Thủ tướng Anthony Albanese (thứ hai từ trái sang) và Lãnh đạo phe đối lập Peter Dutton (trái) trong cuộc tranh luận của các nhà lãnh đạo lần thứ ba về chiến dịch bầu cử liên bang năm 2025 tại Sydney, Thứ Ba, ngày 22 tháng Tư năm 2025. Ảnh: Alex Ellinghausen/AAPIMAGE

AUSTRALIA - Hai nhà lãnh đạo Anthony Albanese và Peter Dutton đã đụng độ màn tranh luận kịch tính lần thứ ba trong chiến dịch vận động tranh cử. Những người điều phối cho biết họ muốn vượt qua ranh giới của chiến dịch và mang đến cho cử tri điều gì đó hơn thế nữa.

Thủ tướng Anthony Albanese và lãnh đạo phe đối lập Peter Dutton đã có cuộc tranh luận gay gắt trong chiến dịch vận động tranh cử và cũng là lần tranh luận cuối cùng, do Channel Nine tổ chức.

Sau một cuộc đình chiến chính trị giữa các nhà lãnh đạo trong ngày khi họ bày tỏ lòng kính trọng cho Giáo hoàng Francis, cả hai đều bắt đầu bằng cách nhắc lại lời chia buồn của họ.

Lãnh đạo phe đối lập Peter Dutton đã thắng trong trò tung đồng xu và mở đầu cuộc tranh luận, bắt đầu bằng cách nhắc lại câu thần chú của liên đảng rằng người Úc không khá hơn so với ba năm trước.

"Trong ba năm qua, người dân đã trải qua sự sụt giảm tiêu chuẩn sống lớn nhất so với bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Chúng ta cần phải bảo đảm rằng đất nước có thể trở lại đúng hướng, rằng chúng ta có thể giúp điều hành nền kinh tế."

Thủ tướng Anthony Albanese thì nhìn về tương lai.

"Kế hoạch của Lao động là xây dựng tương lai cho nước Úc, xây dựng tương lai cho gia đình bạn. Chúng tôi có các hỗ trợ ngay lập tức thông qua các biện pháp giảm chi phí sinh hoạt, đồng thời bảo đảm rằng chúng tôi đang đầu tư vào tương lai."

Khảo sát mới nhất từ Roy Morgan cho thấy đảng Lao động sẽ tiếp tục nắm quyền với tỷ lệ ủng hộ hai đảng là 55,5% nếu cuộc bầu cử được tổ chức hôm nay.

So với liên đảng (Coalition) đang ở mức 44,5%.

Peter Dutton đổ lỗi cho việc tỷ lệ ủng hộ của liên đảng giảm là do chiến dịch "ném đá" của Lao động.

"Ally à, đảng Lao động đã chi 20 triệu đô-la để tung ra các quảng cáo tiêu cực, ném bùn, và điều đó có tác động, tôi hiểu điều đó. Nhưng với nhiều gia đình Úc, trong vài ngày tới họ sẽ phải đưa ra quyết định về điều gì là tốt nhất cho họ và cho đất nước."

Khi người dẫn chương trình Ally Langdon khuyến khích hai người tránh lặp lại những luận điểm quen thuộc, cả hai lãnh đạo được yêu cầu nêu "lời nói dối lớn nhất" mà đối thủ đã nói về mình, và cho cơ hội để bác bỏ.

Dù chỉ được yêu cầu một điều, Peter Dutton đã không thể kìm lại.

"Chỉ một thôi sao? Trời ơi Charles. Khó ghê. Con số 600 tỷ đô-la đến từ một công ty là nhà tài trợ cho đảng Lao động, đầy những nhà tài trợ và nhân viên của đảng Lao động. Con số đó đã bị bác bỏ, và mâu thuẫn với con số 120 tỷ đô-la để xây dựng các nhà máy điện hạt nhân, con số từ CSIRO. Về Medicare, toàn bộ chiến dịch hù dọa về Medicare đã kéo dài suốt nhiều kỳ bầu cử. Sự thật là dịch vụ khám bác sĩ gia đình được trợ giá hoàn toàn đã giảm mạnh dưới thời Thủ tướng này. Người dân không đủ tiền để đi bác sĩ vì chi phí phải trả thêm giờ đây là khoảng 43 đô-la mỗi lần đi khám."

Nhưng Anthony Albanese nói rằng chính ông Dutton mới là người đưa ra con số sai.

Ông Anthony Albanese nói, “Medicare là trọng tâm của chiến dịch này, và chúng tôi sẽ củng cố Medicare. Peter sử dụng một con số về khám bác sĩ gia đình được trợ giá hoàn toàn bulk billing bao gồm cả thời kỳ người dân Úc phải tiêm vaccine COVID trong đại dịch, khiến con số bị thổi phồng. Nhưng sự thật là bulk billing đã giảm mạnh vì chính phủ Tự do khi nắm quyền lần trước đã cắt 50 tỷ đô-la khỏi hệ thống bệnh viện. Khi Peter là Bộ trưởng Y tế, ông ấy từng cố gắng áp đặt thuế khám GP, điều này sẽ xóa sổ bulk billing hoàn toàn, và khi không làm được, họ đã đóng băng khoản hoàn lại Medicare suốt sáu năm, khiến hệ thống sụp đổ.”

