Ảnh: Reuters
Hàng vạn người ủng hộ phe đối lập đã tuần hành tại thủ đô Minsk ở Belarus hôm Chủ nhật (30/8) để kêu gọi chấm dứt sự cai trị độc tài của Tổng thống Alexander Lukashenko. Cảnh sát và quân đội vũ trang hạng nặng đã chặn đường và bắt giữ hàng chục người biểu tình.
Các cuộc biểu tình đã bước sang tuần thứ ba kể từ sau cuộc bầu cử tổng thống gây tranh cãi hôm 9/8 mà Tổng thống Lukashenko tuyên bố giành chiến thắng, trong khi ứng viên đối lập Svetlana Tikhanovskaya nói rằng bà ấy mới là người chiến thắng thực sự, và kết quả kia là do gian lận bầu cử, theo SCMP ngày 30/8.
Một phóng viên AFP và truyền thông địa phương ước tính hơn 100.000 người đã tham dự cuộc biểu tình hôm Chủ nhật, tương đương quy mô các cuộc biểu tình vào những ngày cuối tuần trước đó. Đây là những cuộc biểu tình lớn nhất kể từ khi nước này độc lập khỏi Liên Xô cũ.
Một đám đông tụ tập bên ngoài nơi ở của ông Lukashenko, Dinh Độc lập, được canh gác bởi hàng dài cảnh sát chống bạo động và lực lượng đặc nhiệm, cùng các tay súng bắn tỉa trên sân thượng.
Cuộc biểu tình hôm Chủ nhật diễn ra đúng ngày sinh nhật lần thứ 66 của ông Lukashenko. Người biểu tình đã mang theo những “món quà” thủ công, bao gồm một bồn cầu bằng bìa các-tông với thông điệp thúc giục ông Lukashenko tự xả nước cuốn mình ra khỏi vị trí đang ngồi, một chiếc quan tài đánh dấu chữ “Thây ma chính trị” và hình ảnh một con gián, biệt danh của phe đối lập dành cho vị tổng thống đã tại vị 25 năm.
Một số người đặt hoa và những món quà tượng trưng trên mặt đất phía trước một hàng rào cao được canh gác bởi cảnh sát chống bạo động.
Đây là “sự bất tuân dân sự liều lĩnh nhất trong suốt ba tuần biểu tình”, tờ báo đối lập Nasha Niva đưa tin.
Nhà hoạt động Maria Kolesnikova, đối tác chiến dịch của ứng viên đối lập Tikhanovskaya, đã liên tục yêu cầu được vào dinh để đàm phán nhưng không được hồi đáp.
Phụ tá Tổng thống, ông Nikolai Latyshenok đã bước ra để nói chuyện với những người biểu tình, nhưng khẳng định ông Lukashenko sẽ không đàm phán với phe đối lập.
Một kênh trên ứng dụng Telegram có liên kết với dịch vụ báo chí của ông Lukashenko đã đăng một bức ảnh ông này cầm súng và mặc áo chống đạn, và cho biết bức ảnh được chụp tại cung điện khi những người biểu tình đang ở bên ngoài.
Các cuộc biểu tình bắt đầu tan dần vào buổi tối khi mưa lớn đổ xuống và mọi người bắt đầu rời đi. Cảnh sát chống bạo động cũng bắt đầu đẩy những người biểu tình ra khỏi cung điện.
Phương tiện truyền thông địa phương đưa tin hàng nghìn người đã tham dự các cuộc tuần hành tương tự ở các thành phố khác của Belarus.
Cuộc tuần hành hòa bình tại Minsk bắt đầu lúc 2 giờ chiều giờ địa phương. Cảnh sát đã bắt giữ nhiều người biểu tình khi họ cố gắng tiếp cận Quảng trường Độc lập ở trung tâm thủ đô.
Hàng ngàn người biểu tình đi qua khu vực trung tâm, mang theo biểu ngữ và lá cờ đỏ trắng lịch sử của đất nước này trong khi các tài xế bấm còi xe inh ỏi bày tỏ sự ủng hộ.
