Hình ghép minh họa: Ngày 18/03/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump và Nga Vladimir Putin điện đàm về hồ sơ Ukraina và quan hệ Washington-Matxcơva. © Gavriil GRIGOROV, Drew ANGERER / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / POOL / AFP
Cuộc điện đàm rất được trông đợi hôm ngày 18/03/2025, giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin không đạt được thỏa thuận « đình chiến 30 ngày » vô điều kiện, theo đề nghị của Mỹ và Ukraine. Tổng thống Nga chỉ chấp nhận ngừng tấn công vào hạ tầng năng lượng của Ukraine trong 30 ngày. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết sẵn sàng có quyết định tương tự, nhưng yêu cầu phía Mỹ cho biết « chi tiết » về những gì mà hai ông Trump và Putin đã thỏa thuận.
CHIẾN SỰ NGA - UKRAINE, Hãng tin Pháp AFP dẫn lại thông báo của tổng thống Donald Trump trên mạng xã hội Truth Social: « Chúng tôi đã thỏa thuận về việc ngừng tấn công vào các cơ sở năng lượng và các cơ sở hạ tầng, trên tinh thần nỗ lực hướng đến một thỏa thuận ngừng bắn toàn diện, với mục tiêu cuối cùng là chấm dứt cuộc chiến tranh thực sự là kinh khủng này ». Theo một thông báo của Tòa Bạch Ốc, các quan chức cao cấp Mỹ và Nga sẽ bắt đầu « ngay lập tức » các đàm phán về đình chiến tại Biển Đen và hướng đến một thỏa thuận hòa bình bền vững chấm dứt cuộc chiến do Nga phát động từ tháng 2/2022. Thông báo của Tòa Bạch Ốc không nói rõ Ukraine có được mời tham gia đàm phán hay không.
Theo Reuters, điện Kremlin cho biết tổng thống Putin đã truyền lệnh ngừng tấn công các cơ sở năng lượng Ukraine đến quân đội Nga. Moscow hoan nghênh « cuộc trao đổi chi tiết và thẳng thắn » giữa lãnh đạo hai nước, tuy nhiên nhấn mạnh đến « các điểm chủ yếu » mà Nga cho rằng đang cản trở việc xuống thang căng thẳng. Đối với Nga, chỉ có thể có ngừng bắn toàn diện 30 ngày, nếu các đồng minh của Ukraine ngừng hoàn toàn trợ giúp vũ khí và tin tức tình báo, và Kyiv không được phép huy động thêm binh sĩ.
Từ Moscow (Mạc Tư Khoa): Dấu hiệu tích cực về bình thường hóa quan hệ Nga - Mỹ
Nhìn từ điện Kremlin, cuộc điện đàm giữa hai nguyên thủ Vladimir Putin và Donald Trump là một cuộc trao đổi « chi tiết và thẳng thắn ». Đối với nhiều kênh truyền thông Nga, đây là khởi đầu cho việc bình thường hóa quan hệ giữa Moscow và Washington, cũng như khởi đầu cho việc giải quyết xung đột Nga - Ukraine.
Từ Moscow (Mạc Tư Khoa), thông tín viên Jean-Didier Revoin cho biết chi tiết:
« Vẫn còn nhiều việc phải làm, nhưng có thể nói chắc chắn rằng việc giải quyết xung đột Ukraine và các vấn đề song phương giữa Moscow và Washington đã bắt đầu. Đó là quan điểm của phó chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Duma, Alexei Chepa. Đối với Anastasia Gafarova, phó giám đốc Trung tâm Thông tin Chính trị, điều quan trọng nhất rút ra được từ cuộc điện đàm hôm trước giữa Vladimir Putin và Donald Trump, đó là giờ đây đôi bên vẫn tiến hành được những cuộc đàm phán sâu như vậy về nhiều nội dung, từ quan hệ song phương đến Trung Đông, hay hồ sơ Ukraine.
