​Ông Karol Nawrocki phát biểu sau vòng hai cuộc bầu cử tổng thống Ba Lan, tối 01/06/2025 tại tổng hành dinh tranh cử của ông, Vacxava, Ba Lan. AP - Czarek Sokolowski

Theo kết quả bỏ phiếu chánh thức được công bố hôm 02/06/2025, sử gia dân túy, có tư tưởng hoài nghi Âu châu, Karol Nawrocki, 42 tuổi, được đảng Luật Pháp và Công Lý (PiS) của tổng thống bảo thủ mãn nhiệm Andrzej Duda ủng hộ, đã đắc cử tổng thống Ba Lan với 50,89% phiếu bầu, so với 49,11% của đối thủ Rafal Trzaskowski, đô trưởng Vacxava thân Âu châu trong vòng hai bầu cử hôm 1/06/2025.

Đúng như dự báo, kết quả rất sít sao trong kỳ bầu cử được xem là « cuộc trưng cầu dân ý về hướng đi tương lai của Ba Lan », đất nước 38 triệu dân, thành viên Liên Âu và NATO. Ở Ba Lan, tổng thống có ảnh hưởng nhất định đến chánh sách đối ngoại và quốc phòng. Ví dụ, một số cải cách do thủ tướng Donald Tusk, cựu chủ tịch Hội Đồng Âu Châu, đề xuất đã bị chặn lại do không có sự ủng hộ của tổng thống Andrzej Duda, theo chủ nghĩa dân tộc.

Hiện nay, nhiều người ủng hộ tổng thống tân cử Nawrocki muốn Ba Lan ban hành nhiều quy định hạn chế hơn về nhập cư và bảo đảm quyền tự chủ lớn hơn cho đất nước trong Liên Âu.

Theo AFP, các chuyên gia phân tách nhận định chiến thắng của ông Nawrocki có nguy cơ gây cản trở các chánh sách tiến bộ của chánh phủ, đặc biệt là về phá thai và quyền của của cộng đồng LGBT+, có thể làm bùng phát căng thẳng với Bruxelles về các vấn đề pháp quyền.

Thắng lợi của Nawrocki cũng có thể ảnh hưởng đến quan hệ chặt chẽ giữa Ba Lan với Ukraine, bởi vì ông Nawrocki chỉ trích kế hoạch gia nhập Liên Âu và NATO của Kiev và muốn cắt giảm ưu đãi cho người tị nạn Ukraine.

Tổng thống Zelenskyy, vào hôm 02/06, hy vọng có « sự hợp tác hiệu quả » với tổng thống tân cử Ba Lan. Chủ tịch Ủy Ban Âu Châu, Ursula von der Leyen, cũng tin tưởng sẽ tiếp tục có một sự hợp tác tốt đẹp với Vacxava. Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier chúc mừng thắng lợi của tổng thống tân cử Karol Nawrocki, kêu gọi hai nước « hợp tác chặt chẽ trên cơ sở dân chủ và Nhà nước pháp quyền » để bảo đảm « tương lai của Âu châu, với an ninh, tự do và thịnh vượng ».

Anh Quốc: Bùng nổ di dân bất hợp pháp qua biển Manche

Một bộ trưởng đã tuyên bố Anh “mất kiểm soát biên giới” sau khi có 1.194 người vượt biên vào bằng đường biển từ Pháp tới Anh ngày 31/05 vừa qua. Báo chí Anh phê phán chánh phủ đã ký một thỏa thuận tốn kém với Pháp hồi tháng Hai mà vẫn không kiểm soát được các dòng người nhập cư qua biển Manche.

Thông tín viên Nguyễn Giang tường thuật từ Luân Đôn:

Từ hai ngày qua, báo Anh không ngừng đăng các bài nói về khủng hoảng di dân “bùng phát” chỉ trong một ngày, khi thời tiết tốt tạo điều kiện cho tới 18 chuyến thuyền phao và ca-nô đưa 1.194 di dân không giấy tờ vào Anh từ Pháp, trong khi cảnh sát Pháp chỉ đứng nhìn và chụp hình. Lần đầu tiên, một bộ trưởng Anh, ông John Healey, đã công khai than phiền rằng Anh “không còn kiểm soát được biên giới của mình”.

Ông cũng nói phía Pháp không làm đủ để thực hiện thỏa thuận trị giá 480 triệu bảng Anh để ngăn dòng người di cư từ Âu châu lục địa sang Anh, với cảnh tượng “thật đáng kinh ngạc khi các nhóm buôn người đón di dân giống như đi taxi để chở sang Anh”.

Lời giải thích rằng cảnh sát Pháp chỉ có thể can thiệp khi thuyền chưa xuống nước không thuyết phục được đảng đối lập (Bảo thủ) ở Anh, chỉ trích chánh phủ “yếu kém”. Có ý kiến của phái cực hữu đòi huy động Hải quân Hoàng gia ra chặn thuyền di cư. Lãnh đạo đảng cực hữu dân túy Reform, ông Nigel Farage, cáo buộc chánh phủ quá bất lực, “cho phép hàng đoàn đàn ông trẻ tuổi vào Anh”, gây mối đe dọa tới xã hội.

Mấy tuần trước ông Farage đã nhân vụ 3 người tỵ nạn Iran bị tòa xử tội gián điệp để nói “những kẻ thù của nước Anh đang kéo vào bằng thuyền nhỏ” (Enemies of our country are arriving in small boats) mà chánh phủ không làm gì để ngăn chặn. Một số khác, viết trên mạng xã hội, đã liên kết bạo động bóng đá cuối tuần qua ở Paris với chuyện di dân và nói Pháp “chỉ muốn tống khứ những kẻ quấy rối” sang Anh. Đây là các cáo buộc không có căn cứ nhưng phản ánh một tâm lý bài ngoại, chống di dân đang lên cao. 

Thế nhưng, giải quyết vấn đề di dân bằng thuyền vào Anh quả là vượt quá năng lực của hai chánh quyền Anh và Pháp. Phía Pháp đã cứu hộ 184 người vượt biên gặp nạn chỉ trong ngày cuối tuần qua, còn Biên phòng Anh thì đã hoạt động hết công suất để đón các đoàn thuyền chở di dân cập bến và phải nhờ tàu cá cứu trợ một du thuyền bị ngập nước ngoài khơi. Điều này khiến một phần dư luận thất vọng vì họ tiếp tục đổ lỗi cho cả hai chánh phủ là chỉ cam kết mà không làm gì.

Trên thực tế, theo phóng viên Mark White của kênh GB News, vấn đề của cả hai chánh phủ Anh và Pháp là họ có thể “chặn phá” (disrupt) các đường dây buôn người, nhưng sẽ không biết trục xuất những thủ phạm và người di cư về đâu. Nếu có tạm giữ thì lại phải thả những người này ra và họ sẽ chờ đi chuyến sau sang Anh. Ông dự báo rằng mới tháng Năm mà đã đông người vượt biên thế này thì đến mùa biển lặng vào tháng Tám, tháng Chín, con số thuyền di cư tới Anh sẽ còn tăng nữa và cuộc “Khủng hoảng Eo biển” sẽ chỉ nghiêm trọng hơn chứ không giảm đi.

(Theo RFI)