Hai năm tới, thành phố Port Lincoln có thể không còn nước uống được.(Angelique Donnellan)

NAM ÚC – Thành phố Port Lincoln, tiểu bang Nam Úc là nơi có một số ngành nuôi trồng thủy sản tốt nhất nước Úc, nhưng, ngành công nghiệp và thành phố này đang gặp khó khăn trong cuộc chiến vì tương lai của mình.

Là nơi sinh sống của khoảng 15.000 người, vùng này đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nguồn nước và chỉ trong hai năm nữa, nước ở đây có thể hoàn toàn không thể uống được.

Bộ trưởng Thủy Lợi Tiểu bang Nam Úc, Nick Champion, nói với chương trình 7h30, rằng “Tình hình về nguồn nước rất nghiêm trọng”.

“Chúng ta sắp hết thời gian và chúng ta cần phải hành động.”

Cư dân ở đây và trải dài đến toàn khu vực Eyre Peninsula đã lấy nước uống từ lưu vực nước ngầm, nhưng ông Champion cho biết tầng địa chất ngậm nước này được dự đoán sẽ không thể để làm nước uống được trong khoảng hai năm nữa do khai thác quá mức.

Tổng cộng có khoảng 28.000 người sử dụng nguồn nước này có nguy cơ gặp rủi ro.

Ông nói: “Các tầng địa chất ngậm nước đang bị nhiễm mặn. Chúng ta đã cạn kiệt khả năng tận dụng Mẹ Thiên nhiên để lấy nước”.

"Chúng ta hết thời giờ rồi, chúng ta phải xem xét giải pháp cho tình huống này."

Bộ trưởng Thủy Lợi Tiểu bang Nam Úc, Nick Champion, cho biết không có lựa chọn nào khác ngoài nhà máy khử muối. (ABC News: Carl Saville)

Tầng ngậm nước là một hệ tầng địa chất chứa nước với một số lượng nước vừa phải và có thể khai thác được bằng cách khoan xuống đến tầng địa chất này.

Giải pháp mà ông Champion đang nói đến là xây dựng một nhà máy lọc nước mặn, nhưng mặc dù đây là nhu cầu cấp thiết nhưng dự án vẫn bị phản đối gay gắt.

Ngành công nghiệp thủy sản bị xem nhẹ?

Port Lincoln được coi là thủ đô hải sản của nước Úc, và Giám đốc điều hành của công ty đánh bắt và buôn bán hải sản Eyre Peninsula Seafoods, là ông Mark Andrews,  lo ngại địa điểm đề xuất xây dựng nhà máy lọc nước mặn sẽ khiến ngành của ông gặp rủi ro.

Ông Andrews nói: “Tôi bắt đầu công việc kinh doanh này từ con số không.”

Những con trai đang sinh sống ngoài khơi bờ biển Port Lincoln. (ABC News: Carl Saville)

“Ngày nay, chúng tôi là công ty chế biến, là ngư dân, là công ty tiếp thị sò trai lớn nhất ở Úc, chiếm 65% của ngành này, có 76 người nhân viên làm việc trên các con thuyền vừa đánh bắt và vừa chế biến hải sản trên thuyền, ở văn phòng và công việc tiếp thị.”

“Tại sao bạn lại muốn đặt một nhà máy lọc nước mặn ở khu nuôi trồng thủy sản?”

Ông Andrews cho biết công việc kinh doanh của ông được xây dựng dựa trên nguồn hải sản tự nhiên dồi dào, hoặc những trai con trôi nổi trên vùng biển gần Port Lincoln, nơi được thiết kế riêng để đặt một đường ống khổng lồ dẫn nước biển vào nhà máy lọc nước mặn.

Ông nói “Hãy gọi đường ống này là cái máy hút bụi, và máy hút bụi đó đang hút nước đi vào nhà máy lọc nước mặn, và lời phàn nàn của tôi cũng đi theo nó.”

Mark Andrews tin rằng việc xây dựng một nhà máy lọc nước mặn tại địa điểm được đề xuất sẽ tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh của ông ấy. (ABC News: Carl Saville)

"Những con trai sẽ bị hút vào cửa hút của nhà lọc nước mặn, và do đó, tôi không thể bắt được sò trai ở ngoài đó."

'Hiệu ứng thảm họa'

Ông Champion cho biết sau phản hồi của ngành thủy sản, các đường ống giờ đây sẽ được đặt ở vùng nước sâu hơn tại địa điểm được gọi là Billy Lights Point.

Ông cho biết các chuyên viên khoa học của chính quyền đã kiểm tra kỹ lưỡng tác động tiềm ẩn đối với ngành để không có vấn đề gì xảy ra, trong khi cạn kiệt nguồn nước sẽ là một thảm họa.

Ông Champion nói với chương trình 7h30 rằng, “Chúng ta có thể xem xét vấn đề này  cho tương lai cho đến khi chúng muốn, nhưng, chúng ta không có nhiều thời gian”.

“Chúng ta sẽ cạn nguồn nước trên bán đảo Eyre Peninsula, và nó sẽ gây ra những hậu quả thảm khốc cho cư dân ở Eyre Peninsula, bao gồm cả ngành đánh bắt thủy sản.”

