.png)
Thủ tướng Anthony Albanese và Thủ tướng Trung Quốc Li Qiang tại Đài quan sát Kaarta Gar-up, ở Kings Park. Nguồn: AAP / Richard Wainwright / AP
AUSTRALIA - Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã rời Canberra sau ngày hội đàm ngoại giao lịch sử tại Tòa nhà Nghị viện. Các bản ghi nhớ về Hiệp định Thương mại Tự do Trung Quốc-Úc, biến đổi khí hậu, giáo dục và nghiên cứu, đối thoại kinh tế chiến lược và hợp tác văn hóa đã được ký kết trong các cuộc họp. Trong chặng dừng chân cuối cùng Thủ Tướng Trung Quốc Lý Cường có Thủ Tướng Albanese đi cùng đến Perth, Tây Úc với mục đích là để gặp gỡ các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đặc biệt trong ngành khai khoáng.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường và Thủ Tướng Anthony Albanese tới Tây Úc hôm ngày 18/06, trong ngày cuối cùng trong chuyến thăm Úc bốn ngày của ông.
Thủ tướng Lý sẽ tìm cách tăng cường quan hệ kinh doanh tại nước Úc, một cường quốc giàu tài nguyên, tập trung vào các khoáng sản trọng yếu.
Ông Lý sẽ đến thăm một nhà máy lithium, trước khi tham dự hội nghị bàn tròn các giám đốc Úc vàTrung Quốc, với đại diện từ các công ty lớn của Úc bao gồm, Wesfarmers, Rio Tinto, ANZ và Fortescue, để thảo luận về cơ hội kinh tế và các hiệp định thương mại tự do giữa hai nước.
Trước đó Thủ tướng Lý thừa nhận rằng, mối quan hệ giữa hai nước đã có nhiều biến động trong thập niên qua, nhưng ông tin rằng mối quan hệ hiện đang đi đúng hướng.
Thủ tướng Trung Quốc, Lý Cường, nói " Mối quan hệ của chúng ta phát triển như thế nào trong 10 năm qua, đã mang lại cho chúng ta nhiều kinh nghiệm quý báu và điều quan trọng nhất là chúng ta nên đề cao sự tôn trọng lẫn nhau, tìm kiếm điểm chung, trong khi chia sẻ những khác biệt và hợp tác cùng có lợi".
"Thưa Thủ tướng, tôi chân thành hy vọng rằng, tôi sẽ hợp tác với Ngài để xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện trưởng thành, ổn định và hiệu quả hơn”.
Được biết vào hôm ngày 17/06, 4 bản ghi nhớ đã được ký kết giữa Úc và Trung Quốc sau các cuộc đàm phán ngoại giao giữa các viên chức hàng đầu.
Thủ tướng Lý Cường nói rằng, mối quan hệ Úc-Trung đang "đi đúng hướng để cải thiện ổn định", sau "cuộc thảo luận thẳng thắn, sâu sắc và hiệu quả".
Các bản ghi nhớ về Hiệp định Thương mại Tự do Trung Quốc-Úc, biến đổi khí hậu, giáo dục và nghiên cứu, đối thoại kinh tế chiến lược và hợp tác văn hóa, đã được ký kết.
Thủ tướng Anthony Albanese nói rằng, các cuộc thảo luận đã có kết quả.
Thủ tướng Anthony Albanese nói, "Chính phủ của tôi đã đặt đối thoại làm trọng tâm trong mối quan hệ giữa Úc và Trung Quốc, bởi vì nó luôn hiệu quả nhất khi chúng ta giao dịch trực tiếp với nhau".
"Đó là cách chúng ta đạt được tiến bộ về lợi ích chung và bảo vệ sự ổn định trong khu vực".
"Nếu không đối thoại, chúng ta không thể giải quyết bất kỳ khác biệt nào nảy sinh giữa chúng ta”.
Ông Albanese cho biết, hai bên cũng đã thảo luận về việc cải thiện liên lạc giữa quân đội hai nước, sau các sự việc xảy ra ở Biển Đông.
