Thủ tướng Nhật Bổn Shigeru Ishiba (bên trái) trong cuộc họp báo chung với tổng thống Mỹ Donald Trump tại Tòa Bạch Cung ngày 07/02/2025. AP - Evan Vucci

Trên mạng xã hội Truth Social của ông, tổng thống Mỹ Donald Trump, hôm 22/07/2025, thông báo đã đạt được một thỏa thuận thương mại “rất lớn”, “chưa từng có” với Nhật Bổn, vài ngày trước kỳ hạn 01/08 mà ông đã đặt ra với các nước. Tổng thống Trump cho biết mức thuế đối ứng được áp dụng cho hàng hóa của Nhật Bổn nhập vào thị trường Hoa Kỳ sẽ là 15% thay vì 25% như ông đã đề nghị trước đó.

Là một trong những đồng minh then chốt của Mỹ ở Á châu, trước khi đàm phán với Mỹ, Nhật Bổn không chỉ chịu mức thuế 10% như đa số các quốc gia khác, mà còn bị áp mức thuế 25% đối với xe hơi và 50% đối với thép và nhôm. 

Từ Tokyo, thông tín viên RFI Frédéric Charles tường trình:

“Thủ tướng Nhật Bổn Shigeru Ishiba cho biết mức thuế 15% mà Nhật Bổn sẽ trả cho Hoa Kỳ là mức thấp nhất trong số các quốc gia có thặng dư thương mại với Hoa Kỳ.  Donald Trump đã đe dọa Nhật Bổn là ngay từ ngày 01/08 sẽ áp mức thuế đối xứng 25%. Mức thuế này nay được giảm xuống còn 15%. 

Các hãng sản xuất xe hơi Nhật Bổn cảm thấy nhẹ nhõm sau khi số lượng xe hơi xuất cảng sang Hoa Kỳ trong tháng Năm và tháng Sáu đã giảm một phần tư. Cổ phiếu của các công ty này trên thị trường chứng khoán Tokyo hôm qua đã tăng vọt. 

Nhật Bổn sẽ mở cửa thị trường nông sản hơn nữa cho gạo Mỹ. Đây là một sự hy sinh về mặt chánh trị đối với thủ tướng Ichiba. Cho đến những tháng gần đây, ông vẫn cam kết bảo vệ quyền lợi của nông dân. Tuy nhiên, người tiêu dùng Nhật Bổn lại rất vui mừng trước việc mở cửa cho gạo Mỹ giá rẻ. Giá gạo Nhật Bổn đã tăng gấp đôi trong một năm. 

Đối với thủ tướng Ichiba, nếu đạt được sớm hơn, thỏa thuận thương mại này có thể đã giúp đảng bảo thủ của ông tránh được thất bại thảm hại trong cuộc bầu cử vừa qua. Hôm 23/07, báo chí Nhật Bổn đưa tin ông sẽ từ chức vào tháng tới.” 

Sau thông báo về thỏa thuận thương mại Mỹ-Nhật, hôm 23/07,  Trung Quốc, qua lời phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Quách Gia Khôn, kêu gọi giải quyết các bất đồng thương mại thông qua “đối thoại công bằng”. Ông Quách Gia Khôn còn tuyên bố Bắc Kinh hy vọng sẽ “gia tăng đồng thuận” với Hoa Kỳ trong các cuộc đàm phán thương mại giữa hai nước, sẽ được tổ chức vào tuần tới tại Stockholm, Thụy Điển.

Mỹ áp thuế 19% đối với Phi Luật Tân và Nam Dương

Cũng trong ngày 22/07, tổng thống Mỹ thông báo “thắng lợi” về quan thuế với hai nước Đông Nam Á. Cả Phi Luật Tân và Nam Dương sẽ bị áp mức thuế 19%, thấp hơn so với mức 20% nhắm vào hàng hóa của Việt Nam. Theo Reuters, sau cuộc gặp giữa hai nguyên thủ Mỹ và Phi Luật Tân ở Tòa Bạch Cung, Manila cam kết sẽ mở cửa thị trường cho Hoa Kỳ và sẽ không đánh thuế sản phẩm của Mỹ.

Tương tự, theo tin nhắn trên mạng Truth Social của tổng thống Donald Trump, Nam Dương cũng cam kết “sẽ mở cửa thị trường cho các sản phẩm công nghiệp, công nghệ và nông sản của Mỹ bằng cách xóa bỏ 99% rào cản quan thuế”, nới lỏng hạn ngạch xuất cảng khoáng sản quan trọng mà Nam Dương có lợi thế, như đồng, coban và niken. Đổi lại, mức thuế 32% mà Mỹ công bố vào tuần trước, được giảm xuống còn 19%. Tuy nhiên, trả lời báo giới ngày 22/07, một quan chức Mỹ cho biết hàng hóa trung chuyển qua Nam Dương để tránh thuế cao hơn ở nơi khác sẽ bị áp thuế 40%.

(Theo RFI)