Mấy lúc gần đây giá bán dầu ăn thực vật tăng gần gấp đôi so với cùng thời gian này của năm ngoái, tùy theo nhãn hiệu. Có loại 2L đã vượt trên $18. Sự gia tăng giá cả này một phần vì vật giá nói chung, và phần cũng do mức tiêu thụ tăng; do đó các nhà sản xuất dầu thực vật lợi dụng cơ hội “mượn gió bẻ măng” hoặc “giậu đổ thì bìm leo” để làm giàu mau, kẻo khi vật giá xuống lại – khó mà được vậy – thì ì ạch kiếm lợi nhuận mất sướng!

Tuy nhiên, theo một nghiên cứu mới của các nhà điều tra từ Mass General Brigham, TrườngYtế Công cộng Harvard T.H. Chan và Viện Broad của MIT và Harvard cho biết: Những người tiêu thụ dầu thực vật thay vì bơ, mỡ có thể nhận được lợi ích sức khỏe và giúp con người sống lâu hơn.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu về chế độ ăn uống và sức khỏe từ 200.000 người được theo dõi trong hơn 30 năm. Họ phát hiện rằng việc tiêu thụ nhiều dầu thực vật hơn, đặc biệt là dầu đậu nành, dầu cải và dầu ô liu, có liên quan đến việc giảm tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân, ung thư và bệnh tim mạch.

Các nhà nghiên cứu đã chia những người tham gia thành bốn nhóm dựa trên lượng bơ và dầu thực vật mà họ báo cáo đã sử dụng trong bảng câu hỏi về chế độ ăn uống. Họ đã so sánh tỷ lệ tử vong giữa những người tiêu thụ nhiều bơ hoặc dầu thực vật nhất với những người tiêu thụ ít nhất, trong khoảng thời gian lên đến 33 năm.

Ngược lại, việc ăn nhiều bơ có liên quan đến nguy cơ tử

cứu đã được công bố trên JAMA Internal Medicine và đồng thời được trình bày tại Hội nghị khoa học về Dịch tễ học/Lối sống của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ.

“Điều đáng ngạc nhiên là mức độ ảnh hưởng mà chúng tôi tìm thấy - nguy cơ tử vong giảm 17% khi chúng tôi mô phỏng việc thay thế bơ bằng dầu thực vật trong chế độ ăn hằng ngày. Đây là một tác động khá lớn đối với sức khỏe,” tác giả chính của nghiên cứu, Yu Zhang, MBBS, trợ lý nghiên cứu tại Khoa Y học Mạng lưới Channing thuộc Bệnh viện Brigham and Women's, một thành viên sáng lập của hệ thống y tế Mass General Brigham, cho biết.

Sự khác biệt chính giữa bơ và dầu thực vật nằm ở loại axit béo mà chúng chứa. Bơ giàu axit béo bão hòa, trong khi dầu thực vật có nhiều axit béo không bão hòa. Dù đã có nhiều nghiên cứu về axit béo trong chế độ ăn uống, nhưng số nghiên cứu tập trung vào các nguồn thực phẩm chính của chúng, bao gồm bơ và dầu, vẫn còn hạn chế.

Hơn nữa, nhiều nghiên cứu trước đây chỉ đánh giá chế độ ăn tại một thời điểm nhất định và được thực hiện trên quy mô dân số nhỏ, làm giảm tính ứng dụng vào sức khỏe cộng đồng.

Nghiên cứu mới đã phân tích dữ liệu chế độ ăn uống từ 221,054 người tham gia Nghiên cứu sức khỏe của y tá (NHS), Nghiên cứu sức khỏe của y tá II (NHSII) và Nghiên cứu theo dõi chuyên gia y tế (HPFS). Cứ bốn năm một lần, họ trả lời các câu hỏi về tần suất tiêu thụ một số loại thực phẩm nhất định.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu để ước tính lượng bơ và dầu thực vật mà họ ăn.

Tổng lượng bơ tiêu thụ bao gồm bơ từ hỗn hợp bơ và bơ thực vật, bơ phết thêm vào thức ăn và bánh mì, và bơ dùng để nướng và chiên tại nhà. Lượng dầu thực vật tiêu thụ được ước tính dựa trên lượng sử dụng được báo cáo trong chiên, xào, nướng và trộn salad.

Các nhà nghiên cứu cũng xác định những người tham gia đã tử vong và nguyên nhân tử vong của họ. Sử dụng số liệu thống kê để so sánh tỷ lệ tử vong ở các mức độ ăn uống khác nhau, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người tham gia ăn nhiều bơ nhất có nguy cơ tử vong cao hơn 15% so với những người ăn ít. Ngược lại, những người ăn nhiều dầu thực vật nhất có nguy cơ tử vong thấp hơn 16% so với những người ăn ít.

Các nhà nghiên cứu cũng đã thực hiện một phân tích thay thế, mô phỏng cách thay thế bơ bằng dầu thực vật sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe trong một thử nghiệm cho ăn. Họ phát hiện ra rằng việc thay thế 10 gam bơ mỗi ngày (ít hơn một thìa canh) bằng lượng calo tương đương của các loại dầu thực vật có thể làm giảm 17% tử vong do ung thư và tỷ lệ tử vong nói chung.

Wang cho biết: "Ngay cả việc cắt giảm một chút bơ và bổ sung nhiều dầu thực vật hơn vào chế độ ăn hàng ngày cũng có thể mang lại lợi ích sức khỏe lâu dài đáng kể".