Trong khi đó Tổng trưởng Môi Sinh, Tanya Plibersek, nói với Seven Network rằng, chính phủ không sợ nảy sinh các vấn đề khó khăn với Trung Quốc.
Tổng trưởng Tanya Plibersek nói "Chúng tôi rất vui mừng vì chúng tôi đã có thể ổn định mối quan hệ với Trung Quốc".
"Tính đến nay, mối quan hệ này trị giá 19 tỷ đô la, trong thương mại bổ sung cho nông dân Úc và các doanh nghiệp Úc".
"Tuy nhiên chúng tôi đã nhất quán nói rằng, trong khi chúng tôi muốn ổn định mối quan hệ, điều đó không ngăn cản chúng tôi nêu ra các vấn đề đáng lo ngại, bao gồm cả những vấn đề như tấn công trên mạng”.
Còn Lãnh đạo đối lập Peter Dutton nói rằng, ông hy vọng căng thẳng giữa Úc và Trung Quốc sẽ giảm bớt.
Nhận xét của ông được đưa ra trước hơn 300 người, trong bữa tiệc trưa trang trọng do Thủ tướng Úc tổ chức, dành cho Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tại Đại sảnh đường ở Nghị viện.
Ông Dutton đã sử dụng bài phát biểu của mình, để khen ngợi mối quan hệ song phương Úc-Trung.
Ông Peter Dutton nói, "Người dân trên cả hai nước chúng ta, cùng chia sẻ khát vọng về hòa bình và thịnh vượng cho bản thân họ và tất nhiên cho gia đình họ".
"Để theo đuổi những nguyện vọng này, chúng ta có trách nhiệm bảo đảm rằng, mọi cam kết giữa hai nước đều được tiến hành một cách thận trọng".
"Tương tự như vậy, chúng ta nên luôn sử dụng ảnh hưởng của mình để ngăn chặn các quốc gia khác, khởi xướng xung đột hoặc tài trợ cho khủng bố”.
Trong khi đó, những người biểu tình ủng hộ Trung Quốc lặp lại quan điểm của Thủ tướng Lý, trong khi những người phản đối Đảng Cộng sản Trung Quốc cho rằng, chính phủ Úc cần phải làm nhiều hơn nữa để buộc họ phải chịu trách nhiệm.
Một người ủng hộ nói "Về tương lai từ cả hai nước, chúng tôi tin tưởng vào việc cả hai sẽ hợp tác cùng nhau”, một người ủng hộ.
Một người bất đồng ý kiến khác thì lại nói “Tất cả mọi người trên thế giới đều có thể thấy rằng, Hong Kong đã bị đảng Cộng Sản Trung Quốc đàn áp nặng nề đến thế nào”.
Trong một sự kiện diễn ra hôm ngày 17/06, Thủ Tướng Albanese nói rằng ông không thấy các quan chức Trung Quốc, chặn ống kính của nhà báo Úc Cheng Lei trong, trong một sự kiện báo chí của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường.
Đoạn phim (video) trên một số phương tiện truyền thông cho thấy, phía Trung Quốc dường như chặn ống kính của nhà báo Úc Cheng Lei, người đã bị cầm tù ở Trung Quốc ba năm.
Bà Cheng Lei nói với Sky News Australia nơi bà làm người dẫn chương trình, rằng “có lẽ các quan chức Trung Quốc không muốn điều đó xảy ra với khán giả Úc”.
Còn Thượng Nghị sĩ Quốc gia, Bridget Mckenzie, nói với Nine's Today Show rằng, Thủ tướng lẽ ra không nên để các quan chức Trung Quốc đe dọa bà Cheng Lei.
