​Tổng thống Nga, Vladimir Putin, (T) và thủ tướng Ấn Độ, Narendra Modi, tại New Delhi, ngày 05/12/2025. AP - Alexander Kazakov

Dầu mỏ của Nga là trọng tâm của cuộc họp thượng đỉnh hôm 05/12 giữa thủ tướng Ấn Độ, Narendra Modi, và tổng thống Nga, Vladimir Putin. New Delhi đang mắc kẹt giữa nhu cầu mua dầu lửa giá rẻ của Nga và các lệnh trừng phạt của Mỹ, đồng thời phải khẳng định nguyên tắc tự chủ chiến lược. Để bảo vệ đối tác - đồng minh Ấn Độ, TT Nga Putin đã không ngần ngại « chĩa mũi dùi » vào Mỹ, đẩy chính quyền của TT Donald Trump vào cảnh « gậy ông đập lưng ông ».

Từ Matxcơva, thông tín viên Anissa El Jabri cho biết thêm :

« Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã chờ đón tổng thống Nga Vladimir Putin ngay dưới chân máy bay. Theo truyền thông Nga, đây là một sự chào đón bất ngờ.

Và thêm một sự chế giễu đối với chuyến đi gây tranh cãi trên xe của tổng thống Mỹ Donald Trump khi tổng thống Nga Vladimir Putin đến Alaska hồi tháng 08 vừa qua : vẫn theo truyền thông Nga, ông Putin đã di chuyển bằng xe của thủ tướng Ấn Độ cùng với ông Modi mà không có phiên dịch viên đi cùng.

Ngay sau khi đến, ông Putin đã cho thấy một bầu không khí nồng nhiệt. Kênh truyền hình Ấn Độ « India Today » phát một cuộc phỏng vấn nguyên thủ quốc gia Nga, trong đó có thông điệp ủng hộ New Delhi, với bản dịch của kênh truyền hình này.

Ông Putin nói : « Về việc Ấn Độ mua các nguồn năng lượng từ Nga, tôi muốn lưu ý rằng chính Hoa Kỳ là nước luôn mua nhiên liệu hạt nhân của chúng tôi cho các nhà máy điện của họ. Đó cũng là năng lượng. Đó là uranium cho các lò phản ứng điện hạt nhân đang hoạt động tại Hoa Kỳ. Nếu Hoa Kỳ có quyền mua năng lượng của chúng tôi, tại sao Ấn Độ lại không có quyền tương tự ? Câu hỏi này cần được xem xét kỹ lưỡng, và chúng tôi sẵn sàng thảo luận về điều này, kể cả với tổng thống Donald Trump ».

Lời lẽ ủng hộ này rõ ràng cũng là một sự chế giễu nhắm vào Hoa Kỳ. Washington đã áp đặt lệnh cấm vận đối với uranium làm giàu của Nga hồi tháng 08/2024, nhưng sau đó do lệ thuộc vào nguyên liệu của Nga nên chính quyền Mỹ đã cấp phép đặc biệt để nhập khẩu uranium của Nga cho đến năm 2028.

Theo dữ liệu do Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế IAEA công bố vào cuối tháng 09 vừa qua, 20% uranium làm giàu được sử dụng trong các lò phản ứng dân sự của Mỹ có xuất xứ từ Nga ».

Chiến tranh Ukraina : Ngoại giao không đạt kết quả, căng thẳng leo thang ở Hắc Hải

Trước khi công du Ấn Độ, tổng thống Nga Vladimir Putin đã đón tiếp tại điện Kremlin phái đoàn đàm phán của Mỹ, trong đó có đặc sứ Steve Witkoff của tổng thống Mỹ, và Jared Kushner, con rể của ông Trump. Các cuộc thảo luận tìm lối thoát cho chiến tranh Ukraina đã kéo dài tới 5 giờ đồng hồ, nhưng không đạt được kết quả cụ thể nào, cho dù được Matxcơva và Washington đánh giá là « hữu ích », « mang tính xây dựng » và « có hiệu quả ».

Trở về từ Nga, đặc sứ Steve Witkoff và Jared Kushner, con rể của tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 04/12 đã có cuộc trao đổi với Rustem Umerov, nhà đàm phán chính của Ukraina, tại Florida.

