(Ảnh: SBS)

AUSTRALIA - Không chỉ con người ở Úc mới có cuộc điều tra dân số – cá voi cũng vậy. Các khoa học gia tình nguyện đã tham gia cuộc tổng điều tra cá voi thường niên lần thứ 26, với số lượng cá thể được ghi nhận phá vỡ kỷ lục trước đó được thiết lập vào năm 2023.

Hàng năm, người dân Úc tụ tập dọc theo bờ biển phía đông của đất nước, để chứng kiến cuộc di cư dài nhất thế giới của động vật có vú.

Khoảng 40 ngàn con cá voi lưng gù thực hiện hành trình, từ Nam Cực đến vùng nước ấm hơn dọc theo bờ biển Úc, nơi chúng giao phối, sinh con và nuôi dưỡng những con còn nhỏ của mình.

Với cân nặng 36 ngàn kí lô gram hay 36 tấn, cá voi lưng gù không phải là loài bơi nhanh nhất nhưng chúng bù đắp lại, bằng cách di chuyển không ngừng trong nhiều ngày.

Từ bờ biển rộng lớn tại Cảng Stephens ở New South Wales, những thành viên của công chúng này đã tình nguyện giúp đếm số lần nhìn thấy cá voi, bao gồm cả cá voi lưng gù, trong khoảng thời gian 24 giờ.

Người xem cá voi thứ nhất nói: "Ồ, hôm nay là một ngày đẹp trời để ra ngoài và ngắm cá voi cũng khá đặc biệt. Tôi thực sự đã được chứng kiến một lần, cá voi nhô lên khỏi mặt nước, đẩy cả cơ thể ra khỏi mặt nước và thật tuyệt vời”.

Người xem cá voi thứ hai nói: "Chúng tôi đang tìm kiếm cá voi, để có thể chụp được những bức ảnh đẹp về chúng”.

Người xem cá voi thứ ba nói: "Tôi đã từng đến đây khi còn nhỏ cách đây nhiều năm, nhiều thập niên, đó không phải là một hoạt động vì tôi cho rằng có rất ít người. Mọi người không biết đến hoạt động ngắm cá voi, hoặc từng biết. Tôi cho rằng sự gia tăng về số lượng, thực sự đã khiến hoạt động ngắm cá voi, trở nên phổ biến như vậy hiện nay”.

ược biết Nhóm bảo tồn tổ chức sự kiện này có tên là ORRCA, hay Tổ chức Cứu hộ và Nghiên cứu Cá voi ở Úc.

Phó chủ tịch, là Steve Trikoulis cho biết đây là năm thứ 26 của cuộc điều tra dân số và mỗi lần nhìn thấy những con vật đều đáng nhớ.

Ông Steve Trikoulis nói, "Tôi nghĩ điều hấp dẫn là vì việc ra bờ biển không dễ dàng, hoặc không phải ai cũng có thể tiếp cận được. Vì vậy, việc có thể nhìn thấy những sinh vật hùng mạnh này chỉ từ mũi đất, rất gần bạn. Và chỉ cần có trải nghiệm đó, tôi nghĩ là một trải nghiệm ngoạn mục cho tất cả mọi người. Khi đến vùng biển nhiệt đới, chúng bắt đầu sinh sản và những con non bắt đầu chơi đùa, bắt đầu nghịch ngợm, mọi người đều thực sự phấn khích. Sau đó khi chúng bắt đầu cuộc di cư về phía nam, trên hành trình trở về Nam Cực vào khoảng tháng 8, rõ ràng là chúng thực sự phấn khích khi ở mũi đất, vì đó là lúc những con cá con vỗ nước nhảy lên và làm đủ mọi trò thú vị, mà tất cả chúng ta đều thích xem”.

Ông cho biết thật đáng mừng, khi thấy người dân Úc hàng ngày tham gia vào dự án khoa học phổ biến, thường gọi là khoa học cộng đồng (citizen science), được mô tả là một trong những dự án kéo dài nhất ở Úc.

Ông nói, "Khoa học với mọi công dân tham gia đóng vai trò quan trọng, trong việc giúp các khoa học gia thực hiện công việc quan trọng mà họ đang làm. Một trong những điều tuyệt vời, thú vị về cuộc điều tra dân số, là chúng ta có thể theo dõi các mô hình, hành vi, chúng ta thậm chí có thể may mắn và thậm chí có khả năng nhìn thấy, một con cá voi đầu bò phương nam lẻn qua bờ biển. Điều này rất độc đáo, vì chỉ có ở bờ biển phía đông của Úc, là có hai hoặc ba trăm con di cư. Vì vậy, không có nhiều con ở ngoài đó”.

Tất cả các lần nhìn thấy trong khoảng thời gian 24 giờ vào ngày Chủ Nhật, ngày 29 tháng 6, đều được ghi lại bằng hệ thống báo cáo trực tuyến.

Cuộc điều tra dân số năm nay đã phá vỡ kỷ lục năm 2023, là 5 ngàn lần nhìn thấy, có thể bao gồm cả những lần nhìn thấy lặp lại cùng một loài động vật và tổng số vẫn đang được hoàn thiện.

Sự gia tăng của số lượng cá voi lưng gù nói riêng, đã mang lại động lực cho các chuyên gia bảo tồn, tăng từ mức thấp nhất là hàng trăm con, vào những năm 1960.

Tình nguyện viên Susan Moody cho biết, cô đã tham gia cuộc điều tra dân số trong 5 năm qua.

Susan Moody nói, "Thật bổ ích khi biết rằng, số lượng cá voi lưng gù đang phát triển mạnh và năm nay, chúng tôi hy vọng sẽ có được con số chính xác hơn. Chúng tôi ước tính khoảng 50 đến 60 ngàn con. Nhưng cá voi đầu bò phương nam chỉ có hàng trăm con, theo như chúng tôi biết và chúng tôi không nhìn thấy nhiều trong mùa này. Mặc dù chúng có xu hướng xuất hiện muộn hơn một chút và có một chút giao thoa khi cá voi lưng gù xuất hiện, một số cá voi đầu bò phương nam đang đi qua”.

Còn Kristyn Glanville, một ủy viên hội đồng địa phương của Hội đồng Bãi biển phía Bắc, người cũng dành thời gian tham gia vào cuộc kiểm đếm cá voi.

Là một luật sư về luật môi trường và quy hoạch, bà cho biết bà không coi mình là khoa học gia cộng đồng có kỹ năng nhất, nhưng cảm thấy việc tham gia là rất quan trọng.

Bà Kristyn Glanville nói, "Tôi không nghĩ mình là một khoa học gia cộng đồng giỏi vì tôi không giỏi phát hiện ra cá voi, nhưng khi bạn có những loài đang suy giảm, đang bị đe dọa và đang bị đe dọa. Mọi thông tin mà cư dân và khoa học gia cộng đồng có thể thu thập được, đều thực sự quan trọng để cung cấp bức tranh về việc, hiểu có bao nhiêu loài trong số đó đang tồn tại. Tôi nghĩ rằng, việc có mọi người giúp thu thập dữ liệu, cũng khiến họ đánh giá cao hơn rằng chúng ta sống hòa thuận, hy vọng là lý tưởng nhất là với động vật và việc có thể giúp thu thập dữ liệu, sẽ mang lại kết quả là đầu tư và chính sách, giúp duy trì sự khỏe mạnh của loài đó”.