Một số trang bị vũ khí diễu hành trên một con phố chính, trong khi những người phụ nữ chỉ trích các cảnh sát chống bạo động mặc đồ đen, hoặc nằm trên đường phía trước mặt họ
Một người biểu tình, anh Nikolai, 33 tuổi, cho biết anh đã bị bắt giữ sau một cuộc biểu tình và vẫn đang hồi phục khỏi các chấn thương sau khi bị đánh đập.
“Toàn thân tôi đau đớn”, anh nói, “Nhưng tôi sẽ lại bước ra để Belarus có thể được tự do”.
“Chúng ta cần tập hợp sức mạnh và bước ra như vậy hàng tuần cho đến khi ông Lukashenko rời ghế”, một người biểu tình khác, bà Maria 70 tuổi, nói.
Bộ Nội vụ Belarus cho biết cảnh sát đã bắt giữ 125 người trong vòng hai giờ biểu tình đầu tiên, hãng thông tấn bang Belta đưa tin, hầu hết trong số đó bị buộc tội tham gia biểu tình trái phép số lượng lớn. Ba người đã bị bắt vì làm hỏng một chiếc xe cảnh sát, Bộ cho biết.
Những người biểu tình đối mặt với quân đội nội vụ có vũ trang và cảnh sát chống bạo động đang dùng khiên để chặn họ. Những người biểu tình khác cố gắng vượt qua sự phong tỏa của cảnh sát.
Bất chấp an ninh nghiêm ngặt, bầu không khí vẫn duy trì được sự thoải mái và ôn hòa.
Trong khi đó, hơn 360 vận động viên Belarus, bao gồm các vận động viên Olympic đã ký một bức thư ngỏ kêu gọi tổ chức cuộc bầu cử mới và lên án hành vi bạo lực của cảnh sát.
Cuộc biểu tình mới nhất diễn ra trong bối cảnh chính phủ chèn ép các kênh truyền thông độc lập.
Hôm thứ Bảy, Bộ Ngoại giao nước này đã rút giấy phép hành nghề đối với các nhà báo từ các kênh truyền thông quốc tế, bao gồm AFP, BBC và Radio Liberty/Radio Free Europe. Một quan chức chính phủ viện dẫn lý do “chống khủng bố” cho động thái này, vốn sau đó đã bị Đức và Mỹ lên án.
Một phát ngôn viên chính phủ Đức hôm Chủ nhật cho biết họ sẽ triệu tập đại sứ Belarus lên Bộ Ngoại giao để phản đối hành vi này.
Các phóng viên đưa tin về cuộc biểu tình đã bị bắt giam, cảnh sát đã tịch thu thẻ nhớ từ máy ảnh của các phóng viên ảnh.
Nhà chức trách đã nhiều lần ngắt truy cập internet, khiến các kênh truyền thông độc lập khó đưa tin về cuộc biểu tình.
Cảnh sát chống bạo động bắt giữ những người biểu tình trong cuộc biểu tình số lượng lớn chống lại Tổng thống Alexander Lukashenko (ảnh chụp màn hình AFP dẫn từ DPA).
Các nhà lãnh đạo châu Âu đã thúc giục ông Lukashenko thiết lập một cuộc đối thoại với phe đối lập, trong khi những người ủng hộ nhà lãnh đạo đối lập Tikhanovskaya đã thành lập một Hội đồng Điều phối để tổ chức một cuộc chuyển giao quyền lực một cách hòa bình.
Trước khi các cuộc biểu tình vào các Chủ nhật hàng tuần bắt đầu, ông Lukashenko đã nói chuyện với Tổng thống Nga Vladimir Putin – một đồng minh lâu năm của nhà lãnh đạo Belarus này.
Điện Kremlin cho biết hai nhà lãnh đạo đã đồng ý gặp gỡ tại Moscow trong vài tuần tới và tái khẳng định ý định củng cố mối quan hệ Belarus-Nga, sau khi ông Putin tuần này tuyên bố sẽ hỗ trợ quân sự cho ông Lukashenko nếu cần.
Ba người đã chết trong các cuộc biểu tình sau bầu cử và hàng trăm người bị thương. Hơn 7.000 người bị bắt giữ.