Billy Lights Point là lựa chọn ít tốn tiền nhất để đặt một nhà máy lọc nước mặn, ước tính, trị giá 313 triệu đô-la.

Những đường ống này hiện đang dẫn nước lấy từ lưu vực nước ngầm. (ABC News: Carl Saville)

Một địa điểm khác ban đầu được chọn cách xa các trang trại nuôi trồng thủy sản nhưng ông Champion cho biết nó đã bị bỏ hoang vì việc xây dựng ở đó sẽ tiêu tốn ít nhất nửa tỷ đô-la.

Ông nói: “Đó không phải là một nơi thực tế để xây dựng một nhà máy như vậy”.

“Nếu được chọn, nhà máy đó cách Pot Lincoln 20 cây số, và bạn phải bơm nước lên một con dốc. Nơi đó, không có điện, không có nước… không có đường ống hay bất cứ thứ gì.”

"Đó là một khoản đầu tư kém thông minh, nơi chúng ta sẽ ném tiền bạc vào thứ dỡ tệ."

Ông Andrews không đồng ý và nói rằng xét đến ngành công nghiệp đánh bắt cá của khu vực trị giá hơn 200 triệu USD mỗi năm, thì việc xây dựng một nhà máy đắt tiền hơn ở xa khu vực nuôi trồng thủy sản sẽ là một khoản đầu tư tốt.

Ông Andrews nói: “Mọi người trên bán đảo Eyre Peninsula đều muốn có an ninh về nguồn nước… một chút tiền chi thêm ở hiện tại cho sự tăng trưởng lâu dài và lợi ích của khu vực sẽ mang lại lợi ích”.

'Sự thất vọng thực sự'

Ngành nuôi trồng thủy sản không đơn độc trong cuộc chiến này.

Một ủy ban nghị viện tiểu bang gần đây đã tới Port Lincoln, và Nghị sĩ Đảng Tự do, Nicola Centofanti, cho biết có vẻ như hầu hết cư dân đều phản đối địa điểm Billy Lights Point được đề xuất.

Bà nói với chương trình 7h30 rằng, “Chúng ta thật sự có một tình huống ở đây rằng chúng ta sắp hết thời gian, bán đảo cần một nhà máy lọc nước mặn, nhưng, chúng ta lại có một địa điểm được chính quyền chọn và không có sự ủng hộ của cộng đồng”.

Bà Centofanti cho biết lần đầu tiên vào năm 2009, là khu vực này cần lọc nước mặn để bảo đảm nguồn cung cấp nước trong tương lai.

Bà nói, “Tôi nghĩ cộng đồng đang thực sự thất vọng và thông qua ủy ban này, chúng tôi được biết rằng Sở Thủy Lợi Nam Úc (SA Water) và các chính quyền kế nhiệm đã ngồi im trong suốt 15 năm qua về vấn đề này.”

Về phần mình, Ông Champion thừa nhận thời gian đã bị lãng phí.

Ông nói “Thành thật mà nói, tôi nghĩ rằng đã có rất nhiều suy nghĩ viển vông về việc chọn địa điểm, suy nghĩ mông lung, không chỉ trong thủ tục quan liêu hay trong giới chính trị .. mà còn trong cộng đồng, và vẫn tiếp tục cho đến ngày nay.”

Jamie Siviour, là một nông dân sống cách Port Lincoln khoảng 90 phút chạy xe về phía bắc. Nguồn nước chính của ông hiện được lấy từ lưu vực ngầm đang được khai thác quá mức.

Nông dân lo ngại nếu không có nhà máy thì họ có thể không chăn nuôi được đàn cừu trong khu vực. (ABC News: Carl Saville)

Ông Siviour nói lúc với chương trình 7h30 rằng “Không có nước máy, chúng tôi không thể nuôi cừu được.”

Ông nói: “Chúng tôi không có sông… khu vực quanh đây không thuận lợi cho việc xây dựng các con đập. Và lượng mưa mà chúng tôi nhận được thường là lượng nhỏ, và, kiểu mưa dầm nhỏ chứ không có những trận mưa nhiều nước”.

Ông Siviour cho biết ông thông cảm với những người nuôi trồng thủy sản nhưng lo lắng về sự chậm trễ hơn nữa trong việc xây dựng nhà máy lọc nước mặn, và điều tồi tệ có thể xảy ra nếu tầng địa chất ngậm nước không thể cho nước có thể uống được.

Ông nói: “Điều đó có nghĩa là chúng tôi sẽ phải bắt đầu giảm số lượng cừu, thậm chí không còn một con cừu nào nữa”.

Nhưng ông Andrews nói rằng chính quyền không thể bỏ qua những lo ngại của ngành nuôi trồng thủy sản.

Ông nói: “Tất cả chúng ta đều muốn có nước ở đây trên bán đảo, chứ không phải ở khu vực nuôi trồng thủy sản, nơi có nhiều rủi ro”.

Ông Champion cho biết chính quyền sẽ không xem xét lại vị trí hiện tại.

Ông nói, “Tôi hoàn toàn tin tưởng rằng điều sẽ xảy ra là trong 10 năm nữa, chúng ta sẽ đến Port Lincoln và chúng ta sẽ tự hỏi tất cả những ồn ào đó có phải là chuyện quan trọng hay chăng.”