Trước đây giới đàn ông chạm tới 50 tuổi, hầu hết đều mong mình bệ vệ, ít ra cũng phải có “cái bụng” để người ngoài nhìn vào mà thán phục “Ông ấy phát tướng”.

Chỉ vì câu nói “phát tướng”, giới mày râu của 40 năm trở về trước thấy sung sướng khi bụng mỗi lúc một phình ra – phình ít phát tướng ít, phình nhiều phát tướng nhiều.

Nhưng hiện nay, đàn ông mà có “cái bụng” ấy là mối lo về bệnh tật.

Nam giới khi bước vào tuổi 40, mỗi lần uống tới ly bia thứ hai mà cảm thấy bụng đã căng thì đó là dấu hiệu báo cho biết đã tới lúc phải chăm sóc cho cái bụng. Bụng lớn dần có thể xuất hiện một cách tinh tế, len lỏi qua thắt lưng như một vị khách không mời. Hoặc nó có thể xuất hiện đột ngột, tự hào thể hiện mình qua gương trong phòng thử quần áo. Bụng đang tích lụy mỡ.

Dù xuất hiện như thế nào, mỡ bụng không chỉ là vấn đề thẩm mỹ, mà còn là tín hiệu đáng chú ý. Bởi vì cái mà chúng ta thường gọi là mỡ bụng là sự kết hợp của 2 loại mỡ rất khác nhau. Loại thứ nhất là loại ta có thể véo được (mỡ dưới da) và loại thứ hai là loại không thể véo được (mỡ nội tạng); loại thứ hai nằm sâu hơn trong kho- ang bụng, bao quanh các cơ quan nội tạng - và nó nguy hiểm hơn nhiều.

Sự thật là, hầu hết nam giới đều có cấu tạo gen và nội tiết tố để tích trữ mỡ ở vùng bụng. Nhưng điều đó không có nghĩa là nó không thể tránh khỏi hoặc không thể đảo ngược.

Hiểu được cách mỡ trên thân thể cơ thể hoạt động, nguyên nhân khiến nó tích tụ quanh vùng bụng và cách giảm nó một cách an toàn là bước đầu tiên để lấy lại một cơ thể khỏe mạnh, săn chắc và hoạt động tốt hơn.

Vì vậy, nếu vòng eo của chúng ta tăng lên khiến kích cỡ thắt lưng phải nhích lên một nấc, hoặc nghe nhiều lời trêu chọc mình “bụng bia”…thì là lúc chúng ta khởi sự “có bụng”.

NGUYÊN NHÂN GÂY RA

MỠ BỤNG Ở NAM GIỚI

Không có một nguyên nhân duy nhất nào gây ra béo phì vùng bụng. Nó giống như một sự kết hợp hoàn hảo của hormone, lối sống, dinh dưỡng và tuổi tác. Và mặc dù dễ dàng đổ lỗi cho bữa ăn khuya hoặc những ly rượu bia, nhưng thực tế không đơn giản như vậy mà xem ra phức tạp hơn nhiều.

Hormone và tích trữ chất béo

Nam giới tự nhiên sản xuất nhiều testoster- one hơn phụ nữ, điều này (về lý thuyết) giúp điều chỉnh việc tích trữ chất béo và duy trì khối lượng cơ bắp. Nhưng khi nồng độ testoster- one giảm theo tuổi tác, cơ thể trở nên hiệu quả hơn trong việc chuyển đổi năng lượng dư thừa thành mỡ bụng.

Nồng độ testosterone thấp cũng liên quan đến tăng kháng insulin, khiến việc tăng cân dễ dàng hơn và giảm cân khó hơn, ngay cả với chế độ ăn uống và tập luyện giống như trước đây. Thêm vào đó là căng thẳng mãn tính khiến cơ thể sẽ tích trữ nhiều mỡ nội tạng hơn xung quanh vùng bụng.

Rượu bia và cái gọi là "bụng bia"

Đúng vậy, có lý do để gọi đó là bụng bia. Uống quá nhiều rượu có thể làm tăng tổng lượng mỡ trong cơ thể, làm chậm chức năng gan và làm suy giảm khả năng đốt cháy chất béo dự trữ để tạo năng lượng của cơ thể.

Rượu cũng kích thích sự thèm ăn đồng thời làm giảm khả năng tự kiềm chế, dẫn đến điều mà các nhà nghiên cứu gọi một cách nhẹ nhàng là "ăn uống mất kiểm soát" (không chừng mực).

Dinh dưỡng, vận động và giấc ngủ

Việc tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa, carbo- hydrate chế biến sẵn và đồ uống có đường góp phần trực tiếp vào sự tích tụ axit béo và làm tăng kích thước vòng eo. Trong khi đó, thói quen ít vận động (như ngồi làm việc cả ngày hoặc bỏ qua việc tập luyện sức mạnh để thay bằng "các bài tập giãn cơ nhẹ nhàng" cũng không giúp ích gì.

