Khả năng nghe của chúng ta thông thường sẽ kém đi khi tưởi già đến. Phân tích cơ chế sinh học đằng sau tình trạng mất thính lực liên quan đến tuổi tác và những gì chúng ta có thể làm về vấn đề này giúp chúng ta giữ cho thính lực được tốt lâu dài.

Những thay đổi nhỏ trong khả năng nghe của chúng ta và thậm chí mất thính lực là một trải nghiệm phổ biến khi chúng ta già đi.

Nó thường bắt đầu bằng những khó chịu nhỏ nhặt: cần phải yêu cầu nhắc lại, tăng âm lượng tivi lên.

Nhưng những thay đổi nhỏ này chỉ ra một câu hỏi lớn hơn: điều gì đang xảy ra bên trong tai của chúng ta khi chúng ta già đi và liệu sự suy giảm chức năng thính giác này có phải là điều không thể tránh khỏi không?

Bác sĩ Hannah Samuels, chuyên ngành thính học sẽ giúp chúng ta hiểu rõ về cơ chế sinh học đằng sau tình trạng mất thính lực liên quan đến tuổi tác.

Bà sẽ giải thích vai trò của các tế bào lông mỏng manh trong tai, tác động lâu dài của việc tiếp xúc với tiếng ồn và chia sẻ một số lời khuyên hữu ích về cách chúng ta có thể bảo vệ thính lực của mình.

Những dấu hiệu đầu tiên của tình trạng mất thính lực liên quan đến tuổi tác mà mọi người nên chú ý là gì?

“Mất thính lực thường là một quá trình dài và dần dần, vì vậy, nhiều khi mọi người khó có thể nhận ra nếu họ không còn nghe tốt như trước nữa”, Bác sĩ Samuels nói. “Nhưng có một số dấu hiệu chính cần chú ý có thể chỉ ra nhu cầu đặt lịch kiểm tra thính lực miễn phí với bác sĩ chuyên khoa thính học. Một số dấu hiệu bao gồm khó nghe và theo kịp các cuộc trò chuyện, thường xuyên phải yêu cầu mọi người nhắc lại, bật TV quá to đối với các thành viên khác trong gia đình hoặc gặp khó khăn khi theo dõi các cuộc trò chuyện qua điện thoại”.

Tại sao thính lực có xu hướng suy giảm theo tuổi tác? Điều gì đang xảy ra trong tai về mặt sinh học?

“Khi chúng ta già đi, các tế bào giống như sợi lông ở tai trong đóng vai trò quan trọng trong việc truyền thông tin âm thanh đến não của chúng ta bị tổn thương - mất thính lực xảy ra vì những sợi lông này không thể tái tạo”, Bác sĩ Samuels giải thích. “Điều này thường bắt đầu sau 60 tuổi và ảnh hưởng đến cả hai tai, nhưng chúng tôi khuyên mọi người nên bắt đầu kiểm tra thính lực từ năm 55 tuổi.

“Presbycusis” là tình trạng mất thính lực dần dần ở cả hai tai và là một trong những tình trạng phổ biến nhất ảnh hưởng đến người lớn tuổi. Sự suy giảm thính lực này là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa, nghĩa là hầu hết mọi người sẽ bị mất thính lực ở một mức độ nào đó khi họ già đi”.

Các tình trạng sức khỏe khác ảnh hưởng đến thính lực như thế nào khi chúng ta già đi?

“Nếu chúng ta bị mất thính lực đột ngột, điều quan trọng là chúng ta phải đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt để xác định nguyên nhân chính xác, vì đây có thể là dấu hiệu của các tình trạng sức khỏe khác”, Bác sĩ Samuels thúc giục. “Mất thính lực đột ngột có thể do một nguyên nhân nhỏ, như tích tụ ráy tai, nhưng cũng có thể là kết quả của các vấn đề đáng lo ngại hơn như nhiễm trùng, khối u bất thường, bệnh tự miễn hoặc chấn thương đầu.” Tuy nhiên, mất thính lực cũng có thể liên quan đến các tình trạng sức khỏe lâu dài hơn, bao gồm trầm cảm, tiểu đường, chứng mất trí và bệnh tim mạch, bác sĩ chuyên khoa thính học cho biết thêm. “Ví dụ, những người mắc bệnh tiểu đường có khả năng bị mất thính lực gấp đôi so với những người không mắc bệnh này”, Bác sĩ Samuels cho biết. “Ngoài ra, các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng những người bị mất thính lực có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn”.

Có những điều mọi người có thể làm sớm hơn trong cuộc sống để bảo vệ thính lực của mình sau này không? Mất thính lực là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa, nhưng một số lựa chọn lối sống nhất định có thể làm tăng nguy cơ và thậm chí có thể khiến tình trạng này phát triển ở độ tuổi sớm hơn. “Sở thích và công việc của một cá nhân có thể gây hại cho thính lực của họ nếu không được bảo vệ đúng cách”, Bác sĩ Samuels cảnh báo.

