Ngôn ngữ đóng vai trò quan trọng trong việc xoá bỏ kỳ thị và tiếp cận dịch vụ chăm sóc. Ảnh: Getty

'Đối diện với Sa sút trí tuệ cùng nhau' là tên của chiến dịch cộng đồng mới tại Tây Nam Sydney nhằm xoá bỏ kỳ thị về sa sút trí tuệ trong các cộng đồng Ả Rập, Trung Quốc và Việt Nam.

Một chiến dịch y tế công cộng kéo dài 18 tháng đang được triển khai tại Tây Nam Sydney nhằm giúp các cộng đồng Ả Rập, Trung Quốc và Việt Nam nhận biết dấu hiệu sớm của sa sút trí tuệ và tự tin tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ gia đình.

Đại học Sydney chủ trì chiến dịch Facing Dementia Together, phối hợp cùng các tổ chức đa văn hoá địa phương.

Chiến dịch bao gồm các buổi cung cấp thông tin miễn phí bằng ngôn ngữ cộng đồng, tài liệu thực tế như bảng kiểm triệu chứng, và các thông điệp phù hợp văn hoá nhằm giảm bớt nỗi sợ hãi, sự kỳ thị và sự chậm trễ trong chẩn đoán.

Sa sút trí tuệ và sự kỳ thị là gì?

Giáo sư Lee-Fay Low, chuyên gia về sa sút trí tuệ, Giáo sư về Lão khoa và Sức khỏe tại Trung tâm Não bộ & Tâm trí thuộc Đại học Sydney cho biết:  “Nghiên cứu của đại học Sydney cho thấy nhiều người không nhận ra sa sút trí tuệ là một bệnh lý, họ xem việc mất trí nhớ hoặc lú lẫn là phần tất yếu của lão hoá hoặc thậm chí là bệnh tâm thần”,

“Nhiều người nghĩ rằng bác sĩ không thể làm gì hoặc thấy xấu hổ khi đề cập vấn đề. Nhưng chẩn đoán chính là cánh cửa để nhận hỗ trợ, lập kế hoạch và tiếp tục sống tốt. Đây là bước vô cùng quan trọng”.

Nghiên cứu cộng đồng với hơn 500 người thuộc các cộng đồng Ả Rập, Trung Quốc và Việt Nam tại Tây Nam Sydney cho thấy:

-Kỳ thị, đặc biệt trong cộng đồng Ả Rập, có thể ngăn cản các gia đình trao đổi cởi mở hoặc tìm kiếm hỗ trợ y tế;

-Người Việt Nam thường tin rằng một người cao tuổi được yêu thương sẽ không mắc sa sút trí tuệ, dẫn đến phủ nhận hoặc tự trách;

-Cộng đồng Trung Quốc cởi mở hơn với hỗ trợ chính thức nhưng vẫn trì hoãn đi khám cho đến khi triệu chứng trở nên nguy hiểm hoặc không thể kiểm soát;

-Ngôn ngữ đóng vai trò quan trọng trong việc xoá bỏ kỳ thị và tiếp cận dịch vụ chăm sóc.

-Nghiên cứu sinh Zihan He, 28 tuổi, đã xây dựng các bản dịch dựa trên bằng chứng để định nghĩa lại tình trạng này theo hướng tích cực, nhằm giảm kỳ thị và sự xấu hổ.

Nghiên cứu sinh tiến sĩ Đại học Sydney, Zihan He, dẫn dắt một buổi hội thảo cộng đồng trong khuôn khổ Facing Dementia Together. Ảnh: Facing Dementia Together

Sa sút trí tuệ: Rào cản ngôn ngữ và văn hoá

Bà Aisha Kenaway, nhân viên song ngữ (tiếng Ả Rập) và nhà nghiên cứu Facing Dementia Together cho biết: “Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ với các tổ chức đa văn hoá để xây dựng niềm tin với cộng đồng Ả Rập, Trung Quốc và Việt Nam, đồng thời bảo đảm chiến dịch được đặt nền tảng trong sự thấu hiểu văn hoá và ngôn ngữ”,

“Chúng tôi muốn trao quyền cho người dân và gia đình họ thực hiện bước đầu tiên. Bảng kiểm triệu chứng giúp mọi người nhận biết sớm thay đổi và nêu rõ những lo ngại thực tế với bác sĩ gia đình”.

Hội Dịch vụ Người Hoa tại Úc (CASS) một trong những tổ chức dịch vụ người Hoa lớn nhất tại Sydney là đối tác quan trọng của chiến dịch.

Giáo sư Stephen Li, Chủ tịch CASS cho biết:  “Tại CASS, chúng tôi chứng kiến trực tiếp cách mà rào cản ngôn ngữ và văn hoá có thể ngăn người cao tuổi tiếp cận hỗ trợ về sa sút trí tuệ”,

“Chúng tôi hợp tác trong chiến dịch Facing Dementia Together để tổ chức các buổi nói chuyện cộng đồng, nâng cao hiểu biết về sức khoẻ não bộ, và kết nối gia đình với dịch vụ phù hợp. Chúng ta cần cùng nhau đối diện với sa sút trí tuệ”.

--

Nâng cao nhận thức về sa sút trí tuệ

Chiến dịch cũng chia sẻ các câu chuyện cá nhân, trong đó có Mabel, một phụ nữ gốc Hoa tại Úc có cả cha lẫn mẹ đều mắc sa sút trí tuệ.

Mabel kể lại : “Cha tôi bị sa sút trí tuệ mạch máu và mẹ tôi bị Alzheimer. Cả hai đều phải nhập viện nhiều lần và gặp rào cản ngôn ngữ,” “Tôi là người duy nhất có thể chăm sóc họ và không biết phải tìm đến đâu.”

“Rất khó để tìm thông tin dịch sẵn hoặc sự hỗ trợ từ bác sĩ gia đình. Cần có nhiều tài liệu và nguồn lực phù hợp hơn cho các gia đình nhập cư. Tôi muốn cộng đồng chúng ta biết rằng đừng đợi đến khi khủng hoảng xảy ra. Hãy nói chuyện với bác sĩ sớm”.

--

Facing Dementia Together

Chiến dịch Facing Dementia Together sẽ diễn ra tại Tây Nam Sydney trong 18 tháng tới, với các buổi nói chuyện cộng đồng, sự kiện, tài liệu in ấn và truyền thông xã hội bằng tiếng Ả Rập, Trung Quốc, Việt Nam và tiếng Anh.

Giáo sư Low nhắc nhở: “Chúng tôi muốn mọi người trong cộng đồng hiểu rằng sa sút trí tuệ không phải lỗi của bạn, không phải điều đáng xấu hổ – và luôn có sự hỗ trợ”.
 

Sự kiện cộng đồng:

-Tiếng Việt | 11:00 sáng, 27/8, Yagoona

-Tiếng Trung | 1:30 chiều, 1/9, Riverwood

-Tiếng Ả Rập | 10:00 sáng, 9/9, Liverpool