Trung sĩ Jason Doig đã thiệt mạng trong một vụ đấu súng với một người đàn ông mắc chứng tâm thần phân liệt chưa được chẩn đoán. (Được cung cấp)

NAM ÚC - Những người vận động đang kêu gọi cảnh sát không còn được cử làm người ứng cứu đầu tiên trong các vụ việc liên quan đến sức khỏe tâm thần nữa, họ cho rằng một cách thức khác có thể ngăn chặn tình hình leo thang và mất mạng.

Công ty về luật nhân quyền National Justice Project hiện đang dẫn đầu một chiến dịch để kêu gọi chánh phủ liên bang và chính quyền tiểu bang ủng hộ một cách thức làm việc hoàn toàn dựa trên yếu tố sức khỏe.

Phát ngôn viên Chloe Fragos cho biết điều đó có nghĩa là các chuyên gia sức khỏe tâm thần được đào tạo sẽ tham gia vào các vụ việc mà một người đang trong cơn khủng hoảng.

Bà Fragos nói với bản tin tức7.30 rằng, "Những gì chúng ta thấy ở tiểu bang New South Wales là khoảng 43 phần trăm những người bị cảnh sát hạ thủ, hoặc bị thương, đang trải qua cơn khủng hoảng sức khỏe tâm thần tại thời điểm đó",

"Cứ 10 phút ở Victoria lại có người cần hỗ trợ sức khỏe tâm thần mà lại là sự hồi đáp từ cảnh sát vào thời điểm đó.”

Ủy viên cảnh sát Grant Stevens của Nam Úc cho biết cảnh sát thường không phải là lực lượng tốt nhất để hỗ trợ trong trường hợp khủng hoảng sức khỏe tâm thần. (ABC News: Carl Saville)

"Tôi nghĩ rằng rốt cuộc, điều chúng ta đang tìm kiếm là có sự can đảm về chánh sách trong lĩnh vực này để thực sự khám phá một mô hình thay thế khi ứng phó vào thời khác ban đầu."

Ủy viên Lực lượng Cảnh sát tiểu bang Nam Úc, Grant Stevens, là người đầu tiên thừa nhận rằng các sĩ quan cảnh sát thường không phải là lực lượng tốt nhất để xử lý một người đang gặp khủng hoảng sức khỏe tâm thần và cần có các cách thức thay thế.

Ủy viên Stevens nói với bản tin 7.30 rằng, “Cảnh sát không đủ tiêu chuẩn làm bác sĩ lâm sàng về sức khỏe tâm thần",

"Có thể là do đồng phục, có thể là do phản ứng với tình huống có rủi ro cao mà chúng tôi phải mở đèn và còi báo động, nếu có nhiều hơn một cuộc tuần tra, tất cả những điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến người đang trải qua cơn khủng hoảng sức khỏe tâm thần vào thời điểm xảy ra sự thể.”

"Chúng tôi là cảnh sát, biện pháp khắc phục tình huống của chúng tôi thường liên quan đến việc giam giữ. Đó thường không phải là kết quả tốt nhất."

Đài tưởng niệm Trung sĩ Cảnh sát Jason Doig, người đã tử nạn khi đang làm nhiệm vụ. (ABC News: Carl Saville)

Đây cũng là việc ứng phó đòi hỏi nhiều nguồn lực, và một điều mà Ủy viên Stevens cho biết cần phải được giảm nhẹ cho lực lượng cảnh sát.

Ủy viên Stevens nói, "Có thể mất nhiều ngày chúng tôi phải cung cấp một người bảo vệ bệnh viện để đảm bảo an toàn cho người đang được theo dõi và những người khác trong môi trường bệnh viện đó".

Năm ngoái, cảnh sát Nam Úc đã đáp ứng với 10.852 vụ việc có người gặp vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần - tăng 26 phần trăm trong giai đoạn năm năm.

Phải mất 23.666 giờ để giải quyết những sự cố đó — tăng 108 phần trăm kể từ năm 2019.

Ủy viên Stevens cho biết, "Bạn không thể thoát khỏi thực tế rằng nếu cảnh sát đang thực hiện nhiệm vụ sức khỏe tâm thần, thì cảnh sát không làm được việc gì khác”,

"Và điều gì khác đó có thể chỉ là việc tuần tra chủ động để ngăn ngừa tội phạm hoặc can thiệp sớm khi chúng tôi phát hiện ra những điều chưa được báo cáo với cảnh sát."

Cách ứng phó lấy vấn đề y tế làm ưu tiên liệu có hiệu quả không?

Chloe Fragos, tại tổ chức phi lợi nhuận dịch vụ pháp lý National Justice Project, muốn cảnh sát được loại khỏi các nhiệm vụ có liên quan đến sức khỏe tâm thần. (ABC News: Shaun Kingma)

Tiểu bang Nam Úc là một trong những tiểu bang đang thử nghiệm mô hình cùng ứng phó, trong đó cảnh sát được các bác sĩ lâm sàng giàu kinh nghiệm đi cùng khi chạy đến hiện trường khi sự cố đó có liên quan đến đến người có vấn đề về sức khỏe tâm thần.

Nhưng tổ chức dịch vụ pháp lý National Justice Project muốn cảnh sát phải được loại khỏi hoàn toàn tiến trình ứng phó có liên quan đến vấn đề sức khỏe tâm thần này.

