Bộ trưởng Năng lượng, Angus Taylor, trong lúc đặt câu hỏi tại trong cuộc họp tại Tòa nhà Nghị viện ở Canberra, Thứ Ba, ngày 10 tháng 9 năm 2019. Nguồn: AAP

AUSTRALIA – Đảng Lao động đạt thặng dư ngân sách lần thứ hai liên tiếp sau ba thập niên. Bản ngân sách đã cố gắng đi đúng hướng trong việc cố gắng giải quyết lạm phát, đồng thời cung cấp cứu trợ chi phí sinh hoạt, thế nhưng phe đối lập cho rằng ngân sách chưa giải quyết tận gốc rễ của lạm phát.

Số dư là chìa khóa cho Ngân sách Liên bang năm nay.

Trên khắp nước Úc, người dân đang phải vật lộn để kiếm sống, với lạm phát đẩy giá cả lên cao.

Ngân sách này nhằm mục đích cung cấp cứu trợ, có mục tiêu với mức chi tiêu tối thiểu, giảm hóa đơn năng lượng và thay đổi việc cắt giảm thuế giai đoạn ba đối với các biện pháp chi phí sinh hoạt chính.

Từ ngày 1 tháng Bảy, hơn 10 triệu gia đình sẽ được giảm giá 300 đô-la trên hóa đơn năng lượng trong năm nay, trong khi các doanh nghiệp nhỏ đủ điều kiện sẽ nhận được 325 đô-la trong cùng thời gian.

Chính phủ hy vọng điều này sẽ làm giảm lạm phát chung xuống một nửa điểm phần trăm, trong khi không làm tăng thêm áp lực lạm phát rộng hơn.

Phát ngôn nhân đối lập về Ngân khố, ông Angus Taylor nói rằng nó không giải quyết được nguyên nhân căn bản của vấn đề.

Ông Angus Taylor nói, "Đó là băng cấp cứu chỉ dùng cho vết trầy xướng ngoài da, nhưng ở đây lại dùng băng bó vết thương do đạn bắn".

"Chúng ta đã thấy mức sống của người Úc bị giảm đáng kể là 7,5%, theo Đảng Lao động".

"Bản ngân sách này cho thấy rằng, điều đó sẽ không thể thay đổi được".

"Bây giờ khi có băng cứu thương và đó là tất cả những gì bạn có, bạn đặt nó lên vết đạn và chúng tôi rất vui khi được sử dụng nó”.

Được biết những thay đổi đối với việc cắt giảm thuế giai đoạn ba, sẽ mang lại doanh thu tăng thêm trong năm tài chính này và sẽ gần đạt mức doanh thu trung lập trong 5 năm tới.

Cắt giảm thuế giai đoạn ba là bước cuối cùng, trong tiến trình thay đổi thuế do chính phủ Liên Đảng cũ ban hành, loại bỏ khung thuế và đánh thuế thu nhập từ 45 ngàn đô-la đến 200 ngàn đô-la ở mức 30%.

Kế hoạch mới trải rộng các mức cắt giảm trên các khung thuế hiện có, giảm khung thuế 32,5 xuống 30% và tăng ngưỡng cho các hạn ngạch thuế.

Bà Helen Dalley-Fisher từ Liên minh Quyền Bình đẳng cho biết, những cắt giảm này sẽ mang lại lợi ích cho phụ nữ.

Bà Helen Dalley-Fisher nói “Chúng tôi rất vui mừng khi thấy việc cắt giảm thuế giai đoạn ba dưới hình thức sửa đổi".

"Bởi vì sự thay đổi đối với những khoản cắt giảm hiện nay có nghĩa là, nhiều lợi ích đó sẽ đến với phụ nữ hơn và đặc biệt sẽ đến với những phụ nữ có thu nhập thấp hơn, những người trước đây không nhận được chúng".

"Chúng tôi lo ngại rằng, một số chi phí sinh hoạt được tính trong ngân sách này, dường như không được nhắm mục tiêu đúng mục tiêu".

"Vì vậy, phụ nữ có xu hướng ngồi ở nhóm thu nhập từ thấp đến trung bình".