Ví dụ, nghe nhạc qua tai nghe ở âm lượng lớn hoặc thường xuyên tham dự các buổi hòa nhạc ồn ào hoặc thậm chí làm việc trong môi trường ồn ào có thể ảnh hưởng xấu đến thính lực theo thời gian.

“Tiếp xúc liên tục với bất kỳ thứ gì có cường độ trên 70 dB có thể bắt đầu gây tổn hại đến thính lực sau hai giờ liên tục chịu tiếng ồn. Những mức độ tiếng ồn này có thể làm hỏng các cấu trúc mỏng manh của tai trong, có thể gây mất thính lực và ù tai”, bà giải thích

“Do mất thính lực là quá trình tiến triển và không gây đau đớn, nên thường có nghĩa là mọi người không nhận thấy vấn đề cho đến khi nó đã khá nghiêm trọng.”

Nếu ai đó là người thường xuyên ở trong môi trường ồn ào, hãy nên sử dụng nút tai bảo vệ chất lượng tốt.

“Nút tai bảo vệ thính giác của chúng ta bằng cách giảm cường độ sóng âm đến màng nhĩ và được đánh giá bằng mức giảm tiếng ồn (NRR) – NRR càng cao thì hiệu quả càng cao”, bác sĩ thính học cho biết. “Sử dụng thiết bị bảo vệ thính giác có bộ lọc cũng là một ý tưởng hay, vì chúng làm giảm mức âm thanh nhưng vẫn cho phép chúng ta nghe được mọi thứ”.

Mất thính lực do tuổi tác được chẩn đoán và quản lý như thế nào?

“Kiểm tra thính lực định kỳ nên bắt đầu từ độ tuổi 55, khi đó bác sĩ thính học sẽ tiến hành kiểm tra toàn bộ bên trong tai của chúng ta trước, để đảm bảo rằng tình trạng mất thính lực của chúng ta không có nguyên nhân nào khác và tiến hành kiểm tra thính lực để đánh giá mức độ mất thính lực của chúng ta”, Bác sĩ Samuels giải thích.

Nguyên nhân nào gây ra những thay đổi về thính lực liên quan đến tuổi tác?

Những thay đổi về thính lực liên quan đến tuổi tác là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau ngoài yếu tố thời gian. Mặc dù người ta thường cho rằng mất thính lực là điều không thể tránh khỏi khi tuổi tác tăng lên, nhưng sự thật lại phức tạp hơn thế.

Bài viết này sẽ khám phá những thay đổi về mặt sinh lý ở tai khi chúng ta già đi, các yếu tố góp phần gây mất thính lực liên quan đến tuổi tác và các chiến lược để duy trì sức khỏe thính lực tối ưu trong suốt cuộc đời.

Những thay đổi về mặt sinh lý ở tai khi chúng ta già đi là gì?

Khi tuổi chúng ta càng cao, tai của chúng ta sẽ trải qua một số thay đổi về mặt sinh lý có thể ảnh hưởng đến độ nhạy của thính lực. Các tế bào cảm giác trong ốc tai trở nên kém nhạy hơn theo thời gian do tiếp xúc tích lũy với tiếng ồn và các yếu tố môi trường khác. Sự giảm độ nhạy này thường biểu hiện dưới dạng khó nghe những âm thanh nhẹ hơn hoặc hiểu lời nói trong môi trường ồn ào. Ngoài ra, các đường dẫn thần kinh truyền tín hiệu thính giác đến não có thể bị suy yếu, dẫn đến quá trình xử lý thông tin âm thanh chậm hơn và gây ra những thách thức trong nhận thức thính giác.

Những yếu tố nào góp phần gây mất thính lực liên quan đến tuổi tác?

• Khuynh hướng di truyền: Di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc xác định khả năng mắc chứng mất thính lực liên quan đến tuổi tác. Những người có tiền sử gia đình mắc các vấn đề về thính lực có nhiều khả năng gặp phải các vấn đề tương tự khi họ già đi. Hiểu được khuynh hướng di truyền có thể giúp mọi người chủ động thực hiện các bước để bảo vệ thính lực của mình ngay từ sớm.
• Ảnh hưởng của môi trường: Tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn lớn, dù là tiếng ồn do nghề nghiệp hay tiếng ồn nơi giải trí, là nguyên nhân chính gây ra tình trạng suy giảm thính lực nhanh hơn. Mất thính lực do tiếng ồn là tình trạng tích lũy và không thể đảo ngược, điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng biện pháp bảo vệ tai và giảm thiểu tiếp xúc với tiếng ồn quá mức trong suốt cuộc đời.
• Suy giảm nhận thức: Sức khỏe nhận thức có liên quan chặt chẽ đến chức năng thính giác. Những thay đổi liên quan đến tuổi tác trong não có thể ảnh hưởng đến quá trình xử lý và diễn giải âm thanh, khiến việc hiểu lời nói và các kích thích thính giác khác trở nên khó khăn, đặc biệt là trong môi trường nghe khó khăn.

N. R. (danviet.com.au)