Về phần Fyodor Loukianov, tổng biên tập tạp chí Russia in Global Affairs, ông đặt ra câu hỏi bằng cách nào Washington có thể khiến Nga yên tâm về việc phi quân sự hóa Ukraine. Loukianov nhấn mạnh thêm rằng đôi bên vẫn chưa thảo luận về một giải pháp thực sự cho cuộc xung đột, cả về bản chất lẫn hình thức, nhưng xem thiện chí tiếp tục thảo luận của các bên là một tín hiệu tích cực.
Những cuộc đàm phán mà cách nay vài tháng, không ai có thể tưởng tượng là có thể có, nay được mọi người nhất trí mô tả là mang tính xây dựng. Thế nhưng, một số nhân vật quan sát lo ngại rằng cuộc điện đàm này rồi sẽ đột ngột thất bại ê chề ».
Ukraine hoài nghi về đề nghị ngưng bắn một phần của Mỹ - Nga
Hôm ngày 18/03/2025, vài giờ sau khi cuộc điện đàm giữa hai nguyên thủ Mỹ - Nga, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết ông ủng hộ về mặt nguyên tắc lệnh hưu chiến một phần. Hôm trước, trong một cuộc họp báo trực tuyến, tổ chức tại Phần Lan, nơi ông đang công du, tổng thống Ukraine Zelenskyy cho biết Kyiv « sẽ ủng hộ các đề nghị » hưu chiến được hai tổng thống Mỹ-Nga thỏa thuận, nhưng nhấn mạnh là « cần có một cuộc trao đổi với tổng thống Trump » để « biết chi tiết về những gì Nga đã nhân nhượng với Mỹ và Mỹ đã nhân nhượng với Nga ».
Tổng thống Zelenskyy cũng khẳng định « mục tiêu tối hậu của Putin là làm suy yếu tối đa Ukraine », « Nga không sẵn sàng chấm dứt cuộc chiến này » và « sẽ còn tiếp tục đưa ra các yêu sách khác ». Tổng thống Ukraine cảnh báo việc Mỹ - Nga thỏa thuận về Ukraine mà không có sự tham gia của Kyiv « sẽ không thể cho phép đạt được kết quả mong muốn ».
Từ Kyiv, thông tín viên Emmanuelle Chaze tường thuật :
« Bất chấp các thông báo từ Moscow và Washington, phía Ukraine không mấy gì chắc chắn về việc Nga ngưng cuộc chiến chống Ukraine và chẳng cảm thấy nhẹ nhõm chút nào.
Tối hôm trước, ông Volodymyr Zelenskyy nói rằng Ukraine ủng hộ lệnh hưu chiến một phần này, nhưng nhấn mạnh ông hy vọng có thể thảo luận trực tiếp với phía Mỹ về các mô thức, và rằng Ukraine sẽ đáp trả nếu nước này vẫn tiếp tục bị tấn công.
Đó cũng chính là những gì đã diễn ra trong suốt đêm qua, bởi vì nhiều vùng của Ukraine là mục tiêu tấn công của không quân Nga. Các cuộc không kích đã nhắm trúng một bệnh viện tại thành phố Sumy. Tại Kyiv, hệ thống phòng không đã bắn hạ 19 trong số 45 drone tự sát nhắm vào thủ đô.
Vào lúc các cuộc đàm phán mới giữa Mỹ và Nga dự trù diễn ra vào ngày 23/03 ở Djedda, Ả Rập Xê Út, phía Ukraine cho biết một số điều kiện mà Moscow tìm cách áp đặt vẫn là không thể chấp nhận được: Giải giáp Ukraine, ngưng hỗ trợ quân sự của Tây phương cho Kyiv, cũng như việc điện Kremlin xem thường các lằn ranh đỏ của Ukraine, bao gồm cả việc tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của nước này. »
(Nguồn RFI)