"Tuy nhiên chúng tôi chưa thấy sự tập trung thực sự, vào những thay đổi về chi phí sinh hoạt được phân bổ cho các nhóm đó”.

Được biết bản Ngân sách cung cấp gần 2 tỷ đô-la trong 5 năm tới, để tăng mức Hỗ trợ tối đa Tiền thuê nhà Liên bang thêm 10%, trên mức 15% được công bố vào tháng Chín năm rồi.

Ngoài ra Ngân sách mở rộng tỷ lệ trợ cấp JobSeeker cao hơn, cho những người nhận đơn thân đã được đánh giá có một phần khả năng làm việc, nhưng không có thay đổi nào về tỷ lệ JobSeeker căn bản.

Bà Ngaire Bogemann là Chủ tịch Hiệp hội Sinh viên Quốc gia nói rằng, thật đáng thất vọng khi khoản thanh toán không được tăng lên.

Bà Ngaire Bogemann nói "Tối nay chính phủ đã nhận ra rõ ràng rằng, mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt và nhà ở, đã đòi hỏi phải tăng hỗ trợ tiền thuê nhà".

"Vậy tại sao họ lại bỏ qua nhu cầu cấp thiết phải tăng, song song các hình thức thanh toán hỗ trợ thu nhập khác của chính phủ, chẳng hạn như Trợ cấp Thanh niên và nó đơn giản là không có ý nghĩa".

"Làm sao có thể hiểu được, khi mỗi tuần học sinh lại kể cho chúng tôi nghe một câu chuyện kinh dị khác, về những bữa ăn các cháu đã bỏ qua, hoặc những thứ thiết yếu mà chúng không có, bởi vì Trợ cấp Thanh niên là 43 đô-la một ngày, dưới mức nghèo khổ”.

Ngoài ra Chính phủ cũng tìm cách, làm cho giáo dục đại học dễ tiếp cận hơn.

Những thay đổi đối với khu vực đại học nhằm mục đích cải thiện khả năng tiếp cận, trong khi các khoản vay cho giáo dục đại học sẽ rẻ hơn, với khoản nợ sinh viên 3 tỷ đô-la sẽ được xóa do tỷ lệ lập chỉ mục cho Chương trình cho vay giáo dục đại học tức HELP, gắn liền với Chỉ số giá tiêu dùng hoặc Chỉ số giá tiền lương, tùy theo mức nào thấp hơn.

Sinh viên ngành điều dưỡng, hộ sinh, giảng dạy và công tác xã hội sẽ nhận được 319,50 đô-la mỗi tuần kể từ tháng Bảy năm sau, trong khi thực hiện các vị trí được trả lương bắt buộc như một phần của bằng cấp của họ.

Bà Bogemann nói rằng, các biện pháp này là một bước hướng tới, việc làm cho giáo dục trở nên dễ tiếp cận hơn.

Bà nói "Thông qua ngân sách liên bang tối nay, chính phủ đã cho thấy họ nhận thức được rằng ,1,2 triệu sinh viên ở Úc đang phải đối mặt với nhiều khó khăn".

"Thông báo của chính phủ về HECS và các chỗ học là một khởi đầu đáng hoan nghênh, trên con đường bảo đảm rằng, tất cả sinh viên đều có thể tiếp cận các trường đại học và TAFE”.

Về cam kết của thế giới với mức phát thải ròng bằng không vào năm 2050, Tổng Trưởng Ngân Khố Jim Chalmers cho biết sẽ đòi hỏi một sự chuyển đổi lớn lao, trong nền kinh tế toàn cầu chưa từng thấy kể từ Cách mạng Kỹ nghệ.

Ông cho biết ngân khoản có tên là ‘Future Made in Australia’ trị giá 23 tỷ đô-la của Úc, nhằm mục đích đưa Úc trở thành một nước đóng vai trò quan trọng trong tiến trình chuyển đổi đó.

Ngân khoản nầy là một trong những khoản lớn nhất được công bố trong ngân sách này, bao gồm các biện pháp thu hút đầu tư vào các ngành kỹ nghệ then chốt, có thể đưa Úc trở thành siêu cường năng lượng tái tạo.

