Chiến đấu cơ Pháp Rafale bay biểu diễn nhân triển làm hàng không Le Bourget, Ảnh ngày 17/06/2025. AP - Michel Euler

Bắc Kinh đã tung thông tin giả, dèm pha chiến đấu cơ Rafale của Pháp để tạo cơ hội cho dòng máy bay tiêm kích Trung Quốc J-35. Một phần trong bản báo cáo thường niên 2025 của Ủy Ban Thẩm Định Kinh Tế và An Ninh Mỹ-Trung (USCC) trực thuộc Hạ Viện Hoa Kỳ công bố hôm 20/11/2025 xác nhận những nghi ngờ Pháp từng đưa ra : Trung Quốc đã lợi dụng cuộc xung đột Ấn Độ - Pakistan hồi tháng 5/2025 để « dìm hàng » Pháp và thuyết phục Indonesia trang bị máy bay tiêm kích « made in China ».

Chiến đấu cơ đa năng Rafale của Pháp do tập đoàn Dassault chế tạo, có thể cất cánh từ một tàu sân bay cũng như từ trên mặt đất trong các nhiệm vụ như là giành ưu thế trên không, phòng thủ, yểm trợ mặt đất, tấn công, trình sát … Hải Quân và Không Quân Pháp bắt đầu sử dụng phương tiện này từ 2004 và 2006.

Trong một thời gian dài Pháp khó xuất khẩu chiến đấu cơ Rafale, nhưng vì những lý do khác nhau và do chuyển biến địa chính trị, hiện tại tập đoàn Dassault đã nhận được nhiều đơn đặt hàng từ phía gần một chục quốc gia trong vùng Vịnh, Ai Cập, Hy Lạp và Ấn Độ. Indonesia đang xúc tiến hợp đồng trang bị máy bay hiện đại này của Pháp.

Theo các tạp chí chuyên môn, chiến đấu cơ F-15 và F-16 củ Mỹ, hay Su-30, Su-35 và MIG-35 của Nga là những sản phẩm cạnh tranh trực tiếp với máy bay Pháp Rafale. Gần đây nhất, xuất hiện thêm một đối thủ thứ ba là Trung Quốc với các loại chiến đấu cơ J-10C và JF-17-BlockIII và cả J-15.

Xung đột Ấn Độ-Paksitan : Cơ hội cho chiến đấu cơ Trung Quốc ?

Cũng chính vì muốn giành thị phần, Trung Quốc đã lợi dụng chiến dịch Sindoor Ấn Độ khởi động để quảng cáo cho hàng nội địa. Bắc Kinh đã hành động cụ thể ra sao để chứng minh ưu thế về công nghệ và qua đó hủy hoại uy tín của một đối thủ đáng gờm là Pháp trên thị trường nhạy cảm này ?

Tháng 5/2024 hai cường quốc hạt nhân tại Nam Á là Ấn Độ và Pakistan đã lao vào một cuộc đối đầu trong 4 ngày, (7/10/05/2025). Với chiến dịch Sindoor, New Delhi tấn công đối phương bằng tên lửa, nhắm sâu vào nhiều mục tiêu nằm trong lãnh thổ Pakistan và khu vực Kashmir do Pakistan kiểm soát. Lý do chính quyền của thủ tướng Modi đưa ra là « nhắm vào những cơ sở hạ tầng liên quan đến các nhóm vũ trang bị cáo buộc chịu trách nhiệm cho  một vụ tấn công đã xảy ra trước đó. Pakistan sử dụng các hệ thống phòng không dựa trên các khí tài do Trung Quốc cung cấp để đáp trả. Theo ủy ban Mỹ USCC, Bắc Kinh không chỉ hỗ trợ đồng minh Pakistan mà còn tận dụng khủng hoảng giữa hai quốc gia Nam Á này như một sân chơi để « thử nghiệm tiềm lực quân sự của mình » : nhiều hệ thống phòng không hiện đại do Trung Quốc chế tạo (HQ-9, PL-15, J-10) lần đầu tiên được sử dụng trong tình huống chiến đấu thực sự.

Islamabad khẳng định nhờ có máy bay J-10 của Trung Quốc, Không Quân Pakistan đã « bắn hạ 5 máy bay của đối phương, trong đó bao gồm 3 chiếc Rafale » mà New Delhi đã mua của Pháp. New Delhi sau đó điều chỉnh thông tin : thiệt hại không phải là 5 chiếc như Islamabad đã loan báo. Không quân Ấn Độ mất một chiếc Rafale, một máy bay phản lực Mirage2000 cũng của Pháp và một chiến đấu cơ Sukhoi đã mua của Nga. Như vậy là Pakistan, ban đầu đã « thổi phồng thành tích ».

Báo cáo của Hạ Viện Mỹ USCC công bố tuần trước nhắc lại Trung Quốc là nguồn cùng cấp 82 % thiết bị quân sự cho Pakistan. Sau đợt xung đột với Ấn Độ tháng 5/2025, Islamabad đề nghị Trung Quốc cung cấp thêm 40 tiêm kích J-35, máy bay dọ thám KJ-500 và các hệ thống phòng thủ tên lửa.

Cùng lúc Pakistan dự trù tăng thêm 20 % ngân sách quốc phòng bất chấp những khó khăn tài chính khác.

Về phía Ấn Độ, chính quyền của thủ tướng Modi thừa nhận có tổn thất về máy bay, nhưng không nói rõ con số. Chỉ có tư lệnh không quân Pháp Jérôme Bellanger đã đưa ra các bằng chứng cho thấy New Delhi chỉ mất tổng cộng 3 chiếc máy bay. Trong đó chỉ có một chiếc Rafale. Hai chiếc còn lại gồm một chiếc Sukhoi do Nga sản xuất và một chiếc Mirage 2000, dòng máy bay phản lực thế hệ trước do Pháp chế tạo.

