Chuột thạch nam bản địa đã được thêm vào danh sách đỏ các loài có nguy cơ tuyệt chủng. Ảnh: Getty / Auscape/Universal Images Group

Một loài chuột bản địa lông xù và năm loài khác của Úc đã được thêm vào Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế. Theo Quỹ Bảo tồn Úc, cuộc khủng hoảng tuyệt chủng đang leo thang của Úc đang được thúc đẩy bởi biến đổi khí hậu, nạn phá rừng và luật bảo tồn lỗi thời.

Một loài chuột bản địa lông xù nằm trong số các loài động vật Úc được thêm vào danh sách đỏ quốc tế về các loài bị đe dọa, giữa lúc các nhà bảo tồn cảnh báo về cuộc khủng hoảng tuyệt chủng toàn cầu đang leo thang.

Có 742 loài thực vật và động vật Úc đang bị đe dọa được liệt kê trong Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế, tăng thêm sáu loài trong năm qua.

Jess Abrahams là nhà vận động bảo vệ thiên nhiên quốc gia của Quỹ Bảo tồn Úc.

"Danh sách đỏ quốc tế là danh mục ngắn gọn về các loài bị đe dọa và có nguy cơ tuyệt chủng trên toàn cầu. Và chỉ ngày hôm qua, một số loài của Úc đã được thêm vào danh sách có nguy cơ tuyệt chủng, bao gồm một loài chuột bản địa rất dễ thương và mềm mại, được gọi là chuột thạch nam, được tìm thấy ở phía tây Victoria và trên biên giới Nam Úc và xa hơn về phía tây ở Tây Úc. Và rất đáng buồn, chuột thạch nam, trước đây thậm chí không được coi là bị đe dọa trong Danh sách đỏ, đã nhảy vọt lên mức nguy cấp."

Abrahams cho biết có hàng trăm loài thực vật và động vật có nguy cơ tuyệt chủng nằm trong sách đỏ của Úc.

"Trong danh sách của Úc, có hơn 2,200 loài thực vật, động vật và hệ sinh thái bị đe dọa. Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế cũng có danh sách riêng của mình, không chỉ của Úc mà còn của tất cả các loài thực vật và động vật bị đe dọa trên toàn thế giới. Và IECM đã thống kê được 742 loài có nguy cơ tuyệt chủng ở Úc, bao gồm các loài nổi tiếng như Koala và Greater Glider và Lead Betas possum, chuột thạch nam, chim Curlew Sandpiper."

Ông Abrahams đổ lỗi cho sự gia tăng các loài đang hướng tới tuyệt chủng là do một số yếu tố bao gồm nạn phá rừng, các thực hành nông nghiệp, biến đổi khí hậu, chăn nuôi bò, cháy rừng ngày càng nghiêm trọng, và các loài xâm lấn.

Ông cũng cho biết luật bảo tồn lỗi thời của Úc đang thất bại.

“Úc có một hệ thống luật môi trường quốc gia đã được áp dụng trong gần 25 năm, và trong suốt thời gian đó, hơn 7 triệu ha môi trường sống của một số loài bị đe dọa nhất của chúng ta đã bị phá hủy theo đúng nghĩa đen.”

"Những luật này thật là một sự thất bại thảm hại. Danh sách các loài bị đe dọa của chúng ta đã tăng lên hàng trăm loài trong thời gian những luật này được áp dụng. Và những luật này nhằm mục đích ngăn chặn sự tuyệt chủng."

Trong khi đó, hai báo cáo được công bố hôm thứ Hai tại hội nghị thượng đỉnh về đa dạng sinh học của Liên hợp quốc tại Colombia, cho thấy tiến triển hạn chế trong việc bảo vệ đa dạng sinh học toàn cầu, với một số loài vẫn đang suy giảm mạnh.

Chương trình Môi trường của Liên hợp quốc ((UNEP)) đã xem xét các nỗ lực kể từ năm 2020, khi 196 quốc gia cam kết bảo vệ 30 phần trăm hành tinh vào năm 2030.

Hội nghị thượng đỉnh hiện tại ở Cali, Colombia, diễn ra sau thỏa thuận Montreal năm 2022, trong đó nêu ra 23 biện pháp nhằm ngăn chặn và đảo ngược tình trạng mất đa dạng sinh học.

Hiện tại, 17,6 phần trăm đất liền và vùng nước nội địa, và 8,4 phần trăm đại dương và khu vực ven biển đang nằm dưới sự bảo vệ.

Các báo cáo nhận thấy rằng mặc dù đã ghi nhận một số tiến bộ, nhưng các nỗ lực mở rộng phải tăng tốc để đạt được mục tiêu này trong sáu năm tới.

Điều này diễn ra khi Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) công bố Đánh giá Cây toàn cầu lần đầu tiên.

Hàng nghìn nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới đã đóng góp vào báo cáo.

Theo Craig Hilton-Taylor, Trưởng đơn vị Sách đỏ của IUCN, kết quả rất đáng lo ngại.

“Chúng tôi đã đánh giá tình trạng của phần lớn các loài cây trên thế giới, tức là khoảng 47,000 loài, và trong số đó, 1/3 hoặc 38 phần trăm đang bị đe dọa tuyệt chủng.”

"Đó là mối quan ngại thực sự vì cây thực sự là thành phần quan trọng của đa dạng sinh học thế giới, và phần lớn đa dạng sinh học thế giới, bao gồm cả con người, hoàn toàn phụ thuộc vào cây để sống, để có cuộc sống khỏe mạnh, để có thức ăn, để có nơi trú ẩn. Cây đóng vai trò thiết yếu trong chu trình cacbon, chu trình nước, chu trình khí ni-tơ."

Ông Hilton-Taylor nói rằng việc hành động dựa trên những phát hiện này là vô cùng cấp bách.

“Trừ khi chúng ta bắt đầu hành động ngay bây giờ, chúng ta sẽ không thể ngăn chặn sự suy giảm này kịp thời và những loài đó sẽ tuyệt chủng.”

"Chúng ta thậm chí có thể mất những loài này bất chấp mọi nỗ lực của chúng ta. Nhưng trong hầu hết các trường hợp, chúng ta biết phải làm gì. Đánh giá này cho chúng ta thấy nơi nào cần hành động nhất."

Grethel Aguilar, Tổng giám đốc Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), cho hay, vẫn còn thời gian để đảo ngược tình trạng suy giảm này.

"Vẫn chưa quá muộn để ngăn chặn sự tàn phá thiên nhiên, và các khu vực được bảo vệ và bảo tồn đóng vai trò quan trọng trong mục tiêu này. Các khu vực được bảo vệ là chìa khóa để bảo vệ không chỉ các loài cây mà còn cả số lượng lớn các loài động vật có vú, chim, côn trùng và các loài khác."