Hình ảnh Tòa Nhà Nghị Viện ở Thủ đô Canberra. Nguồn: SBS

AUSTRALIA - Một cuộc bầu cử liên bang sắp sửa diễn ra ở Úc - nhưng thời điểm cụ thể vẫn chưa rõ ràng. Kỳ nghỉ hè của bạn có thể sẽ không bị gián đoạn, nhưng bạn sẽ cần phải sẵn sàng bỏ phiếu chậm nhất vào tháng Năm.

Chúng tôi biết rằng cuộc bầu cử sẽ sớm diễn ra... nhưng khi nào?

Không giống như các quốc gia như Hoa Kỳ, không có ngày cố định cho các cuộc bầu cử liên bang của Úc.

Một cuộc bầu cử liên bang diễn ra khi Thủ tướng quyết định, với sự chấp thuận của toàn quyền, trong vòng khoảng ba năm kể từ cuộc bầu cử gần đây nhất.

Và ông Anthony Albanese vẫn chưa đưa ra nhiều sự rõ ràng.

"Nó sẽ diễn ra trong những tháng tới. Sẽ diễn ra vào lúc nào đó giữa bây giờ và tháng Năm."

Graeme Orr là Giáo sư Luật tại Đại học Queensland.

Theo ông, khung thời gian để có thể tổ chức cuộc bầu cử này có phần hạn chế hơn.

"Bạn có thể trông đợi vào khoảng thời gian từ tháng Ba đến giữa tháng Năm."

Ý ông là mặc dù về mặt lý thuyết, cuộc bầu cử có thể diễn ra bất cứ ngày nào, nhưng điều này không thường xảy ra vào mùa hè.

"Chúng tôi thường không tổ chức bầu cử vào thời điểm cao điểm của mùa hè. Mọi người có thể cảm thấy khó chịu khi phải cân nhắc bất kỳ điều gì quan trọng trong kỳ nghỉ của họ vì cuộc bầu cử này. Tuy nhiên, thực tế là nhiều cá nhân di chuyển qua các tiểu bang hoặc ra nước ngoài có nghĩa là họ phải bỏ phiếu qua thư nếu không họ sẽ bị tước quyền bầu cử."

Vì vậy, nếu không tính đến mùa hè, ngày đầu tiên có thể diễn ra sẽ là vào tháng Ba.

Và sau đó, hiến pháp quy định rằng cần phải tổ chức vào giữa tháng Năm.

"Về lý thuyết, một chính phủ được thành lập tại Hạ viện có thể hoạt động trong ba năm dài kể từ lần cuối cùng Hạ viện họp. Vì vậy, về lý thuyết, chúng ta có thể kéo dài đến cuối tháng Chín năm sau. Nhưng thực tế, Hiến pháp cũng quy định rằng các thượng nghị sĩ mới phải được bổ nhiệm trước ngày 1 tháng Bảy."

Vì vậy, ngày này phải cho phép các đại diện được bầu vào cả hai Viện của quốc hội Úc.

Ngoài ra, còn có luật kiểm soát thời gian cần thiết từ khi cuộc triệu tập bầu cử cho đến khi họp quốc hội.

"Đạo luật Bầu cử quy định thời hạn tối thiểu cho một chiến dịch là 33 ngày, và bạn cần một vài tuần để thực sự kiểm hết tất cả các phiếu bầu, đặc biệt là ở những ghế có số phiêú bầu cực kì sít sao. Nhưng Thượng viện cũng là một cuộc kiểm phiếu rất phức tạp, vì vậy bạn có thể tính ngược lại từ 33 ngày đó cộng thêm hai tuần để nói rằng, chúng ta sẽ phải tổ chức một cuộc bầu cử vào giữa tháng Năm cho Thượng viện, vì vậy chúng ta cũng có thể tổ chức một cuộc bầu cử cho Hạ viện cùng lúc."

Và khi thu hẹp lại thời điểm diễn ra vào khoảng giữa tháng Ba và giữa tháng Năm, thì điều đó tùy thuộc vào phán đoán chính trị.

