Ảnh minh họa, chụp từ màn hình YouTube.

THẾ GIỚI - Vào thứ Tư, ngày 9 tháng 4, Tổng thống Donald Trump đã nâng mức thuế quan áp dụng cho hàng hóa Trung Quốc lên 125%, chỉ vài giờ sau khi Bắc Kinh tăng thuế đối với hàng nhập cảng từ Hoa Kỳ lên 84% và tuyên bố sẽ “chiến đấu đến cùng” trong cuộc chiến thương mại đang leo thang, đe dọa làm gián đoạn mối quan hệ thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Mức thuế mới của Trung Quốc, đã có hiệu lực, là phản ứng trước hành động gần đây của Tổng thống Trump khi ông nâng thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc lên 104% trong khuôn khổ các đợt tăng thuế ảnh hưởng đến nhiều quốc gia trên thế giới. Cùng ngày, Âu châu và Canada cũng công bố các mức thuế mới nhằm vào hàng nhập cảng từ Hoa Kỳ để đáp trả.

Trước “sự thiếu tôn trọng” của Trung Quốc, Tổng thống Trump đã nâng thuế quan lên 125% đối với hàng hóa Trung Quốc, đồng thời tuyên bố tạm dừng áp dụng thuế quan trong 90 ngày đối với hầu hết các quốc gia khác.

Tổng thống Trump viết trên Truth Social: “Dựa trên sự thiếu tôn trọng mà Trung Quốc đã thể hiện đối với Thị trường Thế giới, tôi xin tuyên bố nâng mức thuế quan mà Hoa Kỳ áp dụng đối với Trung Quốc lên 125%, có hiệu lực ngay lập tức”. “Vào một thời điểm nào đó, hy vọng là trong tương lai gần, Trung Quốc sẽ nhận ra rằng những ngày khai thác Hoa Kỳ và các quốc gia khác không còn bền vững hay chấp nhận được nữa.”

“Ngược lại, và dựa trên thực tế rằng hơn 75 quốc gia đã liên lạc với đại diện của Hoa Kỳ, bao gồm các Bộ Thương mại, Tài chính và Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, để đàm phán một giải pháp cho các vấn đề đang được thảo luận liên quan đến thương mại, rào cản thương mại, thuế quan, thao túng tiền tệ và thuế quan phi tiền tệ, và rằng các quốc gia này, theo gợi ý mạnh mẽ của tôi, đã không trả đũa dưới bất kỳ hình thức nào đối với Hoa Kỳ, tôi đã ủy quyền tạm dừng 90 ngày, và giảm đáng kể thuế quan trả đũa trong thời kỳ này xuống 10%, cũng có hiệu lực ngay lập tức.” “Cảm ơn sự chú ý của các bạn đến vấn đề này!”

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết với báo giới rằng Tổng thống Trump đang tạm dừng các mức thuế quan “trả đũa” đối với hầu hết các quốc gia là đối tác thương mại lớn của Hoa Kỳ, nhưng vẫn duy trì mức thuế 10% đối với gần như toàn bộ hàng hóa nhập cảng từ thế giới.

Hành động này dường như là một nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm thu hẹp cuộc chiến thương mại chưa từng có với nhiều nước thành một cuộc đối đầu trực tiếp giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Thị trường toàn cầu đã phản ứng tích cực, với chỉ số chứng khoán tăng vọt sau thông báo.

Các đợt tăng thuế mới nhất là diễn biến tiếp theo trong cuộc chiến thương mại đang diễn ra, có nguy cơ đẩy giá cả tăng cao cho người tiêu dùng tại Hoa Kỳ và làm trệch hướng nỗ lực của Trung Quốc trong việc phục hồi nền kinh tế đang chững lại. Phản ứng từ Bắc Kinh cho thấy họ không có ý định nhượng bộ trước áp lực từ Tổng thống Trump, bất chấp những rủi ro kinh tế.

Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố trước khi công bố đợt tăng thuế mới nhất: “Nếu Hoa Kỳ kiên quyết leo thang các hạn chế kinh tế và thương mại, Trung Quốc có ý chí kiên định và nhiều phương tiện phong phú để thực hiện các biện pháp đối phó cần thiết và chiến đấu đến cùng”.

Bắc Kinh cũng áp đặt hạn chế đối với gần một chục công ty Hoa Kỳ, cấm họ kinh doanh tại Trung Quốc, đồng thời khởi động một thách thức pháp lý mới đối với các mức thuế của Hoa Kỳ tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Theo số liệu từ Bộ Thương mại Hoa Kỳ, trong năm qua, Hoa Kỳ đã xuất cảng lượng hàng hóa trị giá kỷ lục 199 tỷ đô-la Mỹ sang Trung Quốc, trong khi Trung Quốc xuất cảng 463 tỷ đô-la Mỹ hàng hóa và dịch vụ sang Hoa Kỳ, đứng thứ ba sau Mexico và Canada. Trước đó, vào năm 2022, Trung Quốc từng là nguồn nhập cảng hàng đầu của Hoa Kỳ, nhưng đã mất vị trí này vào tay các nước láng giềng của Mỹ trong bối cảnh căng thẳng song phương gia tăng.

Phòng Thương mại Âu Châu tại Trung Quốc cáo buộc Hoa Kỳ đã đi ngược lại nhiều nguyên tắc cốt lõi trong cách tiếp cận thương mại và đầu tư của mình. Họ lập luận rằng các mức thuế của Tổng thống Trump sẽ gây ảnh hưởng đáng kể đến các công ty Âu châu xuất cảng từ Trung Quốc sang Hoa Kỳ, buộc họ phải đánh giá lại mô hình kinh doanh và chuỗi cung ứng.