừa. Có nghĩa, chúng ta sẽ không bao giờ đoán được thành quả của nó trong năm sau. Phong trào metaverse đã và sẽ bao trùm thế giới hôm nay và tương lai. Nhất là phương diện giáo dục trẻ em, một tầm nhìn quan trọng và cần thiết cho con em Việt trong và ngoài nước, mà chúng tôi sẽ bàn đến trong lần tới.