Tổng trưởng Ngân khố, Jim Chalmers, phát biểu với giới truyền thông về Thặng dư ngân sách. Nguồn: AAP / MICK TSIKAS

AUSTRALIA - Chính phủ đã đạt được thặng dư ngân sách liên tiếp đầu tiên trong gần hai thập niên. Tổng trưởng Ngân khố Jim Chalmers ăn mừng chiến thắng kinh tế, nhưng ngân sách gia đình trên khắp cả nước vẫn đang phải vật lộn để theo kịp trong cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt.

Một điều đáng mừng cho lợi nhuận ròng của chính phủ - kết quả cuối cùng của ngân sách 2023-24 là thặng dư 6,5 tỷ đô-la, tốt hơn dự kiến.

Tổng thặng dư trong năm tài chính trước là 15,8 tỷ đô-la đã được công bố, trong hai năm liền kể từ giữa những năm 2000.

Tổng trưởng Ngân khố Jim Chalmers cho biết chi tiêu công cộng thấp hơn đã tạo ra sự thay đổi.

“Thặng dư này lớn hơn vào cuối năm tài chính so với dự đoán của chúng tôi vào tháng 5, không phải vì thuế cao hơn mà vì chi tiêu thấp hơn. Chi tiêu trong năm tài chính trước thấp hơn nhiều so với dự đoán trong ngân sách và doanh thu cũng thấp hơn. Chi tiêu giảm khoảng gấp đôi so với doanh thu giảm. Vì vậy, thặng dư lớn hơn này không phải vì chúng tôi đánh thuế nhiều hơn mà là vì chúng tôi chi tiêu ít hơn.”

Ông cho biết kết quả này là bằng chứng về sức mạnh kinh tế của Đảng Lao động.
 

“Nếu không có sự quản lý tài chính thận trọng, tiết kiệm, chi tiêu điều độ và khả năng đưa ra các quyết định tài chính và kinh tế đúng đắn vì những lý do chính đáng, thì tất cả những điều này sẽ không thể xảy ra.”

Tổng doanh thu thấp hơn 3,7 tỷ đô-la so với dự báo, với khoản thặng dư được tìm thấy thông qua việc chi tiêu ít hơn cho các chương trình.

Giảng viên cấp cao về môn kinh tế tại Đại học Canberra, Tiến sĩ John Hawkins, cho biết một số khoản tiết kiệm nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ.
“Lý do khiến thặng dư lớn hơn một chút so với con số ngân sách chủ yếu là do sự chậm trễ trong nhiều vấn đề khác nhau. Ví dụ, một số dự án giao thông, thời tiết xấu, nên họ không làm được nhiều việc như mong đợi và do đó họ không chi nhiều tiền như mong đợi”.

Có sự chậm trễ trong các thỏa thuận với các tiểu bang và sự chậm trễ của tiểu bang trong việc đạt được các mốc quan trọng về giáo dục, nhà ở, y tế, nguồn nước và môi trường.

Phần còn lại đến từ nhu cầu chăm sóc người già, NDIS, tiêm chủng COVID-19, và một số chương trình tài trợ thấp hơn dự kiến.

Tiến sĩ Hawkins cho biết điều này cho thấy một chút kỷ luật từ phía chính phủ.

“Không có thay đổi lớn nào về mức thặng dư được dự kiến trong ngân sách. Ý tôi là, họ đã có kỷ luật ở chỗ họ đã chống lại sự cám dỗ chi tiêu nhiều tiền. Và ước tính của ngân sách về số tiền họ nhận được và số tiền họ sẽ chi tiêu, ít nhiều, đều chính xác.”

Hầu hết người Úc không coi trọng chuyện này vì phần lớn vẫn đang phải đối mặt với vấn đề chi phí sinh hoạt.

Một quan điểm được người phát ngôn Bộ Tài chính Đối lập Angus Taylor đồng tình.

“Vâng, chúng ta không thấy thặng dư hộ gia đình. Trên thực tế, các hộ gia đình đã thụt lùi. Mức sống của họ đã khó khăn trong hai năm qua, và thành thật mà nói, các hộ gia đình Úc muốn có một con đường để khôi phục mức sống của họ, nhưng hoàn toàn không có dấu hiệu nào cho thấy điều đó từ chính phủ này.”

Tiến sĩ Chalmers cho biết việc cắt giảm chi tiêu cho phép áp dụng các biện pháp kiểm soát chi phí sinh hoạt.
 

“Những khoản thặng dư này đều nhằm mục đích chống lạm phát, tạo điều kiện cho việc giảm chi phí sinh hoạt, xây dựng vùng đệm chống lại sự bất ổn kinh tế toàn cầu và cũng trả bớt khoản nợ của Đảng Tự do mà chúng ta thừa hưởng để chúng ta có thể trả ít lãi hơn cho khoản nợ đó”.

Chính phủ ước tính sẽ tiết kiệm được khoảng 80 tỷ đô-la tiền lãi bằng cách giảm nợ chính phủ.

Tiến sĩ Hawkins cho biết số tiền đó có thể được chi cho các chương trình khác trong tương lai.

“Điều đó có nghĩa là có nhiều tiền hơn để chi cho trường học và bệnh viện, hoặc ít cần phải đánh thuế người dân hơn”.