Mảnh đất để thông tin giả phát sinh

Dù sao đi chăng nữa nội việc « con chim lửa » lợi hại nhất do tập đoàn Pháp Dassault Aviation chế tạo bị gẫy cánh đã làm dấy lên nghi ngờ về công nghệ, kỹ năng và hiệu suất của dòng sản phẩm « made in France ».

Hơn nữa, do các dữ liệu về chiến đấu cơ Rafale đều mang tính bảo mật cao, nên quân đội Pháp cũng như tập đoàn Dassault không thể tiết lộ thêm thông tin. Đây là một mảnh đất màu mở để tin giả phát sinh.

Ngay từ tháng 7/2025 -hai tháng sau xung đột Ấn Độ -Pakistan, Cơ quanTtình báo Pháp đã tiết lộ rằng Trung Quốc đang thực hiện các chiến dịch phối hợp, tuyên truyền thông tin sai lệch trên mạng về chiến đấu cơ Rafale của Pháp. Bắc Kinh đồng thời tăng tốc các chiến dịch vận động hành lang để thuyết phục các quốc gia đã đặt mua, đặc biệt là Indonesia, nên nên « suy nghĩ lại » và nhất là có thể hướng tới hàng do Trung Quốc sản xuất.  

Công nghiệp quân sự : Tuyên truyền, mặt trận tiếp theo của trận chiến

Báo cáo vừa được Ủy Ban Thẩm Định Kinh tế và An Ninh Mỹ-Trung vừa công bố dài hơn 120 trang, trong đó có một phần tập trung vào chiến thuật của Bắc Kinh để quảng bá công nghệ Trung Quốc trong lĩnh vực quốc phòng. Tài liệu ghi rõ « chiến đấu cơ Rafale của Pháp là một mục tiêu bị nhắm tới ».

Theo các thông tin mà ủy ban USCC của Hạ Viện Hoa Kỳ đã thu thập được thì Trung Quốc đã « ồ ạt sử dụng các tài khoản giả trên mạng xã hội » để chia sẻ hình ảnh được tạo ra bằng trí tuệ nhân tạo. Đó là những hình ảnh cho thấy những mảnh vỡ từ chiến đấu cơ Pháp bị vũ khí Trung Quốc bắn tan tành. Chúng được sắp xếp như « những bằng chứng » vững chắc cho thấy tiêm kích Trung Quốc đã hạ được máy bay chiến đấu Pháp. Mục tiêu của chiến dịch này nhằm « là suy yếu hình ảnh của nền công nghiệp chế tạo máy bay quân sự Pháp so với sức mạnh của các tập đoàn Trung Quốc ».

Kết luận này của Mỹ  củng cố quan điểm của Pháp theo đó, máy bay Rafale « đã trở thành mục tiêu » bị Trung Quốc nhắm tới « không chỉ trên phương diện tác chiến », mà Bắc Kinh vì muốn giành giật thị phần không ngần ngại khai thách mỗi cuộc xung đột để tuyên truyền để « rao bán hàng ».

Tạp chí chuyên về quân sự của Pháp Opex, kinh nghiệm từ trường hợp của Rafale vừa qua cho thấy « việc xuất khẩu một hệ thống vũ khí ở mức độ này không còn có thể tiến hành nếu thiếu một cơ quan đặc trách xử lý việc ngăn chận những chiến dịch mở rộng ảnh hưởng » như kiểu Trung Quốc vừa làm. Nói cách khác giờ đây để xuất khẩu chiến đấu cơ hay vũ khí quân sự hiện đại, « trận chiến tiếp theo sẽ không chỉ là cuộc đọ sức về tính năng (của các sản phẩm), mà còn là cuộc chiến giành quyền kiểm soát ảnh hưởng » với các khách hàng.

Hãng tin Anh Reuters bình luận về báo cáo của Mỹ : trong vụ máy bay Pháp bị bắn hạ, không thể nói là Trung Quốc đã « mượn tay » Pakistan nhắm tới Ấn Độ hay Pháp, nhưng rõ ràng là Bắc Kinh đã tận dụng một cơ hội tốt để phô trương thanh thế, đề cao công nghệ quốc phòng của mình. « Pakistan dùng vũ khí Trung Quốc để bắn hạ Rafale của Pháp do Không Quân Ấn Độ sử dụng đã trở thành một lá chủ bài của các đại sứ quán Trung Quốc khi họ cần giao tiếp » chào mời khách hàng trang bị các hệ thống phòng thủ do Trung Quốc chế tạo. Theo báo cáo của ủy ban USCC, « nhân viên của đại sứ quán Trung Quốc được cho là đã thuyết phục Indonesia ngừnng dự án mua tiêm kích Pháp ».

Bộ Quốc Phòng Indonesia trước mắt chưa xác nhận tin trên nhưng vẫn theo Reuters, tháng 6/2025 chính quyền Jakarta cho biết họ đang xem xét việc mua tiêm kích J-10 của Trung Quốc, đặc biệt sau khi đánh giá hiệu quả của loại máy bay này trong xung đột giữa Ấn Độ và Pakistan.

Điều đó không cấm cản, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc, Mao Ninh đã rất phẫn nộ về báo cáo USCC khi cho rằng tài liệu này hoàn toàn là do ủy ban của Hạ Viện Mỹ « bịa đặt ». Quan chức này cáo buộc USCC là một « ủy ban của Mỹ từ trước đến nay luôn mang định kiến chống lại Trung Quốc và hoàn toàn không có bất kỳ uy tín nào ».

(Theo RFI)