Bộ trưởng Quốc phòng Liên bang Peter Dutton (ở giữa) được nhìn thấy bên ngoài trung tâm bỏ phiếu sớm của Ủy ban Bầu cử Úc Strathpine tại khu vực bầu cử Liên bang Dickson ở Brisbane, Thứ năm, ngày 19 tháng 5 năm 2022. Thành viên đương nhiệm, Bộ trưởng Quốc phòng Liên bang Peter Dutton đang phải đối mặt với thách thức từ ứng cử viên Đảng Lao động Ali France. (Ảnh AAP/Darren England) KHÔNG LƯU TRỮ - Ảnh: DARREN ENGLAND/AAPIMAGE

Đảng Tự do Úc, hiện dưới sự lãnh đạo của ông Peter Dutton, theo thống kê, trong lịch sử từng chiến thắng nhiều nhất trong các cuộc bầu cử Úc. Các hậu nhân học được gì từ tiền bối Đảng Tự do?

Đảng Tự do - Đảng có nhiều chiến thắng bầu cử nhất trong lịch sử Úc.

Và là đảng của hai Thủ tướng tại vị lâu nhất của Úc.

Nhưng Đảng Tự do đến từ đâu và ngày nay, họ là ai?

Ra đời để đối lập Đảng Lao động

Đảng được thành lập vào năm 1944.

Giảng viên cao cấp tại Đại học Quốc gia Úc, Tiến sĩ Jill Sheppard cho biết có một ý tưởng đơn giản đằng sau việc thành lập đảng này.

Tiến sĩ Sheppard nói, "Đảng Tự do thực ra chỉ được thành lập để đối phó với Đảng Lao động, và điều đó không chỉ định hình nên lịch sử của họ mà còn định hình nên vị trí của họ hiện nay.”

Ngài Robert Menzies, thành viên sáng lập của Đảng Tự do, rất ủng hộ ý tưởng về sự lựa chọn của cá nhân.

Ông đánh giá rằng Đảng Lao động ra đời từ phong trào công đoàn, trong khi lại không có ai lên tiếng thay cho những người tự kinh doanh và tầng lớp trung lưu.

Và một nhóm người khác cũng nghĩ như vậy, vì vậy họ đã tập hợp lại để thành lập Đảng Tự do, như cựu dân biểu Đảng Tự do George Brandis giải thích.

Ông Brandis nói, "Đảng Tự do được hình thành để đại diện cho khối chính thống rộng lớn của Úc vào thời điểm đó, chứ không phải là tổ chức lao động, và chắc chắn cũng không được thiết kế để đại diện cho tầng lớp thượng lưu của thị trấn".

Năm 1949, Đảng Tự do đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử đầu tiên, khi hợp tác với Đảng Quốc gia Úc, và đưa ông Robert Menzies lên làm Thủ tướng.

Ông đã vô cùng thành công trong việc tạo ra và thúc đẩy ý thức về mục đích đại diện cho một xã hội Úc mà nhiều người hiểu được, và ông gọi những người này là những người bị lãng quên.

Ngài Robert Menzies - Người sáng lập Đảng Tự Do Úc, nói “Người giàu có thể tự chăm sóc bản thân, người lao động thường được công đoàn của họ chăm sóc. Nhưng những người thuộc tầng lớp trung lưu, những người kinh doanh nhỏ, những người làm nghề chuyên nghiệp, nông dân, thợ thủ công, những người như vậy không có ai chăm sóc họ. Đó là nền tảng ban đầu của Đảng Tự do.”

Ông là người ủng hộ mạnh mẽ Đạo luật Hạn chế Nhập cư năm 1901 - thường được gọi là 'Chính sách nước Úc của Người da trắng'.

Nhưng vào năm 1966, Đảng Tự do đã thay đổi luật, mở đường cho việc bãi bỏ chính sách này.

Đảng này được coi là đảng bảo thủ hơn trong hai đảng lớn.

Và vì đảng này bảo thủ về mặt chính trị hơn là tự do, nên cái tên có vẻ hơi khó hiểu.

Trong khi ở những nơi khác trên thế giới, các đảng phản đối đảng lao động thường được gọi là đảng bảo thủ, George Brandis cho biết đó không phải là mục đích ban đầu của đảng.

Ông Brandis nói, "Trong số nhiều lựa chọn mà Menzies có khi chọn tên cho đảng mới của mình, ông đã tránh gọi nó là Đảng Bảo thủ, bởi vì ông không phải là người bảo thủ, mà là người theo chủ nghĩa tự do cổ điển."

Tên Tự do nhưng gốc bảo thủ

Nhưng Tiến sĩ Sheppard cho biết vẫn có yếu tố bảo thủ.