Ngoài ra có 14 tỷ đô-la khuyến khích, để thưởng cho các ngành công nghiệp sản xuất hydro xanh và chế biến các khoáng sản quan trọng.

1,7 tỷ đô-la sẽ được chuyển vào quỹ đổi mới, để phát triển các ngành công nghiệp mới.

Ngân sách cũng xem xét cải cách giáo dục đại học, để cung cấp nhiều công nhân lành nghề hơn, trong các ngành công nghiệp then chốt đó.

Bà Kelly O'Shanassy, Giám đốc điều hành của Quỹ Bảo tồn Úc Châu cho biết, bà hoan nghênh khoản đầu tư vào hệ thống phát thải ròng bằng không.

Bà Kelly O'Shanassy nói, "Điều vô cùng quan trọng là đầu tư vào các ngành công nghiệp, các ngành sản xuất và việc làm trong tương lai, giúp chúng ta giải quyết vấn đề khí hậu".

"Tôi là người bảo vệ môi sinh và tôi chắc chắn rằng tối nay, chúng ta sẽ nghe rất nhiều từ những người theo chủ nghĩa duy lý kinh tế về lý do, tại sao chính phủ không nên dính vào việc hỗ trợ sản xuất tấm pin mặt trời và sản xuất pin, cũng như đầu tư vào đổi mới ở Úc".

"Nhưng chúng ta phải nhớ rằng, tháng Tư năm ngoái là tháng Tư nóng nhất từng được ghi nhận, năm rồi là năm nóng nhất từng được ghi nhận và thập niên vừa qua là 10 năm nóng nhất từng được ghi nhận".

"Đó là lý do tại sao chính phủ của chúng ta cần đầu tư vào các ngành công nghiệp trong tương lai”.

Thế nhưng cũng có nhiều câu hỏi hơn về lý do, tại sao tiếp tục đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch.

Bà Kelly O'Shanassy nói, "Thật vô nghĩa khi đầu tư vào những ngành đã khiến chúng ta rơi vào tình trạng hỗn loạn này ngay từ đầu".

"Khoản đầu tư 22 tỷ đô-la vào năng lượng sạch, tái tạo và các ngành công nghiệp là rất quan trọng".

"Trong cùng thập niên đó, 100 tỷ đô-la sẽ được chi cho trợ cấp nhiên liệu hóa thạch, thúc đẩy biến đổi khí hậu".

"Vì vậy Chính phủ của chúng ta cần phải tìm ra những ưu tiên của mình”.

Thế nhưng một trong những chi phí lớn nhất cho ngân sách, là Chương trình Bảo hiểm Khuyết tật Quốc gia.

Ông Chalmer cho biết NDIS đã cung cấp hỗ trợ, thay đổi cuộc sống cho người Úc khuyết tật trong 10 năm qua, nhưng thừa nhận rằng trong thời gian đó, NDIS đã phát triển một cách nhanh chóng, hỗn loạn, với tình trạng gian lận không được kiểm soát, cũng như các quy định và biện pháp bảo vệ không đầy đủ.

Tổng trưởng Tài chính Katy Gallagher cho biết, mục tiêu là đưa NDIS 'trở lại đúng hướng'.

Bà Katy Gallagher nói, "Chúng tôi muốn NDIS thành công, muốn mọi người nhận được sự hỗ trợ phù hợp, chúng tôi muốn hệ thống hoạt động tốt hơn cho mọi người, nhưng nó không thể tiếp tục phát triển theo cách nó đang phát triển hiện nay, bởi vì nó sẽ bóp nghẹt toàn bộ các cơ quan khác và việc hỗ trợ là mọi người cuối cùng dựa vào".

"Vì vậy, ngân sách này là một ngân sách quan trọng đối với NDIS, có rất nhiều công việc đang được thực hiện về cách thức hoạt động của chương trình và tất cả những công việc còn lại".

"Nhưng về căn bản, cách chúng ta quản lý lạm phát theo kế hoạch, là chìa khóa để đưa NDIS đi đúng hướng”.