Hình ảnh một góc Trường Đại Học Sydney. Nguồn: AAP

Nguồn tài trợ nghiên cứu của Úc đang bị đe dọa, khi Hoa Kỳ rút các khoản tài trợ nghiên cứu và chánh phủ Mỹ có hành động hạn chế số lượng sinh viên quốc tế. Ngành đại học Úc đang kêu gọi chánh phủ và doanh nghiệp, đầu tư nhiều hơn và tăng cường hợp tác với các đối tác nghiên cứu ở nước ngoài.

Các trường đại học Úc đang gióng lên hồi chuông cảnh báo, về 'cơn bão hoàn hảo' (hay 'perfect storm': nghĩa là tình hình vô cùng tồi tệ), đang thổi qua các ngân sách nghiên cứu.
 

Vicki Thomson, Tổng giám đốc điều hành của Nhóm Tám trường đại học, bao gồm những nơi học tập bậc cao, uy tín nhất của nước Úc, nói: "Điều này không thể tiếp tục, vì chúng ta sẽ tụt hậu”.

Bà cho biết sự hội tụ của nhiều sự kiện đáng lo ngại, đã đưa đất nước đến một khúc quanh quan trọng, cần phải được giải quyết.

Bà nói, "Vì vậy cùng lúc đó, bạn đã thấy đầu tư của chánh phủ giảm, đầu tư của doanh nghiệp giảm, đầu tư của trường đại học tăng nhờ vào sinh viên quốc tế, nhưng điều đó không đủ để duy trì chúng ta và sau đó, bạn có gần như một cơn bão hoàn hảo, về những gì đang xảy ra ở Hoa Kỳ, vì họ là cộng tác viên lớn nhất của chúng ta”.

Những tháng gần đây đã chứng kiến, chánh quyền Trump cắt nguồn tài trợ cho các dự án nghiên cứu của Úc, mà họ cho là quá phù hợp với sự đa dạng, công bằng và hòa nhập, hoặc khoa học khí hậu.

Bà Thomson cho biết, rất khó để biết chính xác đã rút bao nhiêu tiền tài trợ, nhưng con số này đã lên tới khoảng 3 hoặc 400 triệu đô-la.

Phát biểu tại Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia, Giáo sư Richard Holden cảnh báo rằng, sự không chắc chắn này sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng suy giảm dài hạn.

Giáo sư Richard Holden nói, "Sự thật phũ phàng là chúng ta đã có 15 năm cắt giảm đầu tư lưỡng đảng, vào chi tiêu nghiên cứu so với GDP. Chi tiêu cho R&D của Úc cao hơn một phần ba, khi Kevin Rudd làm Thủ tướng so với năm 2023. Trong 15 năm này, chi tiêu của doanh nghiệp và chi tiêu của chánh phủ đều giảm. Chỉ có chi tiêu của trường đại học cho R&D tăng và mức tăng đó hầu như hoàn toàn được tài trợ, bằng học phí của sinh viên nước ngoài”.

Giáo sư Holden cho biết, Úc đã trở nên 'nghiện' việc tài trợ cho năng lực nghiên cứu có chủ quyền, thông qua sinh viên quốc tế.

Cảnh báo của ông được đưa ra, sau chiến dịch tranh cử mà cả hai đảng lớn, đều hứa sẽ giới hạn số lượng sinh viên nước ngoài.

Bất kể những diễn biến đó, Giáo sư Holden cho biết việc trợ cấp chéo, cho nghiên cứu từ học phí của sinh viên quốc tế, từ lâu đã trở nên vô cùng căng thẳng.

Giáo sư Holden nói, "Trong thời điểm bất ổn và biến động toàn cầu, đây là một rủi ro chiến lược rất lớn. Nó đặt một quả bom hẹn giờ, giữa an ninh và thịnh vượng của Úc. Thu nhập của sinh viên quốc tế, chi trả cho phần lớn cơ sở hạ tầng nghiên cứu của chúng tôi. Nó chi trả cho các tòa nhà, điện năng, thiết bị khoa học và một loạt các chi phí khác cần thiết, để thực hiện nghiên cứu khoa học vốn chỉ được chánh phủ tài trợ một phần”.

