.jpg)
Ảnh chụp vào ngày 28 tháng 8 năm 2023 cho thấy các học sinh trung học cơ sở tham gia một buổi lễ trong quá trình huấn luyện quân sự tại trường học của các em ở An Dương, tỉnh Hà Nam, miền trung Trung Quốc. (Ảnh: STR/AFP via Getty Images)
THẾ GIỚI - Trong lúc mọi sự chú ý đều đổ dồn vào hai cuộc chiến ở Ukraine và Dải Gaza thì Hoa Kỳ vẫn giữ sự tập trung của mình vào Trung Quốc, đối thủ nguy hiểm nhất của Washington. Nhất cử nhất động của quân đội nước này đều được Ngũ Giác Đài ghi nhận vào báo cáo trước quốc hội hằng năm.
Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ ngày 19/10 đã đệ trình “Báo cáo sức mạnh quân sự Trung Quốc” thường niên lên Quốc hội, tập trung vào việc Trung Quốc mở rộng sức mạnh quân sự và uy hiếp quân sự đối với nước ngoài.
Bộ Quốc phòng cho biết trong một bài thuyết trình rằng, “Báo cáo sức mạnh quân sự Trung Quốc” giải thích lý do tại sao Chiến lược quốc phòng năm 2022 của Hoa Kỳ xác định Trung Quốc và quân đội của nước này là thách thức hàng đầu của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ.
Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ tuyên bố rằng, ngoài việc tiếp tục theo dõi chiến lược quân sự, điều lệ và lực lượng không ngừng phát triển của Trung Quốc, Hoa Kỳ cùng với các đồng minh và đối tác tiếp tục thúc giục Bắc Kinh minh bạch hơn về các kế hoạch hiện đại hóa quân sự của mình.
Báo cáo cho biết: “Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ vẫn tập trung vào các khái niệm tác chiến, năng lực và nguồn lực cần thiết để đáp ứng thách thức về tốc độ của Trung Quốc”.
"Báo cáo về sức mạnh quân sự của Trung Quốc" bao gồm cả những tiến bộ mới nhất trong các chiến lược quốc gia, kinh tế và quân sự của Trung Quốc, đồng thời đưa ra phân tích chuyên sâu về chiến lược, sức mạnh quân sự và các hoạt động của Quân đội Trung Quốc và mục tiêu hiện đại hóa trong tương lai của nó.
Trung Quốc tích cực chuẩn bị cho chiến tranh nhưng thiếu khả năng
Một quan chức quốc phòng cấp cao Hoa Kỳ cho biết trong cuộc họp báo hôm 19/10 rằng, báo cáo thường niên trước Quốc hội dựa trên Chiến lược Quốc phòng của Hoa Kỳ, trong đó tuyên bố rằng Trung Quốc dưới sự cai trị của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) là “đối thủ cạnh tranh duy nhất có ý định, sẵn sàng và khả năng trong việc định hình lại trật tự quốc tế.”
Ông cho biết Bắc Kinh tiếp tục tìm cách lật đổ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, và họ hiện đang xây dựng một quân đội ngày càng hùng mạnh để thúc đẩy các mục tiêu này.
Báo cáo viết: “Vào năm 2022, Trung Quốc tiếp tục kêu gọi chuẩn bị cho một môi trường quốc tế ngày càng biến động”. Trong bối cảnh đó, chính sách quốc phòng mà Trung Quốc vạch ra là hướng tới “duy trì chủ quyền, an ninh và các lợi ích phát triển”, nhưng nó cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải đóng một vai trò toàn cầu lớn hơn.
Về hành động cụ thể, Trung Quốc đã áp dụng chiến lược “chống can thiệp”. Nó tìm cách hạn chế sức mạnh quân sự của Mỹ ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, cũng như hạn chế khả năng tiếp cận của Mỹ vào khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng lớn hơn. Nhưng đồng thời, nước này cũng đang tăng cường khả năng quân sự sâu rộng hơn ở Thái Bình Dương và những khu vực khác.
Báo cáo đề cập rằng ông Tập Cận Bình đã ra lệnh vào năm 2022 rằng đến năm 2027, quân đội Trung Quốc sẽ đạt được mục tiêu 100 năm của mình.
Báo cáo nhắc nhở rằng: “Nếu mục tiêu này đạt được, quân đội Trung Quốc sẽ có khả năng trở thành một công cụ quân sự đáng tin cậy hơn trong hoạt động thống nhất Đài Loan”.
