Hình ảnh minh diễn
Trung Quốc đang rất "khát" than, nhưng mối quan hệ băng giá với Úc đang khiến Trung Quốc gặp khó.
Theo ngân hàng đầu tư Mizuho, để cứu lấy nền kinh tế trước cuộc khủng hoảng thiếu điện, Trung Quốc đang rất "khát" than. Nhưng mối quan hệ đóng băng giữa Trung Quốc và Úc sẽ gây khó khăn cho điều này.
Trung Quốc đang đối mặt với tình trạng thiếu điện do nhiều yếu tố, bao gồm thời tiết khắc nghiệt, nhu cầu về các mặt hàng xuất cảng của Trung Quốc tăng cao và nỗ lực nhằm giảm lượng khí thải carbon theo mục tiêu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Là nước có lượng phát thải khí carbon lớn nhất hành tinh, Trung Quốc chủ yếu sử dụng nhiệt điện - đốt than đá để tạo ra năng lượng. Tuy nhiên, vào tháng Tám vừa qua, số than tồn kho của các nhà máy nhiệt điện lớn của Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 10 năm qua.
Ông Vishnu Varathan, trưởng bộ phận kinh tế và chiến lược châu Á của Mizuho, bình luận: "Rõ ràng Trung Quốc cần rất nhiều than đá để ngăn chặn kinh tế suy trầm trong quý IV (do các quy định hạn chế do thiếu điện). Tuy nhiên, mối căng thẳng địa chính trị với Úc khiến Bắc Kinh gặp khó. Úc là nhà cung cấp than thuận tiện và ổn định nhất cho Trung Quốc".
Cuối năm ngoái, Trung Quốc đã ngừng mua than từ Úc - quốc gia từng là nhà cung cấp than lớn nhất của Trung Quốc, nguyên nhân là do căng thẳng thương mại giữa hai nước leo thang sau khi Úc ủng hộ tiến hành cuộc điều tra quốc tế về cách Trung Quốc xử lý đại dịch COVID-19.
Khi đó, Trung Quốc đã tìm đến Indonesia (Nam Dương), Mông Cổ, Nga và các nước khác để cố gắng bù đắp thiếu hụt. Năm ngoái, các báo cáo cho biết các công ty khai thác than Indonesia đã ký một thỏa thuận cung cấp trị giá 1,5 tỷ USD với Trung Quốc.
Ông Varathan cho biết Indonesia có thể hưởng lợi từ thỏa thuận này, nhưng khả năng sẽ không thể đáp ứng nhu cầu khổng lồ của Trung Quốc trong ngắn hạn.
Ông Varathan nói "Mặt khác, Trung Quốc cũng phải đối mặt với rủi ro khi đẩy nhanh việc mua than, dẫn tới áp lực trong khâu hậu càn và vướng mắc trong các quy định. Điều đó có nghĩa là hoạt động kinh tế có nguy cơ bị đình trệ, và những sai sót trong chuỗi cung ứng là không thể tránh khỏi".
Áp lực lạm phát.
Hiện tại, một số ngân hàng đã hạ triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc do cuộc khủng hoảng điện. theo ông Varathan nhiều nhà quan sát cũng bày tỏ sự lo lắng về một "cú sốc giá năng lượng ở mức độ lớn".
Ông Kevin Xie, kinh tế gia cấp cao về Á châu tại Ngân hàng Commonwealth Bank, của Úc, nhận định rằng Trung Quốc có thể sẽ tăng giá nhiều mặt hàng xuất cảng, dẫn đến lạm phát tiêu dùng ở các nền kinh tế phát triển.
Theo ông Xie, tình trạng thiếu điện và hạn chế cung cấp điện sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế và làm trầm trọng thêm tình trạng suy trầm do các vấn đề trong lĩnh vực xây dựng nhà ở của Trung Quốc gây ra.
Chuyên gia này nói thêm: "Các ngành công nghiệp sử dụng nhiều năng lượng sẽ chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ việc phân phối điện. Tổng tỷ trọng tại các khu vực đang bị cắt điện luân phiên vào khoảng 14% GDP của Trung Quốc".
Cho đến nay, các nhà hoạch định chính sách ở Bắc Kinh chưa đưa ra bất kỳ dấu hiệu nào về việc Trung Quốc có tiếp tục nhập khẩu than của Úc hay không. Các báo cáo truyền thông tuần trước cho biết các công ty Ấn Độ đã mua được khoảng 2 triệu tấn than của Úc với giá chiết khấu đang bị tồn trong kho bãi (tại các bến cảng) của Trung Quốc.
