Trong hai số báo trước, chúng ta tìm hiểu về những phương thức gia tăng tuổi thọ. Trong bài viết hôm nay, xin nêu ra những yếu tố tiêu cực làm suy giảm tuổi thọ.

Bên khung cạnh đây là những yếu tố rõ rệt về thể chất, chúng ta thấy được bằng mắt và do chúng ta tạo ra, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và đó làm tuổi thọ chúng ta ngắn đi. Nay thêm ba yếu tố khác, tiềm ẩn trong nội tâm chúng ta, trở thành thói quen, khiến tuổi thọ rút ngắn theo từng ngày.

CẢM XÚC DÂNG TRÀO

Tài liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, 90% các bệnh trên thế giới có liên quan đến cảm xúc. Điều này có thể chứng minh cảm xúc tốt hay xấu đều gắn bó chặt chẽ với sức khỏe thể chất.

Theo y học cổ truyền Trung Hoa: “Mệt mỏi hại tim, tức giận hại gan, phổi, suy nghĩ quá nhiều hại lá lách và sợ hãi hạithận.”

Nếu chúng ta liên tục có những cảm xúc tiêu cực như buồn phiền, tức giận, lo lắng, nhớ nhung, thù thận, chán ghét, tiếc nuối… và không thể kiềm chế chúng, điều này sẽ khiến cơ thể mệt mỏi và dễ mắc bệnh hơn.

Tính dễ bị kích động, được định nghĩa là xu hướng trải qua những cảm xúc tiêu cực và thể hiện các kiểu hành vi hung hăng, thù địch hoặc tức giận, được biết đến là một yếu tố nguy cơ đối với một loạt các kết quả sức khỏe thể chất như bệnh tim mạch, hen suyễn và tăng huyết áp.

Tâm trạng chán nản đã được chứng minh là có liên quan đến những thay đổi lớn trong khả năng miễn dịch của tế bào theo cách phụ thuộc vào liều lượng. Điều này bao gồm phản ứng của tế bào lym- pho thấp hơn đối với các kháng nguyên nếu không sẽ gây ra sự phát triển của chúng, hoạt động của tế bào giết tự nhiên (NK) giảm và ít tế bào bạch cầu hơn trong máu.

Rối loạn miễn dịch do các yếu tố tâm lý, chẳng hạn như cảm xúc không lành mạnh, có thể là cơ chế cơ bản gây lão hóa, bệnh tim mạch, loãng xương, tiểu đường loại 2, viêm khớp, một số bệnh ung thư và thậm chí là suy nhược, thông qua việc sản xuất các hóa chất gây viêm trong cơ thể để phản ứng với tác động tiêu cực.

Ở vùng thảo nguyên châu Phi, những con ngựa hoang, chưa được thuần hóa  có  thể  dàng  chết đi, không phải do thú dữ sát hại. Chúng chết bởi những con dơi ma cà rồng. Tuy nhiên sau những nghiên cứu, các nhà động vật học đã phát hiện ra rằng lượng máu bị hút bởi dơi ma cà rồng không đủ khiến ngựa hoang chết. Lý do thực sự là bởi sự lo lắng, sợ hãi của chính chúng. Khi một vài con bị cắn, chúng sẽ vội vã chạy đi lung tung và sau đó chết vì mệt mỏi.

Trong cuộc sống chúng ta thường tức giận vì những xích mích nhỏ vô tình, sau đó tự làm tổn thương chính mình bằng cách ôm khư khư những nỗi giận mà không biết cách điều tiết hay kiềm chế. Vì vậy cách đầu tiên để giữ gìn sức khỏe và tăng tuổi thọ đó chính là việc quản lý cảm xúc và thư giãn tâm lý, không nản lòng trước những thất bại và cố gắng luôn duy trì một tâm trạng tốt.

LƯU GIỮ NỖI ĐAU

Về tinh thần (cũng như thể chất), đôi lúc chúng ta có nỗi đau. Thay vì gạt bỏ (tinh thần) hay chữa trị (thể chất) chúng ta lại “lưu giữ” trong thâm tâm, trên cơ thể.

Nhiều người sợ chích, trước khi mùa cúm đến không chích; chừng vướng cảm cúm thì lo lắng, khó chịu.

Lúc còn trẻ, người ta ỷ khỏe nên làm việc này việc nọ không sợ hại cho cơ thể; đôi khi cũng    bỏ mặc chẳng chăm sóc sức khỏe bản thân, xem thường “đau vặt”. Chừng tuổi trung niên và tuổi già, phát sinh từ yếu đau nhẹ đến yếu đau nặng, hết  bệnh này chứng nọ và lúc đó quá muộn để ngăn ngừa.

Trời cho chúng ta sự cảm nhận về nỗi đau. Khi biết được có sự đau đớn, nếu về tinh thần, chúng ta phải tìm cách quên đi và đau về thể chất phải chữa trị ngay.

Đừng kéo dài nỗi đau hay lưu giữ nỗi đau vào giai đoạn lớn và muộn. Chúng ta phải loại bỏ nỗi đau để khỏi rơi vào hoàn cảnh biến phòng ngừa thành điều trị; có như thế mới an vui tuổi già và không làm tuổi già giảm thọ.

BỎ QUÊN HIỆN TẠI

Hãy nhìn chung quanh chúng ta xem có ai “mong thiên đàng hay miền cực lạc, tiếc nuối ngày tháng qua đi” không? Người mong thiên đàng hay miền cực lạc là nghĩ về một tương lai an bình cho linh hồn, một chỗ nương thân cho phần xác dù rằng khi chết thân thể này rồi cũng bị chôn sâu dưới hai thước đất hoặc bị thiêu đốn cả ngàn độ C. Họ tiếc nuối những ngày tháng qua như cố níu giữ một cái gì để không bị mất.

Nghĩa là, con người thường lo lắng cho tương lai, nghĩ về những gì đã xảy ra trong quá khứ và bỏ quên hiện tại. Giống như khi ngồi trên một chuyến tàu điện đường dài, ta chỉ thường nghĩ đến điểm đến, mà bỏ lỡ cơ hội ngắm khung cảnh tuyệt đẹp hai đường.

Con người ta thường kỳ lạ lắm, chỉ khi đánh mất một thứ gì đó rồi mới biết nó thực sự quan trọng với mình ra sao. Còn khi vẫn còn nó ở bên thì coi như đó là lẽ đương nhiên, để rồi hờ hững, rồi vuột mất và nhận lấy vô vàn tiếc nuối.

Nghĩ đến tương tai, nhớ về quá khứ và bỏ quên hiện tại làm cho tâm trí chúng ta bận rộn hơn là được giải khuây và điều này ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống; níu tuổi thọ xuống thấp là vậy!

Đừng để cảm xúc ray rứt mà phải kềm hãm; đừng để nỗi đau kéo dài mà phải giải tỏa; đừng suy nghĩ về tương lai và quá khứ, nhưng nhìn nhận và vui với hiện tại. Được như vậy chẳng những tuổi thọ của chúng ta không giảm mà còn tăng lên.

N.R.