Thượng nghị sĩ Bridget Mckenzie nói "Tôi sẽ cho bạn biết, đất nước của chúng ta có những nhà báo tự do và đủ mọi thành phần, có thể đứng trước Nghị viện Úc và hỏi các chính trị gia của chúng ta cũng như các chính trị gia nước ngoài, bất kỳ câu hỏi nào của họ và được gặp Cheng Lei, người đã được thả từ việc bị bỏ tù ở Trung Quốc, bị các quan chức Trung Quốc đối xử thô bạo, đe dọa và việc Thủ tướng nói rằng, ông ấy không biết gì về việc đó cho thấy, ông ấy yếu đuối đến mức nào, hoặc là ông ấy không thẳng thắn, hoặc là ông ấy có một chức vụ kém năng lực”.
Còn nhà báo Úc Cheng Lei cáo buộc rằng, bà đã bị các quan chức Trung Quốc chặn lại, trong buổi lễ ký kết tại Tòa nhà Nghị viện hôm ngày 17/06.
Được biết bà Cheng được trả tự do vào năm rồi, sau khi bị giam giữ ở Trung Quốc 3 năm, sau cáo buộc chia sẻ thông tin bị cấm đoán.
Một đoạn video về lễ ký kết xuất hiện cho thấy, hai quan chức Trung Quốc đã chặn bà khỏi tầm nhìn của camera đang phát sóng sự kiện và từ chối di chuyển khi được yêu cầu.
Bà nói với Sky News rằng, bà tin điều này được thực hiện, để ngăn khán giả coi bà là biểu tượng thách thức chính phủ Trung Quốc.
Bà Cheng Lei nói "Tôi nghĩ điều đáng lo ngại, là sự có mặt của tôi ở đó là một biểu tượng nào đó và có lẽ họ không muốn điều nầy đối với khán giả trong nước".
"Đã từng làm việc với quan chức Trung Quốc về những loại sự kiện này, họ rất kiểm soát chặt chẽ, vì vậy họ muốn biết mọi thứ và họ muốn quản lý mọi thứ”.
Trong khi đó những người ủng hộ tiến sĩ Dương Hằng Quân, người Úc đang bị cầm tù, đang kêu gọi Thủ tướng Anthony Albanese tận dụng cuộc gặp với người đồng cấp Trung Quốc, để yêu cầu ông được thả để tạm tha vì lý do y tế, hoặc được thả về Úc.
Họ cho rằng không thể đạt được mối quan hệ song phương ổn định và tôn trọng, trong khi Trung Quốc đang đe dọa xử tử một tù nhân chính trị Úc.
Những người ủng hộ tiến sĩ Dương nói rằng, ông hiện đang được chuyển đến một nhà tù vĩnh viễn ở Trung Quốc, sau hơn 5 năm bị giam trong trung tâm giam giữ an ninh nhà nước.
Họ cho biết, tình trạng bệnh lý của ông nầy vẫn nghiêm trọng và chưa được giải quyết.
Một tòa án ở Bắc Kinh đã tuyên ông Dương bản án tử hình treo vào tháng Hai về tội gián điệp, điều mà chính phủ Úc mô tả là ‘hết sức khắc nghiệt’.
Tuần trước ông Albanese cho biết, ông sẽ nêu vụ việc của ông Dương với lãnh đạo cao cấp thứ hai của Trung Quốc, và Thượng nghị sĩ Đảng Lao động, Murray Watt, cho biết Thủ Tướng có ý định giữ lời hứa của mình.
Thượng nghị sĩ Murray Watt nói "Đây là một vấn đề mà chúng tôi rất coi trọng và nhiều Bộ trưởng đã tiếp tục nêu lên hoàn cảnh của Tiến sĩ Dương trong một thời gian và sẽ tiếp tục làm điều đó hôm nay cũng như trong tương lai".
"Cách chúng tôi cố gắng tiếp cận mối quan hệ này, là hợp tác trong một loạt vấn đề trong thương mại cụ thể, nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục lên tiếng, khi có những khác biệt về quan điểm".
"Đó là cách mà một mối quan hệ trưởng thành, vận hành giữa hai quốc gia trong cùng khu vực”.