"Họ thường nhìn vào, bạn biết đấy, mọi người cáu kỉnh như thế nào? Gần đây chúng ta có ngân sách nào với một số chính sách tốt và các tác động tốt không, nhưng trên hết, nền kinh tế đang diễn ra như thế nào?"

Những vấn đề kinh tế đó sẽ là vấn đề lớn trong cuộc bầu cử này.

Các vấn đề về thế chấp cao và chi phí sinh hoạt là mối quan tâm hàng đầu của cử tri.

Với hơn 40 năm kinh nghiệm tư vấn cho Đảng Lao động, Bruce Hawker, cố vấn đặc biệt tại Fitzpatrick and Company Advisory, cho rằng cuộc bầu cử sẽ diễn ra muộn hơn trong khung thời gian có sẵn.

"Nếu sự kiện này diễn ra vào tháng Ba, tôi tin rằng điều đó sẽ dựa trên giả định rằng lãi suất sẽ không giảm và nền kinh tế có thể suy thoái nhiều hơn một chút so với bình thường."

Ông Hawker cho biết ông hy vọng chính phủ sẽ theo dõi chặt chẽ kết quả các cuộc họp của Ngân hàng trữ kim Úc (RBA) vào tháng Hai và tháng Tư.

"Nếu Ngân hàng trữ kim Úc hạ lãi suất tại cuộc họp tiếp theo vào tháng Hai hoặc vào ngày 1 tháng Tư sau đó, thì đó là tin tốt cho chính phủ. Nếu không, thì đó càng là lý do tại sao tôi nghĩ rằng chính phủ sẽ nỗ lực để có một ngân sách hấp dẫn vào tháng Ba."

Thủ tướng trước đây đã kêu gọi nhiệm kỳ dài hơn ba năm.

Để thay đổi điều đó, bạn cần phải tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý.

"Tôi cũng đã nói một cách nhất quán rằng tôi nghĩ ba năm là quá ngắn. Tôi ước chúng ta có các nhiệm kỳ dài hơn như chúng ta làm ở mọi tiểu bang và lãnh thổ trong nước và ở hầu hết các quốc gia trên thế giới."

Giáo sư Orr cho rằng điều đó khó có thể xảy ra trong thời gian sớm.

"Trưng cầu dân ý ở Úc - chúng rất hiếm khi xảy ra ở cấp quốc gia và tôi nghĩ chúng thường thất bại một phần vì bỏ phiếu bắt buộc. Hầu hết mọi người không thực sự quan tâm đến chi tiết pháp lý của Hiến pháp."

Vậy điều gì sẽ xảy ra khi cuộc bầu cử thực sự được thực hiện?

"Bạn sẽ nhận ra khi chiếc xe ngoài kia có lá cờ nhỏ ở phía trước đi đến Yarralumla."

Như Thủ tướng ám chỉ, ông lên xe để đi gặp Toàn quyền.

Và sau đó, như Giáo sư Orr giải thích, toàn bộ quá trình bắt đầu.

"Họ yêu cầu bầu cử. Trừ khi đó là yêu cầu đặc biệt, Toàn quyền sẽ chấp thuận gần như ngay lập tức. Sau đó, họ giải tán Hạ viện, vì vậy nó không còn tồn tại nữa, nhưng đại biểu quốc hội của bạn vẫn tại vị, họ chỉ không thể bỏ phiếu về luật. Vì vậy, họ vẫn ở đó và được trả tiền để thực hiện nhiệm vụ của khu vực bầu cử. Sau đó, một nửa Thượng viện cũng sẽ bị giải tán hoặc phải bầu cử."

Bộ máy của nền dân chủ bắt đầu chuyển động, một lệnh được ban hành cho Ủy ban bầu cử và cử tri có một tuần để cập nhật thông tin đăng ký của mình.

Các chính trị gia lên đường vận động tranh cử, công bố các mục tiêu lớn của họ và cố gắng giành được trái tim và khối óc của người dân trên khắp đất nước.

Năm tuần sau, sức nóng dân chủ đang sôi sùng sục và người dân Úc được yêu cầu đi bỏ phiếu.

(Theo SBS)