Mô tả trực quan về Tiền điện tử kỹ thuật số, Bitcoin cùng với Đô la Mỹ vào ngày 07 tháng 12 năm 2017 tại London, Anh. (Ảnh của Dan Kitwood / Getty Images)
Trung Quốc đang tìm cách giành lợi thế đi đầu trong việc xây dựng đồng tiền kỹ thuật số của riêng mình, và các đối thủ phương Tây không thể làm ngơ; 7 ngân hàng trung ương phương Tây bắt đầu bước vào cuộc đua thống trị loại tiền ảo này với Trung Quốc.
Theo Reuters, một nhóm bảy ngân hàng trung ương lớn bao gồm Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ hôm thứ Sáu vừa qua (ngày 9/10) đã họp để phác thảo thiết kế một loại tiền kỹ thuật, nhằm giúp bắt kịp các dự án tư nhân "đi tắt đón đầu" của Trung Quốc như đồng tiền Libra của Facebook Inc.
Các ngân hàng trung ương và Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cho biết đồng tiền kỹ thuật số của các ngân hàng trung ương ít nhất phải bao gồm các đặc tính sau: khả năng phục hồi tốt, tính sẵn có với chi phí thấp hoặc miễn phí, các tiêu chuẩn phù hợp và khung pháp lý rõ ràng, và thích hợp cho khu vực tư nhân.
Tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương là gì?
Tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) là tiền điện tử tương đương với tiền mặt.
Giống như tiền giấy hoặc tiền xu, nó mang lại cho người nắm giữ quyền yêu cầu trực tiếp đối với ngân hàng trung ương, bỏ qua các ngân hàng thương mại và cung cấp mức độ bảo mật cao hơn, vì ngân hàng trung ương không bao giờ có thể cạn kiệt tiền tệ mà ngân hàng phát hành.
Việc tiếp cận tiền của ngân hàng trung ương ngoài tiền mặt vật chất, cho đến nay vẫn bị hạn chế đối với các tổ chức tài chính. Việc mở rộng nó ra công chúng rộng rãi hơn có thể gây ra những hậu quả lớn về kinh tế và tài chính.
Tại sao chúng ta cần CBDC?
Các nhà chức trách nói rằng CBDC sẽ cung cấp một phương tiện thanh toán cơ bản cho tất cả mọi người tại thời điểm khi việc sử dụng tiền mặt ngày càng giảm. Nó cũng sẽ cung cấp một giải pháp thay thế an toàn hơn và có khả năng rẻ hơn trong lưu thông tiền tệ trong khu vực tư nhân.
Các ngân hàng trung ương lo sợ mất quyền kiểm soát với các loại tiền kỹ thuật số đang đình đám hiện nay khi những đồng tiền như Bitcoin hoặc Libra do Facebook phát triển đang được áp dụng rộng rãi.
Điều này có thể khiến các cơ quan chức năng khó phát hiện việc rửa tiền và tài trợ khủng bố hơn, và cũng làm suy yếu khả năng kiểm soát của các NHTW đối với nguồn cung tiền, vốn là một trong những con đường chính để họ chèo lái nền kinh tế.
Đối với nhiều quốc gia mới nổi, nơi một phần lớn dân số không có ngân hàng, CBDC có thể là một cách để thúc đẩy sự hòa nhập tài chính và mở rộng phạm vi của chính sách tiền tệ của NHTW.
Tiền kỹ thuật số sẽ như thế nào?
Cho tới nay, còn rất nhiều các quan điểm khác nhau về vấn đề này. CBDC có thể ở dạng mã thông báo được lưu trên thiết bị vật lý, chẳng hạn như điện thoại di động hoặc thẻ trả trước, giúp việc chuyển ngoại tuyến và ẩn danh dễ dàng hơn.
Ngoài ra, nó có thể tồn tại trong các tài khoản được quản lý bởi một bên trung gian như ngân hàng, điều này sẽ giúp các nhà chức trách giám sát nó và có khả năng trả giá cho nó bằng một mức lãi suất.
Mặc dù ý tưởng về CBDC ra đời một phần là do phản ứng với tiền điện tử, nhưng không có gì để nói rằng nó nên sử dụng công nghệ blockchain, công nghệ sổ cái phân tán (DLT) cung cấp quyền năng cho các đồng xu số hóa đó.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) cho biết đồng nhân dân tệ kỹ thuật số của họ sẽ không dựa vào blockchain.
NHTW nào trên thế giới đang dẫn đầu về tiền kỹ thuật số?
PBOC đặt mục tiêu trở thành đơn vị đầu tiên phát hành tiền kỹ thuật số trong nỗ lực quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ và giảm sự phụ thuộc vào hệ thống thanh toán bằng USD toàn cầu.
Các NHTM nhà nước của Trung Quốc đang tiến hành thử nghiệm ứng dụng ví kỹ thuật số trong phạm vi nội bộ, theo báo cáo của các phương tiện truyền thông tại đại lục.
ĐCSTQ muốn dùng tiền kỹ thuật số thay thế tiền giấy vào tiền xu để giám sát của cải xã hội và kiểm soát chi tiêu của người dân. (Ảnh minh họa: pixabay.com)
Một số công ty tư nhân Trung Quốc như công ty cung cấp ứng dụng chia sẻ lớn nhất Trung Quốc Didi Chuxing cũng đang tham gia thử nghiệm.
