Đưa tin: Dzirhan Mahadzir, 15 tháng 9, 2025

Các thủy thủ được phân công trên tiềm thủy đỉnh tấn công nhanh lớp Virginia USS Hawaii (SSN-776) chuẩn bị neo đậu tại ăn cứ Hải quân Hoàng gia Úc HMAS Stirling, tiểu bang Tây Úc vào ngày 22 tháng Tám năm 2024. Ảnh của Hải quân Hoa Kỳ

Chánh phủ Úc sẽ đầu tư ban đầu 12 tỷ đô-la Úc – tương đương 7,99 tỷ đô-la Mỹ – vào một cơ sở đóng tàu và bảo dưỡng tàu hải quân, có thể hỗ trợ tiềm thủy đỉnh chạy bằng năng lượng hạt nhân của Hải quân Hoa Kỳ và Hải quân Hoàng gia theo thỏa thuận AUKUS.

Thủ tướng Anthony Albanese phát biểu trong một cuộc họp báo hôm 14/09 rằng, khoản tiền trên nhằm mục đích tăng cường năng lực đóng tàu hải quân của xưởng đóng tàu tại Phân khu Phòng thủ Henderson - Henderson Defence Precinct. Tọa lạc tại phía nam thành phố Perth, tiểu bang Tây Úc, xưởng đóng tàu Henderson Defence cũng sẽ đóng vai trò là trung tâm bảo trì và neo đậu dự phòng cho hạm đội tiềm thủy đỉnh nguyên tử trong tương lai của Úc. Khoản đầu tư này mở ra cơ hội cho xưởng đóng tàu Henderson Defense cung cấp dịch vụ bảo trì cho tiềm thủy đỉnh của Hải quân Hoa Kỳ và Hải quân Hoàng gia,

Thủ tường Albanese phát biểu tại hội nghị: “Đây là cơ sở đóng tàu ở Úc và là một phần trong thỏa thuận AUKUS trước khi chúng ta tiếp nhận các tiềm thủy đỉnh lớp Virginia theo thỏa thuận AUKUS, sẽ có sự luân phiên giữa các tàu của Anh và Hoa Kỳ. Chúng tôi biết rằng một trong những vấn đề tồn tại là thời gian tiềm thủy đỉnh ở ngoài khơi do nhu cầu bảo dưỡng và thiếu cơ sở vật chất trên Ấn Độ Dương. Vì vậy, điều này sẽ mang lại lợi ích đáng kể cho các đồng minh của chúng ta, một phần của thỏa thuận AUKUS”.

Xưởng đóng tàu Henderson Defense sẽ có các cơ sở vật chất để hỗ trợ việc duy trì các chiến hạm mặt nước của Úc, có chỗ neo đậu dự phòng cho hạm đội tiểm thủy đỉnh chạy bằng năng lượng nguyên tử, được trang bị võ khí thông thường trong tương lai của Úc từ đầu những năm 2030 và dịch vụ bảo trì chuyên sâu, và có cả các ụ khô (dry dock).

Xưởng đóng tàu Henderson Defence Precinct cũng là nơi diễn ra các hoạt động đóng tàu hải quân liên tục tại miền tây nước Úc. Xưởng đóng tàu Henderson Defence cũng sẽ là nơi đóng tàu mặt nước cho Lực lượng Phòng vệ Úc, bắt đầu với 18 tàu đổ bộ hạng trung (Landing Craft Medium - LCM) và 8 tàu đổ bộ hạng nặng (Landing Craft Heavy - LCH) theo kế hoạch của Lục quân Úc, do Austal sản xuất. Trong khi chờ đợi việc hợp nhất thành công, Henderson Defence sẽ đóng vai trò là đơn vị đóng tàu nội địa cho các khinh hạm lớp Mogami của Úc, trong đó 8/11 tàu sẽ được đóng tại Úc, 3 tàu còn lại sẽ được đóng tại Nhật Bổn.

Hình ảnh của Chính phủ Úc

Phó Thủ tướng kiêm Tổng trưởng Quốc phòng Úc, Richard Marles, phát biểu trong cùng hội nghị, “Tuy nhiên, về việc bảo trì tiềm thủy đỉnh, đây là một cơ sở của AUKUS. Cuối cùng, việc Hoa Kỳ thực sự sẽ bảo trì tiềm thủy đỉnh của họ ở đâu là vấn đề của Hoa Kỳ. Nhưng chúng tôi hoàn toàn dự đoán rằng đây sẽ là một cơ sở phù hợp với họ”.

