Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin phát biểu tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN, Vientiane, Lào, ngày 21/11/2024. AP - Anupam Nath
Mỹ và Trung Quốc cùng tham dự Hội nghị Bộ trưởng Quốc Phòng ASEAN - ADMM lần thứ 18 diễn ra tại Lào nhưng Bắc Kinh đã từ chối lời đề nghị gặp riêng với bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ. Ngày 20/11/2024, Lloyd Austin « lấy làm tiếc » về quyết định của đồng nhiệm Đổng Quân (Dong Jun) và coi đây « là một bước thụt lùi cho toàn bộ khu vực ». Phía Trung Quốc chưa bình luận về quyết định trên.
Phát biểu sau cuộc họp với Úc và nhiều đối tác trong vùng ngày 20/11, bộ trưởng Lloyd Austin cho rằng quyết định của Trung Quốc « tác động đến khu vực bởi vì toàn bộ khu vực muốn thấy chúng tôi - hai cường quốc, hai tác nhân quan trọng - đối thoại với nhau. Việc này trấn an khu vực ». Những nước này cam kết ủng hộ ASEAN và bày tỏ « quan ngại về những hành động gây bất ổn ở biển Hoa Đông và Biển Đông, kể cả hành vi nguy hiểm của nước CHND Trung Hoa đối với tàu của Philippines và của các quốc gia ven biển khác ».
Ngày 21/11, trong khuôn khổ ADMM mở rộng, bộ trưởng Quốc Phòng các nước ASEAN đã họp với Mỹ, Trung Quốc và các đối tác khác (Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Nga, Úc và New Zealand). Theo AP, ông Đổng Quân và ông Lloyd Astin đã họp kín với các đồng nhiệm ASEAN trong cùng một căn phòng. Hai cường quốc đang nỗ lực cải thiện liên lạc quân sự hiện bị trục trặc.
Ngoài xung đột hàng hải, các nhà lãnh đạo Quốc Phòng cũng đề cập đến tình hình trên bán đảo Triều Tiên, chiến tranh Nga-Ukraina và các cuộc chiến ở Trung Đông.
Về nội bộ ASEAN, các bộ trưởng Quốc Phòng nhất trí cố gắng đúc kết Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông - COC từ nay đến năm 2026 trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng xác quyết chủ quyền. Nhưng trên thực tế, các cuộc đàm phán diễn ra chậm chạp và bị cản trở vì nhiều vấn đề, trong đó có bất đồng về tính chất bắt buộc của văn bản.
Hội nghị ADMM mở rộng diễn ra vào lúc Tòa Bạch Ốc đổi chủ trong khi các cuộc xung đột hàng hải với Trung Quốc ngày càng gia tăng. Dưới thời tổng thống Joe Biden, Mỹ kiên quyết bảo vệ chính sách về « một vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và rộng mở ». Nhưng hiện giờ, không ai biết chính sách về Biển Đông của chính quyền tổng thống Donald Trump.
(Theo RFI Việt ngữ)
