Hàng năm cứ vào thứ Tư cuối cùng của tháng Tám dương lịch, nhiều ngàn người sẽ tham gia Lễ hội Ném Cà chua vào nhau trên đường phố Tây Ban Nha và sẽ nhuộm đỏ cả thị trấn. Năm nay, đây là lần thứ 80 của cuộc chiến cà chua nổi tiếng với tên gọi là "Tomatina".
Sự kiện kéo dài một tiếng đồng hồ này sử dụng hơn 120 tấn cà chua chín nẫu được chở đến thị trấn Buñol (nằm cách Valencia 40 km, ở phía đông Tây Ban Nha, nơi những tòa nhà phủ bạt vây quanh bởi đám đông lên đến 22,000 người đang chờ đợi “đạn dược”. Những người tham dự chỉ cần trả 15 euro (tương đương 27 đô la Úc) cho một vé và đến từ các quốc gia trên toàn cầu hoặc các thành phố cách đó một chuyến xe buýt.
Lai lịch của Cuộc Chiến Cà Chua
Lịch sử và nguồn gốc của lễ hội này vẫn còn khá mơ hồ, nhưng giả thuyết phổ biến nhất là một cuộc chiến đồ ăn đã nổ ra trong một cuộc diễn hành địa phương vào năm 1945, khi một nhóm thanh niên xô xát gần một quầy rau. Cà chua bay tứ tung, đám đông thích thú, và thị trấn đã duy trì truyền thống này. Qua nhiều năm, nó đã trở thành một sự kiện chính thức, giống một bữa tiệc hơn.
Sau khi trở thành một truyền thống hàng năm, "Tomatina" đã bị cấm một thời gian ngắn vào những năm 1950 bởi nhà độc tài Tây Ban Nha Francisco Franco, một quyết định khiến người dân địa phương phản đối.
Sự chú ý của truyền thông truyền hình vào những năm 1980 đã biến lễ hội thành một sự kiện quốc gia, cuối cùng thu hút được sự chú ý của công chúng quốc tế. Năm 2002, Tây Ban Nha chính thức công nhận lễ hội là một điểm thu hút du lịch quốc tế. Kể từ đó, sự kiện chỉ bị tạm dừng hai lần, vào năm 2020 và 2021, do đại dịch virus corona.
Những quả cà chua không ăn được
Những quả cà chua được ném không phải từ những loại cây trồng được xử lý như những loại dùng làmthực phẩm. Đây là những quả cà chua được trồng riêng cho lễ hội, Phó Thị trưởng Buñol, Sergio Galarza, cho biết. "Nếu 'Tomatina' không tồn tại, những quả cà chua này sẽ không được trồng vì sẽ không có nhu cầu sử dụng chúng", ông Galarza nói.
Nguồn cung năm nay đến từ Don Benito, một thị trấn cách đó hơn 5 giờ lái xe.
Hàng năm, khoảng 150,000 kg cà chua được chất lên 6-7 xe tải và chở đến Buñol chỉ để phục vụ cho cuộc chiến.
Khoảng 20,000 đến 22,000 người tham dự cuộc chiến ném cà chua. Con số này bao gồm cả người dân địa phương và du khách chen chúc trên những con phố hẹp của Buñol để tham dự sự kiện có bán vé này. Năm 2013, một giới hạn về số lượng người tham gia đã được đưa ra để đảm bảo sự kiện được quản lý và bền vững tại một thị trấn nhỏ, nơi chỉ có khoảng 9,000 cư dân.
Muốn tham dự cuộc chiến ném cà chua phải mua vé. Giá vé cơ bản khoảng 15 euro (tương đương 27 đô Úc). Dân địa phương được tham dự miễn phí – nhưng tất cả những người khác đều cần vòng đeo tay – dấu hiệu đã mua vé tham dự.
Tất nhiên, người tham dự có thể nâng cấp gói vé bao gồm kính bảo hộ, áo phông hoặc quyền sử dụng tủ đồ. Thậm chí còn có tùy chọn VIP nếu muốn ném trọn số cà chua từ một chở đến (với giá hơn 500 euro – khoảng 900 đô Úc bao nguyên 1 xe tải để tha hồ ném).
Quy tắc của cuộc chiến
Mặc dù là một cuộc chiến không ranh giới, không chia phe này phe nọ, không có điểm và không có trọng tài, nhưng vẫn có quy tắc tham gia.