Ông cho biết, việc bảo đảm năng lực nghiên cứu có chủ quyền của quốc gia là điều cần thiết, cho an ninh kinh tế và của quốc gia của Úc.

Cựu Phó hiệu trưởng và Chủ tịch Đại học Quốc gia Úc, Brian Schmidt đồng ý.

Phát biểu tại Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia, ông đã nhấn mạnh đến lợi ích quốc phòng, mà nghiên cứu mang lại.

Ông nói, "Bây giờ vào năm 2025, chúng ta đang thấy bản chất của xung đột đang phát triển nhanh như thế nào trong cuộc chiến Nga-Ukraine, chúng ta có thể mong đợi các công nghệ mới dựa trên máy móc tự động quy mô nhỏ, tên lửa siêu thanh, chiến tranh máy tính sẽ đóng vai trò nổi bật, nếu chúng ta muốn có xung đột trong tương lai giữa các nền kinh tế tiên tiến trong trường hợp như vậy, năng lực nghiên cứu của một quốc gia sẽ vô cùng quan trọng, trong việc tác động đến những người chiến thắng và kẻ thua cuộc nói chung”.

Ông cho biết, việc lập kế hoạch trước là rất quan trọng.

"Bởi vì một khi xung đột bắt đầu, bạn có những gì bạn có, bạn không đột nhiên tạo ra nghiên cứu và các chuyên gia nghiên cứu, điều đó mất hàng thập niên. Bây giờ tôi hy vọng, chúng ta sẽ không bao giờ rơi vào tình trạng này. Nhưng chúng ta cũng không nên vùi đầu vào cát và bỏ qua tiềm năng đó.”

Chăm sóc sức khỏe là một lãnh vực khác có thể bị ảnh hưởng.

Bà Thomson cho biết, các cơ sở vắc-xin mRNA có trụ sở tại Melbourne, đã được tài trợ một phần thông qua các cơ quan của Hoa Kỳ, hiện phải đối mặt với tình trạng cắt giảm.

Bà nói, "Tôi nhìn chung quanh và thực sự thấy sợ, khoản đầu tư của chánh phủ Úc vào năng lực nghiên cứu có chủ quyền, cao hơn 1 phần 3 so với GDP 15 năm trước. Và tại Hoa Kỳ, đối tác nghiên cứu lớn nhất của chúng tôi, lãnh vực đại học đang bị bao vây trên nhiều mặt trận, bao gồm cả việc chánh quyền Trump chủ trương cắt giảm ngay một nửa, chi tiêu cho Quỹ Khoa học Quốc gia và NIH, vốn là nền tảng của nghiên cứu Hoa Kỳ”.

Việc cắt giảm tài trợ nghiên cứu, có thể gây ra hậu quả thảm khốc, bao gồm cả đối với năng lực quốc phòng.

Tuần này, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tiếp tục cuộc thập tự chinh, chống lại các tổ chức được tôn sùng như Đại học Harvard, khi đe dọa sẽ cắt giảm thêm 3 tỷ đô-la tài trợ.

Bà Vicki Thompson cho biết, sự bất ổn trong bối cảnh tài trợ của Hoa Kỳ, có tác động đáng kể đến Úc.
Bà nói, "Điều chúng tôi rất quan tâm là các cơ quan tài trợ lớn của bạn ở Hoa Kỳ, như Quỹ Khoa học Quốc gia, Viện Y tế Quốc gia, họ tài trợ cho nghiên cứu trên toàn thế giới và rõ ràng là việc hợp tác với Hoa Kỳ, rồi ngân sách của họ đã bị cắt giảm tới 50%. Vì vậy nếu ngân sách của họ bị cắt giảm, điều đó phải có tác động lan tỏa đến nghiên cứu của chúng tôi ở đây tại Úc”.