Tại Thụy Điển, nền kinh tế phụ thuộc ít tiền mặt nhất thế giới, Riksbank cũng đã bắt đầu thử nghiệm e-krona.
NHTW châu Âu và NHTW Anh đều đã tiến hành các cuộc tham vấn về vấn đề này, trong khi NHTW Nhật Bản và Cục Dự trữ Liên bang cho đến nay đã lùi bước.
Rủi ro là gì?
Các NHTW lo ngại việc “di cư” ồ ạt sang CBDC sẽ làm rỗng các ngân hàng thương mại, tước đi nguồn tài trợ rẻ và ổn định như tiền gửi. Trong một cuộc khủng hoảng, người gửi tiền có thể sẽ rút tiền ào ạt khỏi ngân hàng thương mại vì khách hàng thích sự an toàn của một tài khoản được bảo đảm bởi ngân hàng trung ương.
Vì lý do này, hầu hết các thiết kế đều áp dụng 1 giới hạn về số tiền mà mỗi người tiêu dùng sẽ được phép nắm giữ trong CBDC và thậm chí có khả năng áp một tỷ lệ thù lao thấp hơn để giảm sức hút của nó.
Ai đang nắm công nghệ?
Một số NHTW đã thuê các công ty tư vấn lớn để phát triển các kế hoạch thí điểm. Ví dụ, ngân hàng Riksbank của Thụy Điển đã hợp tác với Accenture Plc ACN.N để thử nghiệm đồng tiền kỹ thuật số e-krona của mình.
Nhưng những NHTW khác, chủ yếu ở các quốc gia nhỏ hơn, đã khai thác tiền điện tử và các công ty khởi nghiệp blockchain. Lithuania đã chuyển sang công ty blockchain NEM có trụ sở tại Gibraltar để phát hành CBDC đầu tiên trong khu vực đồng euro.
Bahamas đã thuê công ty công nghệ địa phương NZIA để thiết kế và triển khai nền tảng CBDC USD Cát “Sand Dollar” của mình, trong khi Quần đảo Marshall chuyển sang công ty blockchain SFB Technologies có trụ sở tại New York.
Cuộc đua của các ngân hàng trung ương phương Tây với PBOC
Phó thống đốc Ngân Hàng Trung Ương Anh Quốc (BoE) và chủ tịch ủy ban BIS về thanh toán Jon Cunliffe cho biết sự gia tăng thanh toán không dùng tiền mặt kể từ khi phong tỏa để chống lại đại dịch, đã thúc đẩy nhanh hơn quá trình thay đổi hình thức tiền tệ.
Các ngân hàng trung ương bắt đầu xem xét kỹ lưỡng các loại tiền kỹ thuật số sau khi Facebook vào năm ngoái thông báo rằng kỹ thuật số Libra chưa ra mắt của họ, sẽ được hỗ trợ bởi hỗn hợp các loại tiền tệ chính và nợ chính phủ. Cơ quan đằng sau Libra kể từ đó đã điều chỉnh các kế hoạch và hy vọng sẽ tung ra một số “stablecoin” được hỗ trợ bởi các loại tiền tệ riêng lẻ.
Cunliffe nói các ngân hàng trung ương cần phải theo kịp để tránh khu vực tư nhân bịt lỗ hổng thanh toán theo những cách không phù hợp.
Bên cạnh FED (Ngân Hàng Trung Ương Hoa Kỳ) và BoE (Ngân Hàng Trung Ương Anh Quốc), bảy ngân hàng trung ương khác đã hợp tác với BIS bao gồm Ngân Hàng Trung Ương Châu Âu, Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ và Ngân hàng Nhật Bản, nhưng không phải PBOC.
Trung Quốc đã đang thử nghiệm đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số, PBOC cho biết sẽ thúc đẩy phạm vi tiếp cận của đồng nhân dân tệ trong một thế giới hiện đang bị chi phối bởi đồng đô-la Mỹ.
Nhà ngoại giao tài chính hàng đầu của Nhật Bản, Kenji Okamura, cho biết hôm thứ Năm (ngày 8/10) rằng Trung Quốc đang tìm cách giành được lợi thế đi đầu trong việc xây dựng đồng tiền kỹ thuật số của riêng mình, đồng thời cảnh báo đây là “điều mà chúng ta nên lo sợ”.
“Tôi không nghĩ đây là một cuộc chạy đua giữa các ngân hàng trung ương”, Cunliffe nói và nói thêm rằng không có câu trả lời nào về việc liệu CBDC sẽ thống trị toàn thế giới hay không.
Benoit Coeure, người đứng đầu bộ phận đổi mới tại BIS, cho biết không có cuộc chạy đua quốc tế nào, nhưng có một lợi thế cho các ngân hàng trung ương là nhanh chóng bắt kịp khu vực tư nhân và đi trước đường cong để định hình tương lai.
Coeure cho biết Quỹ Tiền tệ Quốc tế có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc đối phó với bất kỳ “sự lan tỏa” xuyên biên giới nào từ một CBDC quốc gia.
(Theo ntdvn.com)