Tiến sĩ Sheppard nói, "Đảng Tự do có hai luồng chính, một là những gì chúng ta gọi là tự do, nhưng chúng ta thường gọi là tự do nhỏ.”

“Ý chúng tôi là có một niềm tin thực sự rằng chính phủ không ở đây để giúp bạn, rằng bạn là người ủng hộ tốt nhất cho chính mình, rằng bạn có thể quyết định cách sống tốt nhất cho cuộc đời mình, và chính phủ càng ít can thiệp thì càng tốt.”

“Luồng bảo thủ của Đảng Tự do nghĩ rằng chính phủ ổn định. Họ ít phản đối ý tưởng rằng chính phủ có thể giải quyết các vấn đề của chúng ta hơn.”

“Nhưng những điều họ không hài lòng là những thứ như hôn nhân đồng giới, biên giới mở, sinh viên quốc tế. Họ muốn một nước Úc nhỏ hơn, yên tĩnh hơn, trông giống như những năm 1960. Đôi khi, Đảng Tự do đang cố gắng quản lý một bộ nguyên tắc cực kỳ khác biệt.”

“Dưới thời Peter Dutton, đảng có vẻ khá bảo thủ. Có vẻ như đảng chỉ muốn chúng ta sống yên bình, không muốn làm chao đảo con thuyền quá nhiều".

Các chính sách nổi tiếng khác của đảng Tự do bao gồm:

-Tái định cư người tị nạn Việt Nam sau chiến tranh Việt Nam năm 1976

-Thành lập Dịch vụ Phát thanh Đặc biệt năm 1987

-Đưa ra luật súng nghiêm ngặt hơn sau vụ thảm sát Port Arthur năm 1996

-Và tạo ra Chiến dịch Biên giới Chủ quyền năm 2014

Tiến sĩ Sheppard cho biết đảng sẽ tự hào về những thành tựu kinh tế của mình.

Tiến sĩ Sheppard nói, "Tự do hóa nền kinh tế, khả năng cho bất kỳ ai trong tầng lớp trung lưu hoặc tầng lớp lao động thăng tiến trong xã hội, sở hữu doanh nghiệp riêng, đi học đại học nếu họ muốn, sống cuộc sống mà họ chọn không bị ràng buộc bởi nghề nghiệp của họ hoặc những gì cha mẹ họ đã làm. Họ sẽ nói rằng đó là thành tựu cốt lõi của họ trong 30 năm qua.”

Hai vị thủ tướng tại vị lâu nhất

Một số nhà lãnh đạo nổi tiếng nhất của đảng bao gồm Harold Holt, người được nhiều người biết và nhớ sau vụ bị mất tích trên biển.

Và ông John Howard, Thủ tướng Úc tại vị lâu thứ hai.

Đảng này đã nắm quyền lần cuối vào năm 2022 - và Scott Morrison là Thủ tướng Úc cuối cùng của Đảng Tự do.

Peter Dutton hiện là lãnh đạo và sẽ là Thủ tướng nếu liên đảng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tiếp theo.

Ông đã là chính trị gia trong 25 năm và trước đó là một cảnh sát.

Đảng Tự do hợp tác với Đảng Quốc gia trong một liên minh để thành lập chính phủ.

Ông Brandis mô tả nó về mối quan hệ này.

"Một mối quan hệ chức năng. Đó là một mối quan hệ cần thiết. Tuy nhiên, Đảng Quốc gia lại là một cái gì đó rất khác so với Đảng Tự do.”

Trong cuộc bầu cử này, khẩu hiệu của Đảng Tự do là 'đưa Úc trở lại đúng hướng', với các chính sách bao gồm.

- Xây dựng các lò phản ứng hạt nhân đầu tiên của Úc.

- Nghiêm khắc với tội phạm.

- Giảm chi tiêu lãng phí, bao gồm cắt giảm việc làm trong dịch vụ công.

- Và giảm di cư.

Ở góc độ nội bộ của đảng tự do, hình ảnh của đảng là khá truyền thống.

Tiến sĩ Sheppard nói "Thật kỳ lạ, tôi nghĩ Đảng Tự do có lẽ gần với bản sắc thuở ban đầu của họ hơn là Đảng Lao động, mặc dù họ chưa bao giờ có ý thức mạnh mẽ về mục đích, sự cần thiết, ngoài việc phản đối Đảng Lao động, luôn có căng thẳng giữa những người bảo thủ và tự do bên trong Đảng Tự do.”

“Đó là trường hợp vào năm 1944 khi đảng được thành lập và vẫn như vậy cho đến ngày nay”.