Trong sự hỗn loạn của tự do ném cà chua nhưng cũng cần có trật tự, vì vậy có một số quy tắc đơn giản.
-Quy tắc đầu tiên: bóp nát cà chua trước khi ném. Không ai muốn một quả cà chua cứng và gây đau đớn!
-Không ném bất cứ thứ gì ngoài cà chua - không chai lọ, không vật cứng.
-Giữ khoảng cách an toàn với xe tải và không trèo lên xe.
-Tôn trọng người dân địa phương và tài sản của họ.
-Nếu ai hung hăng hoặc phớt lờ quy tắc, người đó sẽ bị loại khỏi cuộc chơi - không cần cảnh cáo trước.
-Quy tắc cuối cùng: hãy vui vẻ và đừng làm đau người khác!
Ngay cả khi đó, nhiều người vẫn đeo kính bơi và nút tai để bảo vệ.
Khi Adrian Columb tham dự, anh ấy nói, một người bạn của anh ấy đã kết thúc trận chiến với hai mắt thâm tím. "Nhưng tôi biết anh ấy hơi cao, nên có thể anh ấy là mục tiêu", anh Columb nói thêm.
"Bạn kết thúc trong tình trạng kiệt sức", ông Galarza, người lớn lên cùng lễ hội trước khi trở thành ủy viên hội đồng trưởng, nói. "Tay bạn mỏi nhừ, mọi thứ đều mỏi nhừ tử vì phải di chuyển và ném tất cả".
Anh Columb nói rằng hỗn hợp các vật thể ném khiến người tham dự "ngập đến mắt cá chân trong hỗn hợp cà chua này".
Khi giờ phút ấy kết thúc, được đánh dấu bằng tiếng súng thần công, đám đông chen chúc nhau tắm rửa tại các vòi sen công cộng gần đó trong khi đường phố trong thị trấn được xịt nước.
Mặc dù vết bẩn trên quần áo có thể không thể tẩy sạch, nhưng axit citric trong cà chua lại hoạt động như một chất tẩy rửa hiệu quả trên vỉa hè. Ba đến bốn giờ sau, đường phố đôi khi còn sạch hơn trước.
Chuyện gì xảy ra trước và sau trận chiến cà chua? Trước trận chiến, Buñol rộn ràng với không khí sôi động - nhạc xập xình vang lên khi người dân địa phương và du khách tụ tập trên đường phố. Trận chiến bắt đầu với màn "palo jabón" nổi tiếng (cây sào bôi mỡ với một miếng giăm bông trên đỉnh). Hãy chứng kiến mọi người trèo lên để giành giăm bông - một khi thành công, trận chiến sẽ bắt đầu!
Sau màn hỗn loạn cà chua kéo dài cả tiếng đồng hồ, thị trấn chuyển mình. Mọi người tắm rửa sạch sẽ tại các đài phun nước gần đó hoặc bằng vòi nước, sau đó nhiều người đến các bữa tiệc sau trận chiến với đồ ăn, thức uống và nhảy múa. Một đội dọn dẹp chính thức nhanh chóng vào cuộc, biến những con phố ngập trong sắc đỏ trở lại bình thường khi màn đêm buông xuống.
Nhiều quốc gia khác đã “copy cat”
Sau khi lễ hội ‘Tomatina’tại Tây Ban Nha (Spain) thành công qua số lượng du khách đông đảo từ nhiều nơi trên thế giới đến thạm dự, các lễ hội ném cà chua tương tự nay cũng diễn ra ở Florida, London, Amsterdam, thị trấn Sutamarchán của Colombia và gần đây nhất là Hyderabad, Ấn Độ.
Tuy nhiên, đối với Phó Thị trưởng củ Thị trấn Buñol, ông Sergio Galarza, một người bản xứ của địa điểm tổ chức lễ hội ban đầu, "Tomatina" đồng nghĩa với Buñol, ông nói.
"Sự thật là nó rất thú vị vì năm này qua năm khác, bạn có thể thấy 'Tomatina' phát triển và tiến hóa như thế nào", ông Galarza nói, "và bạn có thể tận hưởng một lễ hội vô cùng thích thú." ª
R,N. (tổng hợp riêng cho Nam Úc & Dân Việt News)