Ông Donald Trump tiếp tổng thống Volodymyr Zelenskyy tại Trump Tower, New York, Hoa Kỳ ngày 27/09/2024. AP - Julia Demaree Nikhinson
Tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump giữ quyết tâm « chấm dứt cuộc tàn sát » ở Ukraine. Nhưng thay vì chỉ trong « 24 giờ » như khẩu hiệu lúc vận động tranh cử, ông ấn định lại thời hạn thành « 6 tháng ». Sự thay đổi này cho thấy « hòa bình không dễ dàng như ảo tưởng » mà ông vẫn quả quyết. Về phía các đồng minh của Mỹ, quyết định này được coi là dấu hiệu chính quyền Trump sẽ không từ bỏ ngay hậu thuẫn cho Kyiv.
Đối với tổng thống thứ 47 của Mỹ, « 6 tháng » là mục tiêu thực tế hơn. Còn ông Keith Kellogg, đặc sứ của tổng thống Trump về chiến tranh Ukraine, tự đặt tham vọng đạt được « một giải pháp vững chắc và bền vững » trong vòng « 100 ngày » để chấm dứt chiến tranh Ukraine.
Được nhân nhượng, Moscow sẽ không dừng ở Ukraine
Lý do đầu tiên có lẽ là thực tế để đi đến chấm dứt chiến tranh. « Ông Donald Trump đang đối mặt với những ảo tưởng về hòa bình dễ dàng », theo phân tích của nhật báo Pháp Le Figaro ngày 09/01/2025. Để hàng trăm triệu cử tri Mỹ ủng hộ ông Trump hiểu được những thâm ý và tham vọng của nguyên thủ quốc gia Nga Vladimir Putin, tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelenskyy, đã chọn đối thoại với Lex Fridman, một blogger Mỹ gốc Nga ủng hộ MAGA (Make America Great Again), trong suốt hơn 3 tiếng. Ông Zelenskyy đã thể hiện sự kiên trì, khéo léo trước một Lex Fridman lặp đi lặp lại « tôi có một giấc mơ là ông ngồi vào bàn với Putin và Trump để nhất trí với nhau », cứ như Ukraine mới là kẻ xấu, không muốn hòa bình trong khi « Putin muốn hòa bình », « Putin yêu đất nước của ông ấy… cần phải tha thứ cho ông ấy ».
Le Figaro cho rằng những giải thích chi tiết, rành mạch của tổng thống Ukraine trong những câu trả lời cho thấy một bộ phận của Tây phương không hiểu hết những thâm ý và quy mô mối đe dọa từ tổng thống Putin. Trước tiên, tấn công Ukraine chính là cuộc chiến báo thù mà « kẻ nổi loạn toàn cầu » Vladimir Putin phát động không chỉ nhằm phá hủy Ukraine, mà phá hủy toàn bộ trật tự thế giới và hệ thống quy tắc được Tây phương bảo vệ từ năm 1945. Liệu có thể tin vào những phát biểu của ông Putin khi mà Nga đã nhiều lần vi phạm thỏa thuận ngừng bắn mà chính ông Putin đàm phán năm 2019 dưới sự chủ trì của Pháp và Đức ? Dù luôn tỏ thiện chí đàm phán, mục đích của chủ nhân điện Kremlin hoàn toàn không thay đổi.
Để thuyết phục cử tri, cũng như thuyết phục tổng thống tân cử Mỹ, Zelenskyy khẳng định tin rằng « Trump có thể ngăn chặn Putin, người sợ Trump, nhưng nếu Trump chỉ bằng lòng với một thỏa thuận ngừng bắn mà không có bảo đảm an ninh, Putin sẽ xem đó là một cơ hội, sẽ lại chuẩn bị và trở lại để tàn phá tất cả. Ông ấy sẽ phá hủy Âu châu ». Ý đồ này càng được thuận lợi nếu ông Trump thực hiện lời đe dọa rút Mỹ khỏi NATO, liên minh quân sự sẽ tan vỡ « và chuyện gì sẽ đến với ông Trump và với tất cả chúng ta ? »
Do đó, Ukraine cũng như Mỹ và các nước đồng minh Âu châu cần có một « nền hòa bình được bảo vệ bằng sức mạnh » với những biện pháp trừng phạt được tăng cường và Ukraine cần tiếp tục « được vũ trang » để đạt được mục tiêu đó. Tổng thống Zelenskyy nhắc lại là ông « sẽ ngồi vào bàn đàm phán, nhưng trước tiên là với ông Trump, người phải biết được sự thật về tất cả những gì đang diễn ra để tự đưa ra ý kiến ».
Thủ tướng Ý : Trung gian mới với Trump cho hòa bình Ukraine ?
Song song với việc tổng thống Ukraine thuyết phục cử tri của ông Trump và tân chính quyền Mỹ, Kyiv có thể trông cậy vào sự « ủng hộ không gì lay chuyển » của thủ tướng Ý Giorgia Meloni. Người đứng đầu chính phủ Ý, thuộc phe cực hữu, cho thấy sự gần gũi với tân tổng thống Trump và nhà tỉ phú cố vấn Elon Musk, trong đó phải kể đến chuyến thăm bất ngờ và ngắn ngủi tới dinh thự Mar-a-Lago ở Florida.
Liệu Ukraine có nằm trong các chủ đề thảo luận? Dù không có nhiều chi tiết về cuộc họp này, nhưng theo lời thuật của bà Giorgia Meloni trong buổi họp báo thường niên ngày 09/01 và được AFP trích dẫn, ông Trump đã phát biểu rằng « bởi vì chúng ta muốn hòa bình, chúng ta sẽ không bỏ rơi Ukraine ». Bà cũng khẳng định « không thấy Mỹ giảm bớt cam kết » với Kyiv. Một dấu hiệu khác cho thấy vai trò của thủ tướng Ý, đó là sau khi kết thúc cuộc họp với các đồng minh ở căn cứ Ramstein (Đức), tổng thống Zelenskyy đã tới Roma vào tối ngày 09/01 để hội đàm với bà Giorgia Meloni.
(Nguồn: RFI)