Trong khi các hoạt động ngoại giao liên tục diễn ra, tình hình bất ngờ nóng lên tại Hắc Hải, liên quan đến các vụ Urkaina tấn công vào tàu chở hàng của Nga, trong đó có các tàu chở dầu. Đáp lại, các lực lượng Nga tăng cường oanh tạc Odessa, nơi có cảng biển quan trọng nhất của Ukraina nhìn ra Hắc Hải.  

Từ Odessa, thông tín viên Théo Renaudon giải thích tình hình :

« Một câu nói ngắn gọn của tổng thống Nga Vladimir Putin được đưa ra tối thứ Ba (02/12) nhưng hầu như không mấy được chú ý. Ông cáo buộc hải quân Ukraina có các hành vi tấn công tàu biển và đe dọa : « Giải pháp triệt để nhất là cắt đứt Ukraina khỏi biển. Về nguyên tắc, làm được như vậy thì Ukraina sẽ không còn có thể tấn công các tàu ».

Các cảng biển của Ukraina hiện đang bị quân đội Nga nhắm mục tiêu. Mỗi ngày, hàng chục drone Shahed nhắm bắn vào các cảng ở Odessa, nơi ngũ cốc và khoáng sản được xếp lên tàu biển và được vận chuyển, mang lại nguồn thu cho Kiev để hỗ trợ nỗ lực chiến tranh. Drone và tên lửa được lực lượng Nga phóng đi từ bán đảo Crimée đã chiếm của Ukraina. Chỉ mất vài phút để drone và tên lửa phóng đến mục tiêu, tấn công cơ sở hạ tầng của Ukraina.

Các vụ oanh tạc khiến nhiều nhân viên bốc dỡ hàng hóa bị thương, đôi khi là tử vong. Nhưng mỗi lần như vậy, phía Ukraina đều xây dựng lại cơ sở hạ tầng bị hư hại trong thời gian ngắn kỷ lục. Và những cần cẩu khổng lồ của Odessa vẫn tiếp tục bốc xếp hàng hóa lên các tàu chở hàng sẽ đi qua Thổ Nhĩ Kỳ.

Năm ngoái, các cảng biển của Ukraina đã xuất khẩu gần 100 triệu tấn hàng hóa : một con số cao kỷ lục ».

Tập Cận Bình từ chối để bị lôi kéo trách nhiệm vào việc chấm dứt chiến tranh Ukraina

Trong khi tổng thống Nga Putin công du Ấn Độ, thì nguyên thủ Pháp có chuyến thăm cấp Nhà nước đến Trung Quốc. Cùng với thương mại, chiến tranh Ukraina là 1 trong 2 trọng tâm của cuộc họp thượng đỉnh Pháp - Trung.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm thứ Năm 04/12 đã thúc giục chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dùng ảnh hưởng đối với Matxcơva để chấm dứt chiến tranh Ukraina. Tuy nhiên, theo đặc phái viên RFI Nathanael Vittrant từ Bắc Kinh, ông Tập đã « phản đối mọi ý đồ muốn quy trách nhiệm cho người khác ».

Trung Quốc luôn tuyên bố mong muốn hòa bình, nhưng một số nước châu Âu cáo buộc Trung Quốc cung cấp linh kiện, thiết bị quân sự cho Nga. Vậy lập trường thực sự của Bắc Kinh về cuộc chiến ở Ukraina là gì ? Trả lời RFI Pháp ngữ ngày 04/12, nhà địa lý học Emmanuel Véron, chuyên gia về Trung Quốc đương đại, nhà nguyên cứu hợp tác với Viện Inalco, thành viên của Viện nguyên cứu của Pháp về Đông Á (IFRAE), phân tích :

« Cho đến nay, tức là tính đến tháng 12/2025, Bắc Kinh chưa bao giờ lên án chiến tranh và hành động xâm lược của Nga ở Ukraina. Đó là điểm đầu tiên. Và điểm thứ hai là giờ đây, chúng ta có thể dễ dàng nói ra điều sau đây, bởi vì có một số tài liệu nguồn mở cho thấy, rõ ràng là Trung Quốc hỗ trợ rất nhiều cho ngành công nghiệp quốc phòng của Nga.