Thỏa thuận ba bên giữa Úc, Anh và Hoa Kỳ nhằm mục đích xây dựng năng lực và kỹ năng cho Úc để vận hành hạm đội tiềm thủy đỉnh chạy bằng năng lượng nguyên tử của riêng mình. Sự hiện diện luân phiên của bốn tiềm thủy đỉnh của Hoa Kỳ và một của Anh, được gọi là "Lực lượng Luân phiên Tiềm thủy đỉnh Phía Tây" (Submarine Rotational Force West), sẽ bắt đầu vào năm 2027 tại căn cứ hải quân HMAS Stirling với việc quân nhân Hải quân Hoàng gia Úc được khai triển trên các tiềm thủy đỉnh của Hoa Kỳ và Anh. USNI News đưa tin, theo nỗ lực này, vào tháng Tám năm 2024, tiềm thủy đỉnh tấn công USS Hawaii (SSN-776) đã cập quân cảng HMAS Stirling cùng với tàu tiếp tế tiềm thủy đỉnh USS Emory S. Land (AS-39) để bảo trì, đánh dấu lần đầu tiên một tiềm thủy đỉnh của Hoa Kỳ làm như vậy trên lãnh thổ nước ngoài.

Úc Đại Lợi có kế hoạch vận hành một hạm đội gồm tám tiềm thủy đỉnh tấn công chạy bằng năng lượng nguyên tử. Úc có thể mua từ ba đến năm tiềm thủy đỉnh lớp Virginia làm nền tảng tạm thời trong khi tiềm thủy đỉnh SSN-AUKUS đang được phát triển cho Anh và Úc.

Những nghi ngờ về tiềm năng của Hoa Kỳ trong việc duy trì cam kết đối với thỏa thuận AUKUS đã bị đặt dấu hỏi trong những năm gần đây.

Trong phiên điều trần phê chuẩn hồi tháng Bảy, Đô đốc Daryl Caudle, Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ, đã tuyên bố rằng nền công nghiệp Hoa Kỳ cần tăng số lượng tiềm thủy đỉnh tấn công từ 1,3 lên 2,3 tàu ngầm mỗi năm để đáp ứng các cam kết AUKUS, theo USNI News đưa tin trước đó.

Đô đốc Caudle nói với Thượng nghị sĩ Tim Kaine (Đảng Dân chủ - tiểu bang Virginia), là chủ tịch tiểu ban của Ủy ban Quân vụ Thượng viện Hoa Kỳ rằng, "Tôi hay bất kỳ ai cũng không đặt câu hỏi về khả năng tiến hành tác chiến hải quân của Úc. Nhưng, như Ngài đã biết, tốc độ bàn giao chưa đạt được mức cần thiết để thực hiện Trụ cột 1 (Pillar 1) của thỏa thuận AUKUS, hiện đang được Bộ Quốc phòng (Hoa Kỳ) của chúng ta xem xét."

Vào tuần cuối của tháng 8/2025, ông Marles đã có chuyến thăm Washington và gặp Phó Tổng thống Hoa Kỳ, J.D. Vance, Tổng trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, Pete Hegseth, và Ngoại trưởng Hoa Kỳ, Marco Rubio. Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình vào ngày 14/09, ông Marles cho biết AUKUS đã được đón nhận tích cực trong chuyến thăm của ông.

Ông Marles nói, “Đây là một bước đi tự nhiên của chánh phủ tiếp nhiệm để tìm ra cách thức cải thiện AUKUS. Và, trong mọi cuộc trò chuyện tôi có với các đối tác tại Hoa Kỳ, kể cả gần đây khi tôi ở Washington, mọi người đều rất tích cực về những gì AUKUS đại diện cho Úc.”

Dzirhan Mahadzir

Dzirhan Mahadzir là nhà báo và là chuyên gia phân tách quốc phòng, hiện đang làm việc tại Thủ đô Kuala Lumpur, Mã Lai Á. Các ấn phẩm ông đã và đang viết từ năm 1998, bao gồm Defence Review Asia, Jane’s Defence Weekly, Navy International, International Defence Review, Asian Defence Journal, Defence Helicopter, Asian Military Review và Asia-Pacific Defence Reporter.

(Nguồn: news.usni.org. Biên dịch: Huy Le, BBT Báo Dan Viet)