Các nhật báo Nga dành trang bìa cho cuộc điện đàm giữa tổng thống Vladimir Putin và đồng nhiệm Hoa Kỳ Donald Trump. Ảnh chụp tại một sạp báo ở Moscow, Nga, ngày 13/02/2025. REUTERS - Maxim Shemetov

CHIẾN TRANH NGA - UKRAINE, Sau cuộc điện đàm với tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 04/05/2025, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cảnh báo rằng điện Kremlin sẽ trả đũa mạnh chiến dịch “Mạng Nhện” của Ukraine phản công vào các căn cứ quân sự của Nga hồi cuối tuần trước. Trong khi đó, tân giáo hoàng Leo XIV hôm 4/06 kêu gọi Nga có cử chỉ thiện chí với Ukraine.

Trên mạng xã hội Truth Social, tổng thống Trump hôm qua cho biết đã có cuộc thảo luận “tốt đẹp” với đồng nhiệm Nga, nhưng cuộc điện đàm khoảng 1 tiếng này “không dẫn đến hòa bình ngay lập tức ở Ukraine”. Phía Moscwo (Mạc Tư Khoa) thì đánh giá cuộc trao đổi giữa hai tổng thống khá “tích cực” và “hiệu quả”, đồng thời tuyên bố hai lãnh đạo Mỹ, Nga đồng ý duy trì liên lạc thường xuyên.

Từ Moscow (Mạc Tư Khoa), thông tín viên Anissa El Jabri cho biết thêm thông tin:

"Một lần nữa, điện Kremlin (Cẩm Linh) sử dụng truyền thông rất hiệu quả với người bạn Mỹ. Trong lúc tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đánh giá vài giờ trước đó rằng các cuộc đàm phán ở Istanbul là vô nghĩa, thì bên phía Nga, theo tường thuật từ cố vấn ngoại giao của tổng thống, Vladimir Putin xác nhận với Donald Trump rằng các cuộc đàm phán đó rất “hữu ích”, và hy vọng tiếp tục đối thoại.

Điện Kremlin còn bồi thêm vào ngón đòn truyền thông ngoại giao: Bên có lỗi của cuộc chiến không phải là Vladimir Putin mà là tổng thống Ukraine.

Donald Trump cũng cho biết đã không được Kyiv báo trước về cuộc phản công sâu vào lãnh thổ Nga. Sau cuộc điện đàm này, chính tổng thống Mỹ là người thông báo Vladimir Putin sẽ trả đũa, coi như ông Trump trở thành người phổ biết thông tin dùm Moscow (Mạc Tư Khoa), trong khi lãnh đạo Nga thì vẫn giữ thái độ mập mờ.

Đáng chú ý là, vẫn theo điện Kremlin, hai lãnh đạo đã dành thời gian để thảo luận về các hứa hẹn kinh tế trong mối quan hệ song phương. Moscow đã tung ra một lá bài mới: Iran. Vẫn theo điện Kremlin, Donald Trump đã tuyên bố “biết ơn” Nga đã giúp đỡ trong tiến trình đàm phán về chương trình nguyên tử của Iran”.

Hôm 4/06, tổng thống Nga cũng có cuộc trao đổi đầu tiên với tân giáo hoàng Leo XIV. Ông Putin đã đổ lỗi cho Ukraine và xác nhận mong muốn đạt được hòa bình bằng con đường ngoại giao, trong khi theo điện Kremlin, “Kyiv tiến hành các cuộc phản công nhắm vào các hạ tầng dân sự trên lãnh thổ Nga”. Giáo hoàng Leo XIV đã đề nghị ông Putin có hành động chứng tỏ thiện chí vì hòa bình.

Về phía đồng minh Bắc Hàn của Nga, hôm 4/06, khi tiếp Tổng thư ký Hội đồng an ninh Nga Sergueï Choïgou tại Bình Nhưỡng, lãnh đạo Kim Jong Un đã khẳng định Bắc Hàn sẽ tiếp tục hỗ trợ Nga “vô điều kiện”, cũng như ủng hộ chính sách ngoại giao của Nga về mọi vấn đề, bao gồm cả hồ sơ Ukraine.

Tình báo Ukraine phản công tin tặc vào hãng chế tạo máy bay Tupolev của Nga

Sau khi tiến hành chiến dịch “Mạng nhện” phản công vào nhiều căn cứ không quân của Nga, tiêu diệt 34% đội phi cơ mang  hỏa tiễn hành trình chiến lược của Nga, rồi đặt 1,1 tấn thuốc nổ TNT đánh phá cầu Kerch nối từ Nga đến bán đảo Crimée đã bị Moscow (Mạc Tư Khoa) sáp nhập, hôm 04/06/2025 Kyiv thông báo đã phản công tin tặc vào hãng chế tạo máy bay nổi tiếng Tupolev và đánh cắp được 4 GB dữ liệu của công ty sản xuất này.