Bà Fragos cho biết, "Điều quan trọng nhất khiến điều này khác với việc sử dụng cảnh sát là không có vũ khí trong những sự cố như vậy, cảnh sát không sử dụng vũ lực và tập trung vào việc giữ an toàn cho người đó, và cũng giữ an toàn cho bất kỳ ai khác có thể bị ảnh hưởng bởi ứng phó này nữa".

Cuộc điều tra về vụ tấn công ở Westfield Bondi Junction đang xem xét đến việc ứng phó khẩn cấp. (AAP: Steven Saphore)

Nhưng Ủy viên Stevens cho biết hành động phó lấy sức khỏe làm ưu tiên sẽ không thực tế trong mọi tình huống, chẳng hạn như khi tình huống có vũ khí.

Việc phản ứng khẩn cấp đang được xem xét như một phần của cuộc điều tra đang diễn ra về vụ tấn công xảy ra ở Bondi Junction vào năm 2024. Sáu người đã bị một người đàn ông mắc bệnh tâm thần, tên Joel Cauchi, đâm chết trước khi người đàn ông này bị một cảnh sát NSW bắn chết.

Ủy viên Stevens nói, "Nếu phản ứng lấy sức khỏe tâm thần làm ưu tiên trong tình huống sự việc ở Bondi Junction, điều đầu tiên họ làm sẽ là gọi cảnh sát, điều này hoàn toàn đúng đắn",

"Tôi không nghĩ rằng điều đó thực tế hoặc khả thi, mặc dù tôi muốn thấy một ứng phó hoàn toàn lấy vấn đề sức khỏe tâm thần làm ưu tiên hàng đầu".

Cảnh sát tử vong khi đang làm nhiệm vụ

Trung sĩ Brevet Jason Doig đã tử vong tại một căn nhà ở một nơi hoang vu ở tiểu bang Nam Úc. (Nguồn: Facebook)

Ủy viên Stevens biết các sự cố liên quan đến sức khỏe tâm thần có thể nguy hiểm như thế nào đối với các sĩ quan của mình.

Năm 2023 Trung sĩ cảnh sát Jason Doig, là cảnh sát đầu tiên ở tiểu bang Nam Úc trong hơn 20 năm, bị giết trong lúc đang làm nhiệm vụ. Anh đã tham gia vào một cuộc đấu súng với một người đàn ông mắc chứng tâm thần phân liệt chưa được chẩn đoán.

Ủy viên Stevens nói, "Bạn không biết điều gì sẽ xảy ra khi bạn bước qua một cánh cửa",

"Bạn không biết điều gì sẽ xảy ra khi bạn đối đầu với một người đang kích động".

"Thật đáng buồn, có quá nhiều ví dụ về cảnh sát bị thương, hoặc tử vong do làm nhiệm vụ và ứng phó với những loại sự cố đó.”

"Mọi người vẫn đang thương tiếc sự ra đi của Jason. Anh ấy là một người tốt."

Jaydn Stimson được tuyên bố vô tội giết người do không đủ năng lực về tinh thần. (Facebook)

Trong tình huống khi ây, Trung sĩ Brevet Doig và hai đồng nghiệp được gọi đến một căn nhà ở nơi hoang vu, gần ranh giới tiểu bang Nam Úc-Victoria. Họ được giao nhiệm vụ phải đến hiện trường sau một cuộc gọi điện thoại lo lắng rằng một con chó đã bị bắn.

Trong khi khám xét căn nhà, Jaydn Stimson, 26 tuổi, xuất hiện với một khẩu súng và bắt đầu nổ súng.

Trung sĩ Brevet Doig đã tử vong tại hiện trường.

Anh trai của anh, Brett, nói với bản tin 7.30 rằng gia đình anh ấy rất đau buồn.

Ông Brett Doig nói, "Chúng tôi vẫn còn quá khứ, chúng tôi vẫn còn ký ức, nhưng điều chúng tôi không có bây giờ là tương lai".

Brett Doig, người anh trai của Trung sĩ Brevet Jason Doig đã thiệt mạng, cho biết mỗi ngày đều là "một cơn ác mộng". (ABC News: Dan Fermer)

Stimson ban đầu bị buộc tội giết Trung sĩ Brevet Doig nhưng tháng trước đã được tuyên bố vô tội do không đủ năng lực tinh thần.

'Một cảnh sát tuyệt vời'

Ủy viên cảnh sát Grant Stevens cho biết, "Mọi người vẫn đang thương tiếc sự ra đi" của Trung sĩ Brevet Jason Doig, (Ảnh: Được cung cấp, Facebook – abc news)

Ông Doig cho biết ông ủng hộ các cách thức khác để bảo vệ cảnh sát tốt hơn.

Vào tháng Bảy, ông sẽ trình bày bản khai trình bày ảnh hưởng của một tội phạm lên nạn nhân, cả về mặt tinh thần, thể chất và kinh tế lên Tòa án Tối cao Nam Úc.

Chánh quyền tiểu bang NSW cho biết họ đang xem xét các cách ứng phó thay thế nhưng cảnh sát sẽ luôn tham gia vào các vụ việc có liên quan đến vũ khí.

(Theo Báo Nam Úc savietnews.com.au)