Thêm vào đó là thiếu ngủ sẽ có một hỗn hợp chuyển hóa làm tăng hormone gây đói và tăng tích trữ chất béo. Theo thời gian, sự kết hợp này làm thay đổi hình dáng cơ thể từ dáng người khỏe mạnh sang dáng người mũm mĩm (hình trái lê), và không còn “dễ thương” nữa khi nhìn tới cái bụng.

TẠI SAO MỠ BỤNG LẠI NGUY HIỂM?

Có một bụng “mỡ” không chỉ liên quan đến việc quần jean có còn vừa hay không. Nhưng mỡ bụng, đặc biệt là mỡ nội tạng, có hoạt tính sinh học, nghĩa là nó không chỉ nằm yên ở đó. Nó giải phóng các axit béo tự do, cytokine và các phân tử khác gây cản trở hormone, làm tăng viêm nhiễm và tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.

Đó là lý do tại sao quá nhiều mỡ nội tạng có liên quan đến các nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tim, tiểu đường loại 2, hội chứng chuyển hóa và rối loạn chức năng gan.

Điều đáng lo ngại là mỡ nội tạng thường khó phát hiện. Không giống như mỡ dưới da, mỡ nội tạng tích tụ chặt chẽ xung quanh các cơ quan nội tạng, bao gồm gan, tuyến tụy và ruột. Càng có nhiều mỡ nội tạng, cơ thể chúng ta càng phải làm việc vất vả hơn để duy trì các chức năng cơ bản, gây căng thẳng cho mạch máu và làm tăng kháng insulin. Đấy là lý do tại sao mỡ bụng được coi là tin xấu.

Khi béo phì bụng kết hợp với huyết áp cao, lipid kém và suy giảm dung nạp glucose, nó tạo ra một nhóm các tình trạng được gọi là hội chứng chuyển hóa. Điều này làm tăng đáng kể nguy cơ mắc các biến cố tim mạch, đột quỵ và tử vong sớm, bất kể tỷ lệ mỡ toàn thân của bạn là bao nhiêu.

Tại sao bụng bia lại cứng?

Nếu từng vỗ vào bụng và nghĩ “Tại sao nó  lại cứng như thùng chứ không mềm như đệm?” là do lượng mỡ nội tạng dư thừa tích tụ phía sau thành bụng, sâu trong khoang bụng. Không giống như mỡ dưới da, nằm ngay dưới da và mềm, mỡ nội tạng bao quanh các cơ quan nội tạng của bạn một cách chặt chẽ, và vì không gian bên trong có hạn, nó tạo ra vẻ ngoài cứng, căng phồng đặc trưng đó.

Mặc dù thuật ngữ "bụng bia" ngụ ý rằng bia là nguyên nhân, nhưng vấn đề thực sự nằm ở cách cơ thể xử lý lượng calo dư thừa, chất béo bão hòa và việc tích trữ chất béo do rượu gây ra.

Tóm lại, bụng cứng không phải là dấu hiệu của sức mạnh - mà là lời nhắc nhở nên đo vòng eo và quan tâm đến sức khỏe của mình một cách nghiêm túc.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ LOẠI BỎ MỠ BỤNG

Loại bỏ mỡ bụng bắt đầu bằng sự kiên trì, không phải sự cực đoan. Chúng ta không cần phải nhịn ăn, chỉ ăn salad hoặc tập luyện như một võ sĩ quyền anh. Chúng ta cần một kế hoạch có cấu trúc hỗ trợ giảm mỡ đồng thời bảo tồn khối lượng cơ bắp, bởi vì càng có nhiều cơ bắp, cơ thể càng đốt cháy nhiều chất béo hơn khi nghỉ ngơi.

Điều đó có nghĩa là kết hợp chế độ ăn uống kiểm soát calo, giàu chất dinh dưỡng với tập luyện sức mạnh thường xuyên, ngay cả việc đi bộ nhanh, và đủ thời gian phục hồi để hệ thống của cơ thể có thể điều chỉnh lại.

Ngoài thực phẩm và thể dục, hãy chú ý đến các thủ phạm khác: quá nhiều rượu, thiếu ngủ, căng thẳng và dao động lượng đường trong máu. Tất cả những yếu tố này đều đóng vai trò trong việc cơ thể bạn lưu trữ (và khó giảm) mỡ nội tạng như thế nào. Và hãy nhớ: không có loại thực phẩm thần kỳ nào có thể nhắm mục tiêu cụ thể vào vùng mỡ bụng./.

R. N. (Viết cho Dân Việt News)