Chủ nhật 11 tháng 5 năm nay được nhiều quốc gia trên thế giới coi đó là Ngày của Mẹ, trong đó có Úc. Ngày của Mẹ, ngày lễ tôn vinh những người mẹ được tổ chức ở nhiều nơi trên khắp thế giới. Theo hình thức hiện đại, ngày lễ này có nguồn gốc từ Hoa Kỳ, nơi nó được tổ chức vào Chủ Nhật thứ hai của tháng Năm. Nhiều quốc gia khác cũng tổ chức ngày lễ này vào ngày này, trong khi một số quốc gia khác tổ chức vào những thời điểm khác trong năm. Trong thời Trung cổ, phong tục cho phép những người xa được về quê để thăm mẹ vào Chủ nhật thứ tư của Mùa Chay. Ngày này trở thành Chủ Nhật của Mẹ ở Anh, nơi nó tiếp tục cho đến ngày nay, mặc dù phần lớn đã được thay thế bằng Ngày của Mẹ.

 

Lai lịch về Ngày của Mẹ khởi sự tại Mỹ được kể rằng, Anna Jarvis, cư ngụ ở Philadelphia, là một người mẹ đứng ra tổ chức các nhóm phụ nữ để kết nối tình bạn và quan tâm sức khỏe lẫn nhau. Họ chọn một ngày để hội họp; từ đó nảy sanh “Ngày của Mẹ”. Vào ngày 12 tháng 5 năm 1907, bà đã tổ chức lễ tưởng niệm tại nhà thờ của người mẹ quá cố của mình ở Grafton, Tây Virginia. Trong vòng năm năm, hầu hết tiểu bang của Mỹ đều tổ chức ngày này và vào năm 1914, Tổng thống Hoa Kỳ Woodrow Wilson đã biến nó thành ngày lễ quốc gia. Mặc dù bà Jarvis đã thúc đẩy việc đeo hoa cẩm chướng trắng như một lời tri ân đến mẹ của mỗi người, nhưng phong tục đeo hoa cẩm chướng đỏ hoặc hồng để tượng trưng cho người mẹ còn sống hoặc hoa cẩm chướng trắng dành cho người mẹ đã khuất đã phát triển. Theo thời gian, ngày này đã được mở rộng để bao gồm những người khác, chẳng hạn như bà và dì, những người đóng vai trò làm mẹ. Tuy nhiên, ban đầu chủ yếu là ngày tôn vinh đã gắn liền với việc gửi thiệp và tặng quà, và để phản đối việc thương mại hóa nó, bà Jarvis đã dành những năm cuối đời để cố gắng xóa bỏ ngày lễ mà bà đã đưa ra.

 

Thực ra, các lễ hội tôn vinh những người mẹ và nữ thần mẹ có từ thời cổ đại. Người Phrygians đã tổ chức một lễ hội cho Cybele, Mẹ vĩ đại của các vị thần, cũng như người Hy Lạp đã tổ chức cho nữ thần Rhea. Tương tự như vậy, người La Mã đã điều chỉnh tập tục này cho phù hợp với đền thờ của riêng họ. Một số quốc gia vẫn tiếp tục tổ chức các lễ hội cổ xưa; ví dụ, Durga-puja, tôn vinh nữ thần Durga, vẫn là một lễ hội quan trọng ở Ấn Độ.

 

Theo tinh thần Phật giáo, người Việt có ngày báo hiếu cha mẹ trong mùa lễ Vu Lan. Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến công ơn dưỡng dục của cha mẹ. Vào ngày rằm tháng Bảy âm lịch hàng năm, gia đình người Việt lại tề tựu về nhà, thắp nén hương thơm tưởng nhớ tổ tiên, cha mẹ. Lễ Vu Lan như một lời nhắc nhở về bổn phận và trách nhiệm của mỗi người con đối với đấng sinh thành. Không như lễ Vu Lan bao gồm ghi nhớ ơn cả cha lẫn mẹ, người Úc có ngày biết ơn cha riêng biệt – Father’s Day được tổ chức vào Chủ nhật đầu của tháng Chín hàng năm.

 

Riêng về Mẹ, một điều kỳ diệu, chữ cái khởi đầu cho chữ Mẹ là chữ M của rất nhiều ngôn ngữ trên thế giới. Anh: mother, Pháp: la mere, Ý và Tây Ban Nha: la madre, Tàu: Mǔqīn (),Na uy & Thụy Điển: mor, Nga: mat', Ấn: maan (माँ), Kampuchia: mteay (ម្តាយ), Nam Tư: mama, Thái: Mæ̀ (แม่), …

 

 

MẸ - CHỦ ĐỀ VĨNH CỬU CỦA VĂN NGHỆ SĨ VIỆT

Với Việt Nam, một dân tộc rất trọng chữ hiếu – nhất là đối với mẹ người đã cưu mang bào thai suốt chín tháng 10 ngày, chịu đau đớn khi sanh nở, bồng ăm nuôi cho từ tấm bé, lo lắng dưỡng dục trẻ thơ sao cho nên người hữu dụng… Do vậy, trong nghệ thuật, mẹ luôn là một đối tượng lớn của văn sĩ, thi sĩ và họa sĩ Việt từ xưa đến nay – đó là một nguồn cảm hứng bất tận của văn chương, thi phú và hội họa. Những thiên truyện cảm động nhất của Tô Hoài, Thạch Lam, Hồ Dzếnh, Thanh Tịnh, Võ Hồng, Nhật Tiến… đều viết về tình mẫu tử.

 

Những ca khúc truyền cảm nhất của Phạm Duy, Nguyễn Văn Tý, Trịnh Công Sơn, Phạm Thế Mỹ, Y Vân, Trần Tiến… đều dành để ngợi ca lòng mẹ.

 

Mỗi nghệ sĩ chỉ có một bà mẹ, vậy mà không ai nghĩ rằng tác phẩm của mình viết về mẹ chỉ một lần là đủ. Cũng không ai nghĩ rằng chỉ cần đọc một bài thơ, một truyện ngắn hay nghe một bản nhạc về mẹ là đủ. Hình như trong mỗi tác phẩm ta lại cảm nhận một khía cạnh của tình mẫu tử, một trắc diện của chân dung người mẹ.

Phạm Duy miêu tả người mẹ Việt Nam như một điển mẫu nghệ thuật:
Mẹ Việt Nam không son không phấn
Mẹ Việt Nam chân lấm tay bùn
Mẹ Việt Nam không mang nhung gấm
Mẹ Việt Nam mang tấm nâu sồng.

(Trường ca Mẹ Việt Nam).

 

Thạch Lam là một tác giả tên tuổi trong nhóm “Tự lực văn đoàn”. Ông đã tạo ra những tác phẩm đáng nhớ, trong đó có tác phẩm "Nhà bà Lê". Trong tác phẩm này, ông tạo ra một nhân vật đầy sức sống, bà Lê, người làm nghề giặt đồ để nuôi dạy con cái.