.png)
Reuters
Ảnh tư liệu một tàu ngầm tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân
Tác giả, J ake Kwon - Hàn Quốc
Tác giả, Gavin Butler - Singapore
Chính phủ Hàn Quốc đã thông báo rằng họ đã hoàn tất thỏa thuận hợp tác chế tạo tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân với Hoa Kỳ.
Theo một thông tin do Nhà Trắng công bố hôm 13/11, Hoa Kỳ đã phê duyệt "tàu ngầm tấn công" và đồng ý hợp tác tìm nguồn cung ứng nhiên liệu.
Thỏa thuận này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quan hệ giữa Hàn Quốc và Hoa Kỳ, diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng trên bán đảo Triều Tiên: với việc Triều Tiên sở hữu vũ khí hạt nhân và một Trung Quốc bành trướng về phía tây.
Sau đây là những điều bạn cần biết về thỏa thuận này.
Thỏa thuận có gì?
Thỏa thuận giữa Hoa Kỳ và Hàn Quốc được đưa ra sau khi các nhà lãnh đạo của cả hai nước đạt được một thỏa thuận thương mại rộng rãi vào đầu tháng trước, theo đó thuế quan đối ứng sẽ được giảm từ 25% xuống còn 15%.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã áp mức thuế quan 25% lên Seoul vào đầu năm nay - và người đồng cấp Lee Jae-myung đã đàm phán để giảm xuống còn 15%, sau khi Seoul tuyên bố sẽ đầu tư 350 tỷ đô la vào Hoa Kỳ, bao gồm 200 tỷ đô la đầu tư bằng tiền mặt và 150 tỷ đô la vào đóng tàu.
Trong thông cáo báo chí của Nhà Trắng được công bố hôm 13/11, Hoa Kỳ cho biết họ đã "phê duyệt cho Hàn Quốc chế tạo tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân... [và sẽ] hợp tác chặt chẽ để thúc đẩy việc xây dựng và hoàn thiện các yêu cầu cần có cho dự án, bao gồm cả các phương án tìm nguồn nhiên liệu".
Trong một bài đăng trước đó trên nền tảng mạng xã hội Truth Social của mình, ông Trump cho biết các tàu này sẽ được đóng tại một xưởng đóng tàu ở thành phố Philadelphia do tập đoàn Hanwha của Hàn Quốc điều hành.
Hiện chỉ có sáu quốc gia sở hữu tàu ngầm chiến lược chạy bằng năng lượng hạt nhân: Mỹ, Trung Quốc, Nga, Anh, Pháp và Ấn Độ.
Hàn Quốc đã sở hữu khoảng 20 tàu ngầm, nhưng tất cả đều chạy bằng động cơ diesel và do đó cần phải nổi lên mặt nước thường xuyên hơn nhiều. Tàu ngầm hạt nhân cũng có thể hoạt động xa hơn và nhanh hơn.
"Tôi đã cho phép họ chế tạo tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, thay vì những tàu ngầm chạy bằng diesel lỗi thời và kém linh hoạt hơn nhiều mà họ đang có hiện nay", ông Trump đã viết trên Truth Social.
Hàn Quốc là một cường quốc về năng lượng hạt nhân dân sự. Họ đã có chương trình vũ khí hạt nhân vào những năm 1970 nhưng đã từ bỏ do áp lực từ Hoa Kỳ.
Vì vậy, khả năng làm giàu hoặc tái chế uranium của họ bị hạn chế bởi Hoa Kỳ vì hoàn toàn phụ thuộc vào nhập khẩu.
Tại sao Hàn Quốc muốn tàu ngầm hạt nhân?
Chương trình tàu mới nhất này nhằm mục đích chống lại Triều Tiên, quốc gia gần đây đã tiết lộ rằng họ đang theo đuổi chương trình tàu ngầm hạt nhân của riêng mình.
Tổng thống Lee đã nói với Tổng thống Trump tại hội nghị thượng đỉnh APEC tháng trước rằng Hàn Quốc cần chúng cho đúng mục đích đó.
Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Ahn Gyu-back cho biết tàu ngầm hạt nhân sẽ là một "thành tựu đáng tự hào" đối với Hàn Quốc, và là một bước tiến lớn trong việc tăng cường khả năng phòng thủ của đất nước trước Triều Tiên.
Ông nói thêm rằng khả năng tàng hình của tàu ngầm hạt nhân sẽ khiến nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un "mất ngủ".
.png)
Getty Images
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã gặp người đồng cấp Hàn Quốc tại Hàn Quốc vào tháng trước
Triều Tiên có tàu ngầm hạt nhân không?
Theo các quan chức Hàn Quốc, Triều Tiên cũng đang theo đuổi chương trình tàu ngầm hạt nhân - có thể với sự hỗ trợ của Nga.
Vào tháng 3/2025, Triều Tiên đã công bố hình ảnh về thứ mà họ tuyên bố là một tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đang được đóng, cho thấy cảnh ông Kim Jong-un đến thăm xưởng đóng tàu.
Bình Nhưỡng dự kiến sẽ có những tàu ngầm này trong vòng vài năm tới.
Triều Tiên cũng được ước tính có kho vũ khí khoảng 50 vũ khí hạt nhân, như một phần của chương trình vũ khí hạt nhân rộng hơn của nước này.