Hãng Tupolev đặc biệt nổi tiếng với các oanh tạc cơ tầm xa có thể mang theo vũ khí nguyên tử. Mặc dù không phải tất cả các tập tin mà tình báo Ukraine lấy được của Tupolev đều được công bố, nhưng một số đã được phát tán trên các mạng xã hội. Một số nguồn thân cận với tình báo Ukraine đã phát tán các tài liệu trên Telegram, như sơ yếu lý lịch lãnh đạo cấp cao của Tupolev, biên bản các phiên họp toàn thể, hay hóa đơn gửi cho các công ty cung ứng.

Theo một số tin tặc Ukraine, Kyiv đã có được thông tin quan trọng về những người tham gia vào lực lượng hàng không chiến lược của Nga. Nhiều nguồn tin khác từ Ukraine nói đến các dữ liệu quan trọng về việc bảo dưỡng máy bay Tupolev-95 và Tupolev-160, một phần trong lực lượng răn đe nguyên tử trên không của Nga.

Trong khi đó, theo báo Pháp Le Monde, hôm 5/06, trên mạng Telegram, quân đội Ukraine thông báo các đơn vị của quân đội Ukraine, phối hợp với cơ quan an ninh Ukraine, đã tiến hành một cuộc phản công bằng hỏa tiễn nhắm vào một đơn vị hỏa tiễn của Nga, tại khu vực Bryansk, cách biên giới Ukraine 70 cây số (km). Một bệ phóng hỏa tiễn của Nga đã phát nổ và hai bệ phóng còn lại có thể bị hư hỏng. Theo quân đội Ukraine, những thiết bị này của Nga đang chuẩn bị được dùng để tấn công xâm lược Ukraine.

Ngay tại Ukraine, 6 cuộc oanh kích của Nga trong đêm qua vào các tòa chung cư ở Kharkiv, thành phố lớn thứ 2 Ukraine, đã khiến 19 người bị thương. Một vụ tấn công xâm lược khác bằng drone của Nga nhắm vào vùng Tchernihiv, miền bắc Ukraine, khiến 5 người thiệt mạng, trong đó có một em bé mới 1 tuổi.

Về tù binh, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskeyy hôm 4/06 thông báo cuộc trao đổi 1.000 người (500 người Nga và 500 người Ukraine) sẽ diễn ra vào ngày 07-08/06.

Kyiv và Liên Âu lên kế hoạch để những người tị nạn Ukraine hồi hương

Kể từ đầu cuộc chiến, hơn 4,3 triệu người Ukraine đã được tị nạn tại Âu châu, theo quy chế bảo hộ tạm thời. Hôm 04/06/2025, Ủy Ban Âu Châu đã thảo luận về lộ trình để làm rõ tình hình của những người Ukraine tị nạn tại Âu châu, xác định những ai muốn ở lại hoặc muốn trở về nước.

Từ Bruxelles, thông tín viên Pierre Benazet tường trình:

“Phó thủ tướng Ukraine Oleksiy Tchernyshov, đến Bruxelles hôm 4/06 để trình bày một kế hoạch chung với Ủy ban Âu châu, khẳng định “tương lai của Ukraine phụ thuộc vào sự trở về của các công dân Ukraine sống ở nước ngoài”.

Mối quan tâm hàng đầu của chính phủ Kyiv hiện nay là làm sao để phần lớn những người Ukraine tị nạn ở nước ngoài hồi hương. Đó là lực lượng quan trọng, cần thiết cho công cuộc tái thiết đất nước.

Chiến lược chung giữa Liên Hiệp Âu Châu và Ukraine bao gồm cả chương trình tự nguyện trở về Ukraine, dựa trên các trung tâm thông tin cập nhật tình hình cụ thể tại từng thành phố, thậm chí là cả việc tổ chức các chuyến đi, để những người tị nạn Ukraine có thể đánh giá các điều kiện hồi hương.

Ủy viên phụ trách về Nội vụ và Di trú Magnus Brunner thừa nhận các biện pháp bảo hộ tạm thời trên nguyên tắc chỉ mang tính “tạm thời”, nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng những ai đã làm lại cuộc đời, đã hòa nhập và vẫn cần được bảo hộ thì phải được ở lại Liên Âu.

Để làm được điều đó, quy chế bảo hộ tạm thời được gia hạn thêm một năm, đến ngày 04/03/2027. Ủy Ban Âu Châu kêu gọi 27 nước thành viên Liên Hiệp Âu Châu dự trù cấp quy chế mới, hỗ trợ về thị thực, giấy phép lao động hoặc giấy phép cư trú cho những ai muốn ở lại”.

(Theo RFI – Có phần hiệu đính của Dân Việt Newspaper)