Tuy nhiên, quan chức Hoa Kỳ nhấn mạnh một lỗ hổng chết người trong quân đội Trung Quốc, đó là quân đội Trung Quốc kể từ năm 1979 đến nay đã không tham gia bất kỳ cuộc chiến thực tế nào. Ông nói: “Đây thực sự là một thiếu sót lớn trong tổng kết được tóm tắt trong nhiều báo cáo tự đánh giá của chính họ”.
Phần cuối cùng của báo cáo liệt kê riêng những vấn đề được phát hiện trong văn bản tự đánh giá của Quân đội Trung Quốc. Báo cáo đề cập rằng chính các phương tiện truyền thông quân sự của Trung Quốc đã kết luận rằng các tướng lĩnh của quân đội Trung Quốc có “năm điểm không thể”, lần lượt là: không thể phân tích và phán đoán tình hình, không thể lý giải ý định của cấp trên, không thể đưa ra quyết định chiến đấu, không thể bố trí quân đội và không thể bố trí quân đội, không thể xử lý các trường hợp khẩn cấp.
Báo cáo dẫn lời phân tích của một chuyên gia bên ngoài cho rằng điều này có thể cho thấy quân đội Trung Quốc thiếu tự tin vào khả năng thực hiện các kế hoạch tác chiến của chính mình.
Ngoài ra, tuyên truyền quân sự của Trung Quốc cũng chỉ ra hai “khoảng cách rất lớn”, tức là trình độ hiện đại hóa của quân đội Trung Quốc còn kém xa so với nhu cầu an ninh quốc gia và kém xa trình độ quân sự tiên tiến của thế giới.
Quân đội Trung Quốc tự thừa nhận rằng nó có hai “năng lực yếu kém”, nghĩa là không đủ khả năng chiến đấu trong chiến tranh hiện đại và cán bộ các cấp không có năng lực chỉ huy chiến tranh hiện đại.
Ngay cả ông Tập cũng đặt ra câu hỏi về “ba điều có thể” trong quân đội, đó là liệu quân đội có thể duy trì được sự lãnh đạo tuyệt đối của đảng hay không, liệu quân đội có thể giành chiến thắng trong các cuộc chiến hay không, và liệu chỉ huy các cấp có thể lãnh đạo quân đội và chỉ huy đánh trận hay không.
Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ ước tính tính đến tháng 5 năm 2023, Trung Quốc có hơn 500 đầu đạn hạt nhân sẵn sàng chiến đấu, vượt xa dự đoán trước đó của Hoa Kỳ. Báo cáo cũng ước tính đến năm 2030, Trung Quốc có thể có hơn 1.000 đầu đạn hạt nhân. Các báo cáo trước đây của Ngũ Giác Đài ước tính Bắc Kinh có hơn 400 đầu đạn hạt nhân vào năm 2021.
Báo cáo cũng đề cập rằng Bắc Kinh có thể đang phát triển một hệ thống tên lửa xuyên lục địa được trang bị vũ khí thông thường, cho phép Bắc Kinh tiến hành các cuộc tấn công thông thường nhằm vào các mục tiêu ở Mỹ.
Báo cáo cũng cho biết thêm Hải quân Trung Quốc có hơn 370 tàu chiến và tàu ngầm, tăng so với 340 tàu năm ngoái. Phát triển hải quân là cốt lõi trong chính sách “hiện đại hóa quân đội” của Tập Cận Bình.
Chính quyền Biden đã thúc giục Bắc Kinh đàm phán về giải trừ vũ khí hạt nhân, nhưng Bắc Kinh đã từ chối với lý do kho vũ khí hạt nhân của họ ít hơn của Mỹ và Nga.
Báo cáo cho biết, Trung Quốc đã tiếp tục mở rộng sức mạnh quân sự của mình trong một năm qua, đồng thời tăng cường uy hiếp quân sự với bên ngoài.
Từ mùa thu năm 2021 đến mùa thu năm 2023, Hoa Kỳ đã ghi nhận hơn 180 vụ việc quân đội Trung Quốc uy hiếp và đánh chặn nguy hiểm trên không đối với máy bay quân sự Hoa Kỳ ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Trong cùng thời gian, quân đội Trung Quốc cũng ghi nhận khoảng 100 hoạt động nguy hiểm chống lại các đồng minh và đối tác của Mỹ.
