Thủ hiến Tiểu bang Nam Úc, Peter Malinauskas. Ảnh: AAP

Thỏa thuận AUKUS, trong đó bao gồm việc xây dựng các tàu ngầm SSN AUKUS ở Nam Úc đang được quảng bá như một sáng kiến "thay đổi tiểu bang". Nhưng vẫn còn những câu hỏi chưa được giải đáp về tương lai trước mắt cho người lao động.

Nhà máy đóng tàu Osborne - từ lâu đã là kim chỉ nam của ngành công nghiệp Nam Úc.

Giờ đây, theo Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong giải thích, Nam Úc đang bước vào một kỷ nguyên mới.

"Đây là khoản đầu tư lớn nhất vào quyền lực quốc gia của Úc trong lịch sử. Chúng ta sẽ thấy khoản đầu tư trong thời gian tới, đây chỉ là ước tính trước nhưng chúng ta sẽ thấy khoản đầu tư trong nhiều thập kỷ tới."

Cơ sở chế tạo tàu ngầm chính của Úc, phía bắc Adelaide, sẽ được kiến thiết lại.

Việc xây dựng tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên diễn ra trong thập kỷ tới.

Nhà máy đóng tàu Osborne sẽ có quy mô gần gấp ba lần và chi phí nâng cấp dự kiến là hai tỷ đô la trong bốn năm.

Nơi này có thể sẽ tuyển dụng tới 4.000 công nhân vào lúc cao điểm trong quá trình xây dựng.

Khi chương trình hoạt động đầy đủ vào năm 2040, chính phủ dự kiến sẽ tạo ra thêm từ bốn nghìn đến năm nghìn rưỡi việc làm trong xưởng đóng tàu.

Thủ hiến Nam Úc Peter Malinaskus phát biểu.

“Chúng ta đang nói về số lượng lớn công việc với kỹ năng cao hơn rất nhiều. Kỹ năng cao hơn có nghĩa là đảm bảo việc làm tốt hơn và trả thù lao cũng cạnh tranh hơn hơn. Việc này mang lại mức sống tốt hơn cho hàng ngàn gia đình trên khắp tiểu bang.”

Trong nhiều năm, ngành đóng tàu trên khắp nước Úc đã bị ám ảnh bởi cái gọi là thung lũng chết chóc.

Đó là khoảng cách dài giữa các dự án lớn – khiến người lao động mất việc làm.

"Những ngày đó đã qua. Bây giờ sẽ không còn câu hỏi liệu có đủ công việc cho chương trình đóng tàu hải quân của chúng ta ở Nam Úc hay không. Vấn đề là chúng ta lấy công nhân từ đâu?"

Giám đốc Hiệp hội Người đi biển Úc Glenn Thompson nói rằng các thông báo mới được hoan nghênh nhưng vẫn còn một số câu hỏi.

"Chúng tôi lạc quan một cách thận trọng, điều này ít nhất cung cấp cho chúng tôi một lộ trình phía trước. Điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ đóng tàu ngầm ở Nam Úc, đó là một tin tốt. Chúng tôi chỉ muốn đảm bảo rằng chúng tôi có khả năng làm điều đó khi yêu cầu."

Việc xây dựng sẽ không bắt đầu trong ít nhất một thập niên nữa. Những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi vận may này hay sự thay đổi của ngành vẫn còn một số lo ngại.

Rất nhiều công nhân hàng hải đã bị sa thải, những người khác phải đối mặt với việc bị cắt giảm lương.

Daniel Ramm là một công nhân đóng tàu, anh cuối cùng đã chọn chuyển sang một ngành khác.

Anh nói “Chính phủ muốn có một lực lượng lao động ở đây, hãy bắt đầu xây dựng nó ngay bây giờ, đừng đợi 15 năm nữa khi quý vị cần và mong họ phát triển sẵn rồi. Sẽ mất thời gian, tại sao không bắt đầu ngay bây giờ.”

Chính phủ đã tái cam kết kéo dài tuổi thọ của các tàu ngầm lớp Collins hiện có.

Nhưng không ấn định ngày khi việc xây dựng loại tàu ngầm cũ - hiện đang sử dụng hàng trăm người - sẽ bị loại bỏ.

Bộ trưởng Quốc phòng kiêm Quyền Thủ tướng Richard Marles bị chất vấn tại Canberra.

"Đây cuối cùng sẽ là quyết định của chính phủ tương lai. Nhưng chúng tôi tin tưởng rằng chúng tôi có thể quản lý việc có hai tàu ngầm trong hạm đội."

Cựu Thượng nghị sĩ và cựu thủy thủ tàu ngầm Rex Patrick nằm trong số những người lo lắng rằng công nhân có thể bị mất việc làm trong quá trình chuyển đổi.

"Tất cả những gì chúng ta có ở Úc là một lời hứa chính trị rất mơ hồ về lực lượng lao động trong tương lai. Đây không phải là thung lũng chết chóc, nó là một vách đá chết chóc mà kết quả là đã rõ ràng."

Với các chi tiết chính của hiệp ước AUKUS hiện đã được hoàn tất, Thủ hiến Nam Úc sắp khởi hành đến Anh Quốc.

Ông sẽ ghé thăm nhà máy tàu ngầm hạt nhân hàng đầu của quốc gia để xem những kỹ năng và đào tạo nào là cần thiết nhằm thúc đẩy lực lượng lao động ở Úc.