Nhìn chung thì nền kinh tế Nga, trong đó có tài chính của Nga, tạo ra doanh thu cho phép Nga duy trì mức độ hoạt động công nghiệp và kinh tế nhất định trong bối cảnh chiến tranh với Ukraina. Hiện tại, ở cấp độ chiến lược và quốc tế, rõ ràng là giới ngoại giao Pháp, ít nhất là từ phía tổng thống Macron, có mong muốn đưa Trung Quốc vào các cuộc đàm phán liên quan đến một triển vọng hòa giải hoặc hòa bình cho xung đột ở Ukraina. Thế nhưng, cố gắng lôi kéo Trung Quốc vào đối thoại để tách Bắc Kinh ra khỏi mối quan hệ song phương rất chặt chẽ với Nga, việc này đã không phát huy tác dụng.

Nhìn vào các cuộc gặp ngoại giao từ năm 2022 - 2023 đến nay, cái gọi là kế hoạch hòa bình nổi tiếng của Trung Quốc, hay thậm chí là từ « hòa bình », còn không xuất hiện ở đâu cả. Đó là một logic về sự hòa giải, chứ không phải hòa bình. Chúng ta có thể thấy rõ ràng là chúng ta đã thất bại hết lần này đến lần khác ».

Năng lượng mặt trời : Trung Quốc và tham vọng biến sa mạc Sahara thành trung tâm công nghiệp toàn cầu 

Về chuyển đổi năng lượng, Trung Quốc mới đây đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lĩnh vực năng lượng mặt trời : Hơn 1,1 terawatt điện mặt trời đã được lắp đặt và 220 gigawatt được bổ sung chỉ trong vòng 7 tháng - nhanh hơn gấp 5 lần so với điện than. Tham vọng của Bắc Kinh là biến Trung Quốc thành trung tâm của quá trình chuyển đổi năng lượng và biến chuyển đổi năng lượng thành đòn bẩy để tạo ảnh hưởng toàn cầu.

Từ Bắc Kinh, thông tín viên Cléa Broadhurst ngày 03/12 cho biết thêm :

« Chỉ riêng công nghệ quang điện của Trung Quốc cũng có thể giúp hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5°C. Đây là điều mà Giang Khả Quân (Jiang Kejun), một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Năng lượng, khẳng định.

Chuyên gia Giang Khả Quân cho biết : « Nhờ công nghệ quang điện của Trung Quốc, hiện đang có giá thấp ở mức khó có thể thấp hơn nữa, nhiên liệu hóa thạch gần như có thể biến mất khỏi bức tranh năng lượng. Ngày nay, đầu tư vào năng lượng mặt trời hoặc năng lượng phi carbon đã rẻ hơn nhiều so với sản xuất điện từ nhiên liệu hóa thạch ». Ông nhắc lại là 60% công suất điện quang điện mới của thế giới trong năm nay được lắp đặt tại Trung Quốc. Nhà nghiên cứu này tin rằng điều đó sẽ có thể gây ra « những cú sốc rất đáng kể » cho ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch trong những năm tới.

Ông Giang Khả Quân cũng cho rằng đối với Bắc Kinh, lợi ích sẽ vượt xa biên giới quốc gia. Trung Quốc có thể sẽ là « một trong những lựa chọn duy nhất » để các nước đạt được các mục tiêu về khí hậu, đặc biệt là ở nam bán cầu (các nước đang phát triển), nơi các tấm pin mặt trời của Trung Quốc vẫn duy trì vị thế vượt trội về giá cả. Ông nói : « Bất chấp những rào cản do Hoa Kỳ và Châu Âu dựng lên đối với các sản phẩm quang điện của Trung Quốc, không có lý do gì phải lo lắng. Nhu cầu trên thế giới là vô cùng lớn, và Bắc Kinh hiện giờ tập trung vào các thị trường không đóng cửa với Trung Quốc ».

Bắc Kinh còn đi xa hơn nữa : họ đang nghiên cứu liệu sa mạc Sahara có thể trở thành một trung tâm công nghiệp trong tương lai của thế giới, mà năng lượng được cung cấp không phải nhờ công nghệ phương Tây mà là từ điện mặt trời của Trung Quốc, hay không ».

(Theo RFI)