Ngoài ra, Trung Quốc còn tăng cường áp lực lên Đài Loan. Năm 2022, quân đội Trung Quốc đã gia tăng các hành động khiêu khích và gây mất ổn định ở eo biển Đài Loan và các khu vực lân cận, bao gồm tên lửa đạn đạo bay qua không phận Đài Loan, tăng số lượng máy bay bay đến vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan và các cuộc tập trận quân sự quy mô lớn cũng như các hoạt động khác.
"Tôi nghĩ họ đang cố gắng giải quyết vấn đề đó bằng cách làm cho việc huấn luyện và diễn tập trở nên thực tế hơn và tiếp cận hơn... Tình huống chiến đấu thực tế để giải quyết vấn đề này”. Quan chức quốc phòng Mỹ cho biết: “Họ cũng đang cố gắng giải quyết vấn đề này bằng cách tiếp thu bài học từ xung đột quân sự của các nước khác”.
Báo cáo cũng đề cập rằng Trung Quốc đang làm sâu sắc thêm mối quan hệ Trung-Nga. Theo đó, "Bắc Kinh coi mối quan hệ đối tác 'không giới hạn' với Nga là một phần không thể thiếu để thúc đẩy sự phát triển của nước này", “Bắc Kinh cố gắng cung cấp hỗ trợ vật chất cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine một cách thận trọng".
Một ngày trước khi báo cáo được công bố, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Bắc Kinh. Ông Putin tham dự lễ kỷ niệm 10 năm sáng kiến “Một vành đai, Một con đường” được tổ chức tại Bắc Kinh.
Các quan chức Mỹ cho biết, Bắc Kinh nhận định rằng, duy trì liên minh với Nga có liên quan chặt chẽ đến sự trỗi dậy của Trung Quốc như một cường quốc.
Quan chức Hoa Kỳ cho biết các nhà lãnh đạo quân sự Trung Quốc vẫn luôn nghiên cứu các cuộc xung đột quân sự liên quan đến quân đội Hoa Kỳ, quân đội Nga và các nước khác trong nhiều năm. Đây là một trong những nguồn quan trọng giúp họ hiểu rõ hơn về điều họ cần chuẩn bị cho các hoạt động tác chiến trong tương lai.
Quan chức này nói: “Tất nhiên, họ đang hết sức quan tâm đến cuộc chiến tranh xâm lược của Nga ở Ukraine”.
Liên lạc quân sự cấp cao giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đã bị gián đoạn trong hơn hai năm, báo cáo cho biết Trung Quốc tiếp tục tẩy chay trao đổi quân sự với Hoa Kỳ.
“Từ năm 2022 đến năm 2023, quân đội Trung Quốc về cơ bản đã từ chối, hủy bỏ và phớt lờ các yêu cầu liên tục từ Hoa Kỳ về trao đổi quân sự song phương Mỹ-Trung cũng như trao đổi công việc ở các cấp độ khác nhau của Bộ Quốc phòng.”
Báo cáo lần nữa nhấn mạnh: “Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ gắng sức duy trì các kênh liên lạc mở với Trung Quốc để đảm bảo cạnh tranh sẽ không phát triển thành xung đột”.
Các quan chức Bộ Quốc phòng cho biết tại phiên họp: “Việc quân đội Trung Quốc từ chối tham gia đàm phán quân sự với Hoa Kỳ, cùng với hành vi quân sự ngày càng mang tính chèn ép và nguy hiểm của Bắc Kinh đã làm tăng nguy cơ biến một sự cố quân sự hoặc tính toán sai lầm thành khủng hoảng hoặc xung đột trên thực tế”.
Trước những báo báo của Mỹ, Trung Quốc như thường lệ đã lên tiếng bác bỏ. Người phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm ngày 25/10 cho biết, sự phát triển của lực lượng vũ trang Trung Quốc nhằm ngăn chặn các mối đe dọa chiến tranh, bảo vệ an ninh quốc gia và hòa bình thế giới, không nhằm vào bất kỳ quốc gia hay mục tiêu cụ thể nào.
Tuy nhiên lời giải thích này không thể nào che đậy cho hành động ngày một hung hăng của Bắc Kinh trong vấn đề Đài Loan và tranh chấp Biển Đông khi thời gian qua, quân đội Trung Quốc gần như bình thường hóa việc xâm nhập không phận hòn đảo và nhiều lần gây hấn với tàu Philippines trên biển Đông.
(Theo Epochtimes)
(ntdvn.net, Viên Minh biên dịch)
