Thủ hiến tiểu bang NSW, ông Chris Minns. Nguồn: AAP / BIANCA DE MARCHI

Các thủ hiến bang trên khắp nước Úc đã họp khẩn cấp, trong bối cảnh tranh cãi gia tăng liên quan đến thỏa thuận tài trợ bệnh viện công mới với chính phủ liên bang. Cùng lúc, một báo cáo mới của Viện Grattan cho thấy các bệnh viện Úc đang lãng phí hơn 1 tỷ đô la mỗi năm cho các khoản chi có thể tránh được.

Các tiểu bang đồng loạt phản đối đề xuất mới của chính phủ liên bang

Thủ hiến New South Wales Chris Minns nhấn mạnh, rất hiếm khi các thủ hiến trên khắp các bang và vùng lãnh thổ lại đồng lòng như lúc này.
 

Ông nói: “Hãy nhìn xem, trên khắp nước Úc, Queensland, Tây Úc, Nam Úc, Lãnh thổ Bắc Úc – các tiểu bang khác nhau, các đảng chính trị khác nhau điều hành những tiểu bang đó đều không đồng tình, không thể nào tất cả chúng tôi đều sai.”

Các thủ hiến cho rằng chính phủ liên bang đã thất hứa trong thỏa thuận tài trợ bệnh viện công.

Theo mô hình tài trợ đạt được năm 2023, chính phủ liên bang cam kết tăng tỷ lệ đóng góp lên 42,5% chi phí bệnh viện công vào năm 2031.

Tuy nhiên, theo ông Minns, đề nghị mới nhất từ Canberra chỉ ở mức 37%, một sự sụt giảm lớn so với cam kết.

Thủ hiến NSW Chris Minns nói, “Chính phủ liên bang có hầu bao rộng rãi hơn nhiều so với các tiểu bang, nhưng chúng tôi chịu trách nhiệm cung cấp dịch vụ. Những gì đang được đưa ra là không đủ tốt”.

Sự căng thẳng bùng lên sau khi Thủ tướng Anthony Albanese được cho là đã gửi thư cho các thủ hiến và bộ trưởng y tế bang vào tháng Chín, kêu gọi các tiểu bang cắt giảm chi tiêu bệnh viện nếu muốn đạt được thỏa thuận mới.

Phát biểu từ Tây Úc cùng Thủ hiến Roger Cook, Thủ tướng Albanese cho biết quá trình đàm phán vẫn đang tiếp tục:

“Những gì chúng tôi đưa lên bàn là một khoản tài trợ tăng lên. Mọi người nói về thỏa thuận đó, thời điểm đó đề nghị là 30 tỷ đô la; hiện chúng tôi có 20 tỷ đô la trên bàn. Đó vẫn là mức tăng đáng kể.”

Phe đối lập lập tức phản ứng, với lãnh đạo phe đối lập Sussan Ley cho rằng đây là dấu hiệu của “quản lý ngân sách thất bại”.

“Thật đáng kinh ngạc khi Thủ tướng quản lý nền kinh tế tệ đến mức ông ấy phải viết thư cho các bộ trưởng y tế.”

Hệ thống bệnh viện công quá tải, chi tiêu tăng nhưng hiệu quả giảm

Tranh cãi diễn ra trong bối cảnh nhiều chuyên gia cảnh báo tình trạng ngày càng nghiêm trọng trong hệ thống bệnh viện công: xe cứu thương dồn ứ, bệnh nhân nằm chờ quá tải, và thời gian chờ điều trị kéo dài.

Điều này xảy ra dù chi tiêu cho bệnh viện đã tăng mạnh trong nhiều năm.

Peter Breadon, Giám đốc Chương trình Y tế tại Viện Grattan, cho biết nghiên cứu của họ phát hiện khoảng 1,2 tỷ đô-la mỗi năm đang bị chi vào những khoản “không mang lại lợi ích cho bệnh nhân”.

Ông nói: “Điều đó bao gồm việc rút ngắn thời gian nằm viện. Úc có thời gian nằm viện dài hơn cho nhiều ca phẫu thuật mà ở các nước giàu khác, bệnh nhân có thể xuất viện trong ngày.”

Ngoài ra, báo cáo cũng kêu gọi chính phủ liên bang tăng mức tài trợ tương ứng với nhu cầu chăm sóc ngày càng tăng.

Theo Viện Grattan, chìa khóa không chỉ là tăng tài trợ, mà còn là cải cách cơ chế sử dụng nguồn lực.

“Vấn đề là chính phủ các cấp phải cùng nhau đạt được thỏa thuận tài trợ, nhưng cần bổ sung chính sách mới để khoản tài trợ đó được sử dụng hiệu quả hơn.”

Nội các Quốc gia dự kiến họp trong tuần này để tiếp tục thảo luận nhằm tìm tiếng nói chung cho vấn đề cấp thiết này.

(Theo SBS News)