Hai bên tiếp tục tranh cãi về số liệu, trước khi chuyển sang công kích cá nhân.

Ông ALBANESE: "Trong ngân sách, trước khi ông lên nắm quyền, các ông đã cắt 80 tỷ đô-la khỏi hai mục đó vào năm 2014."

Ông DUTTON: "Thủ tướng à, ông là một người nói đối. Thật không thể tin được."

Ông ALBANESE: "Ông có thể lăng mạ cá nhân nếu muốn. Đó là dấu hiệu của sự tuyệt vọng."

Ông DUTTON: "Cũng như việc nói dối vậy."

Ông ALBANESE: "Đó là sự tuyệt vọng. Hãy xem tài liệu ngân sách năm 2014, mọi người có thể xem online. Tất cả đều có sẵn."

Sau cuộc tranh luận gay gắt nhất trong đêm, hai người chuyển sang các điểm nổi bật trong chiến dịch tranh cử.

Về vấn đề gia cư, Peter Dutton nói rằng liên đảng không có kế hoạch thay đổi chính sách khấu trừ đầu tư thua lỗ hoặc thuế lãi vốn.

"Tôi muốn bảo đảm rằng chúng ta có chính sách thuế hợp lý để khuyến khích đầu tư, vì giới trẻ Úc cần thuê nhà một thời gian trước khi có thể mua nhà. Nếu không có nhà đầu tư trên thị trường, thì sẽ không có nhà cho thuê, và nguồn cung nhà ở sẽ giảm."

Thủ tướng nói rằng chính phủ của ông đang tập trung vào nguồn cung.

"Điều chúng tôi đang tập trung là nguồn cung. Chúng tôi sẽ không thực hiện những thay đổi mà ông đề cập vì chúng tôi lo ngại nó sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn cung và đẩy giá thuê lên. Đó là lý do chúng tôi không làm và chưa bao giờ làm. Nhưng ý tưởng rằng khủng hoảng gia cư chỉ mới xuất hiện trong hai năm qua là điều vô lý, và ai cũng biết điều đó. Họ thậm chí không bổ nhiệm Bộ trưởng Gia cư trong nửa nhiệm kỳ khi họ nắm quyền."

Về chi phí sinh hoạt, ông Albanese nói rằng dù biết người dân đang gặp khó khăn, đảng Lao động đang mang đến sự hỗ trợ thực tế.

"Chúng tôi hiểu rằng nhiều người đang gặp khó khăn, đó là lý do chúng tôi cung cấp hỗ trợ chi phí sinh hoạt đáng kể, nhưng chúng tôi phải làm theo cách giúp giảm áp lực lạm phát. Kết quả là lạm phát hiện là 2,4%. Nhưng cùng lúc đó, chúng tôi đã tạo ra một triệu việc làm."

Peter Dutton nói rằng chính phủ đã lãng phí lợi nhuận từ xuất khẩu hàng hóa và lãi suất tăng là vấn đề do chính họ gây ra.

Các khoản cắt giảm mà liên đảng dự định thực hiện để tài trợ cho chính sách vẫn chưa được công bố.

Ông Dutton nói rằng kế hoạch giảm giá xăng của liên đảng sẽ mang lại lợi ích cho tất cả người dân Úc.

Ông Peter Dutton nói, “Chính sách này ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế, không chỉ các gia đình đang khó khăn. Người hưu trí thực sự đang chật vật vì họ có thu nhập cố định và chi phí tăng cao dưới chính phủ này. Giá điện tăng 32%, giá xăng tăng 34%. Người hưu trí, người về hưu tự túc, doanh nghiệp nhỏ, tất cả đều được lợi. Dù giá xăng là 2 đô-la hay 1.50 đô-la một lít, thì vẫn sẽ rẻ hơn 25 xu dưới chính sách của chúng tôi.”

Khi được hỏi về rủi ro lớn nhất hiện nay đối với nước Úc, ông Albanese nhân cơ hội nhắc lại một phát ngôn không mấy hay ho của ông Dutton.

"Sự tự mãn trong một thế giới đầy bất ổn là điều cực kỳ nguy hiểm. Trong những thời điểm bất định, đó là thời điểm tồi tệ nhất để mạo hiểm. Peter đã nói về kinh nghiệm lâu năm của mình – điều đó đúng, nhưng đó lại là vấn đề. Mọi lãnh đạo ở Thái Bình Dương đều nhớ ông ấy từng đùa rằng nước biển sẽ dâng đến cửa nhà họ. Với các nước láng giềng Thái Bình Dương, đó không phải trò đùa – biến đổi khí hậu là điều kiện tối thiểu để có uy tín trong khu vực."

Cuối cùng, ban bình luận của đài Nine đã đưa ra nhận định: Peter Dutton giành chiến thắng với tỷ số 2-1.

Cuộc tranh luận diễn ra cùng thời điểm với việc mở cửa bỏ phiếu sớm trên toàn quốc, khi thời gian để các lãnh đạo thuyết phục cử tri đang dần cạn kiệt.

Tính đến trưa, Ủy ban Bầu cử Úc cho biết đã có 230.000 người Úc đi bỏ phiếu.

Với dự đoán 50% người dân Úc sẽ bỏ phiếu trước ngày 3 tháng Năm, từng khoảnh khắc vận động tranh cử từ giờ đến lúc đó đều vô cùng quan trọng.

(SBS News)