Jo Bee-yun, một nghiên cứu viên tại Viện Sejong, cho rằng việc Seoul mua tàu ngầm hạt nhân sẽ giúp nước này duy trì tốc độ trong cuộc chạy đua vũ trang đang leo thang ở Đông Á.
"Vũ khí hạt nhân của Triều Tiên là một sự thật đã được xác nhận", bà nói với BBC.
"[Việc Hàn Quốc mua] tàu ngầm hạt nhân chỉ là một bước trong xu hướng căng thẳng ngày càng gia tăng."
Liệu việc này có thổi bùng căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên?
Hiện vẫn chưa rõ các tàu ngầm hạt nhân sẽ đóng góp bao nhiêu vào năng lực phòng thủ của Hàn Quốc – và mặc dù rất tốn kém, nhưng chúng không hoàn toàn thay đổi cán cân quyền lực trên bán đảo Triều Tiên, theo một số chuyên gia.
Yang Uk, nghiên cứu viên tại Viện Nghiên cứu Chính sách Asan, nói với BBC rằng mục đích chính của các tàu ngầm hạt nhân là đảm bảo với cử tri Hàn Quốc rằng chính phủ của họ đang ứng phó với mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên.
"Hàn Quốc không thể tự phát triển vũ khí hạt nhân để chống lại Triều Tiên", Tiến sĩ Yang nói.
"Họ có thể làm gì? Triển khai tàu ngầm hạt nhân."
Tuy nhiên, Tiến sĩ Yang tin rằng Triều Tiên có thể sẽ thích thú với sự thay đổi này, bởi vì nó củng cố lý do chính đáng để họ tiếp tục sở hữu vũ khí hạt nhân – đồng nghĩa với việc sẽ khó khăn hơn trong việc yêu cầu Bình Nhưỡng từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình.
Tuy nhiên, bà Jo vẫn nhấn mạnh lợi thế chiến lược mà Hàn Quốc có thể đạt được từ thỏa thuận tàu ngầm mới, mô tả đây là một "thay đổi lớn", "có nghĩa là Hàn Quốc giờ đây đã là một nước có vai trò trong khu vực".
"Điểm nổi bật nhất của một tàu ngầm hạt nhân là tốc độ của nó", bà nói.
"Giờ đây, nó có thể đi nhanh và xa và Hàn Quốc có thể hoạt động cùng với nhiều quốc gia hơn."
Hoa Kỳ được lợi gì từ việc này?
Đối với Washington, việc hỗ trợ chương trình tàu ngầm hạt nhân của Hàn Quốc có thể nhằm mục đích gây áp lực lên cả Triều Tiên và Trung Quốc.
"Trump đã đặt gánh nặng chi tiêu quốc phòng lên vai Hàn Quốc", Tiến sĩ Yang giải thích.
"Hàn Quốc sẽ tăng đáng kể ngân sách quốc phòng. Họ sẽ đóng vai trò là đại diện của Mỹ trong việc gây áp lực lên Trung Quốc và Triều Tiên."
Hoa Kỳ và Trung Quốc từ lâu đã cạnh tranh ảnh hưởng chiến lược tại Hàn Quốc, khiến Seoul phải "đi dây" giữa hai nước.
Gần đây, Trung Quốc đã gia tăng hoạt động hải quân gần biên giới biển của Hàn Quốc - một động thái tương tự như những gì đã thấy ở Biển Đông.
Bắc Kinh hẳn phải "tức giận" về thỏa thuận tàu ngầm hạt nhân giữa Hàn Quốc và Hoa Kỳ, Tiến sĩ Yang nói.
Sau thông báo về thỏa thuận, Đại sứ Trung Quốc tại Hàn Quốc Đới Binh cho biết ông hy vọng Hàn Quốc sẽ "xử lý vấn đề này một cách thận trọng, cân nhắc đến mối quan tâm của tất cả các bên".
Ông Đới Binh cũng cho biết thêm rằng Bắc Kinh đang trao đổi với Seoul về vấn đề này thông qua các kênh ngoại giao, và nhấn mạnh rằng "tình hình (an ninh) trên bán đảo Triều Tiên và trong khu vực vẫn còn phức tạp và nhạy cảm".
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Mặc dù Tổng thống Trump tuyên bố tàu ngầm sẽ được đóng tại Philadelphia và mang lại việc làm cho Hoa Kỳ, các quan chức Hàn Quốc vẫn khẳng định chúng phải được đóng tại địa phương, nơi các cơ sở hiện có có thể bàn giao chúng trong thời gian ngắn hơn nhiều.
Thủ tướng Hàn Quốc Kim Min-seok đã phát biểu trong một phiên điều trần tại quốc hội rằng xưởng đóng tàu do Hàn Quốc sở hữu ở Philadelphia "không có khả năng" đóng những tàu như vậy, theo như các báo đưa tin.
Hanwha, công ty sở hữu xưởng đóng tàu, vẫn chưa bình luận về vấn đề này.
Nhưng giờ đây, khi đã đạt được thỏa thuận, bước tiếp theo là điều chỉnh thỏa thuận hạt nhân giữa hai nước, cho phép Hoa Kỳ cung cấp nhiên liệu hạt nhân và thiết lập ranh giới cho mục đích quân sự.
(BBC News)
