Lính Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) diễu hành bên cạnh lối vào Tử Cấm Thành trong lễ khai mạc Hội nghị Tham vấn Chính trị Nhân dân Trung Quốc (CPPCC) tại Bắc Kinh vào ngày 21/5/2020. (Nicolas Asfouri / AFP via Getty Images).
Đầu năm nay, một số công ty thiết bị bán dẫn của Hoa Kỳ đã thông báo cho khách hàng Trung Quốc của họ rằng, các công ty này không thể sử dụng những thiết bị mua từ họ cho mục đích quân sự, dựa trên các quy tắc mới do Bộ Thương mại Hoa Kỳ ban hành. Tuy nhiên, với nỗ lực vượt mặt các quy định của Hoa Kỳ, một số công ty Trung Quốc thậm chí tung ra những lời nói dối rằng họ không tham gia sản xuất vì mục đích quân sự.
Nhà sản xuất chip hàng đầu của Trung Quốc SMIC (Semiconductor Manufacturing International Corp.) gần đây đã tuyên bố nhiều lần rằng, họ không tham gia sản xuất các sản phẩm cho quân đội. Tuy nhiên, trên thực tế công ty này nhận hoàn toàn hỗ trợ từ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), bao gồm cả Quỹ đầu tư công nghiệp vi mạch tích hợp Trung Quốc (CICIIF) thuộc sở hữu nhà nước. Đáng chú ý là SMIC đã được ĐCSTQ công nhận là công ty hàng đầu về sản xuất chip dùng trong quân sự.
SMIC là một xí nghiệp sản xuất chất bán dẫn do nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn, có trụ sở chính tại Thượng Hải. Công ty chuyên chế tạo chip bán dẫn - một loại vật liệu được sử dụng trong mọi thứ, từ máy tính, điện thoại di động đến tên lửa và máy bay chiến đấu.
Trung Quốc vốn là quốc gia phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu chất bán dẫn của nước ngoài. Tuy nhiên, nước này đã đặt mục tiêu sẽ đáp ứng 70% nhu cầu chất bán dẫn nội địa thông qua sản xuất trong nước vào năm 2025, theo chính sách công nghiệp đầy tham vọng “Made in China 2025”.
Tại cuộc họp báo cáo tài chính và kết quả hoạt động được tổ chức vào giữa tháng 5/2020, Giám đốc điều hành của SMIC là ông Zhao Haijun cho biết: “Chúng tôi đã duy trì liên lạc tốt với các nhà cung cấp của mình và Bộ Thương mại Hoa Kỳ; chúng tôi đảm bảo và hoàn toàn tuân thủ các quy tắc. Chúng tôi đã hứa ngay từ đầu sẽ không can dự vào các doanh nghiệp quân sự, và chúng tôi đã giữ lời hứa này”.
Mối liên hệ với quân đội
Tuy nhiên vào tháng 9/2017, một loại chip chuyển mạng có ký hiệu KD5660, đã thu hút sự chú ý tại Triển lãm Thiết bị Công nghệ Cao Phát triển Tích hợp Quân sự-Dân sự lần thứ 3 tổ chức tại Bắc Kinh, với tư cách là sản phẩm chip duy nhất được phát triển độc lập bởi các kỹ sư Trung Quốc.
Theo phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc, con chip này được thiết kế bởi Công ty Công nghệ Dongtu Junyue Bắc Kinh, do SMIC sản xuất, và được đóng gói và thử nghiệm bởi Công ty Vi điện tử Nantong Fujitsu. Nó được Cục Phát triển Thiết bị Quân đội Trung ương Trung Quốc đánh giá là “cấp A”, là thứ hạng cao nhất cho các thiết bị công nghệ cao tự động và có thể điều khiển.
Trưởng ban tổ chức của cuộc triển lãm sản phẩm quân sự cấp quốc gia thường niên này là Cục Phát triển Trang Thiết bị, thuộc Quân ủy Trung ương và Văn phòng Ủy ban Phát triển tổng hợp quân-dân Trung ương.
Các báo cáo công khai năm 2018 cho thấy, bộ chuyển mạng có trang bị chip KD5660 đã vượt qua bài kiểm tra của Phòng thí nghiệm Công nghệ Viễn thông Trung Quốc - một phòng thí nghiệm viễn thông thuộc quyền quản lý của Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc. Bộ chuyển mạng này sau đó đã được liệt vào danh sách hàng hoá cần mua của Bộ phận phát triển Thiết bị Quân sự. Nói cách khác, loại chip KD5660 do SMIC sản xuất, áp dụng công nghệ quy trình 40nm (nanometre), được dùng làm chip lõi trong một công tắc quân sự.
Công ty thiết kế ra loại chip KD5660 này là Beijing Dongtu Junyue. Theo mô tả trên trang web, công ty này tập trung vào ngành công nghiệp quốc phòng và quân sự, đồng thời cam kết nghiên cứu đổi mới công nghệ và thiết bị mạng thông tin quân sự. Họ cung cấp cho quân đội Trung Quốc các mạng liên lạc tích hợp được phát triển duy nhất bởi các nhà nghiên cứu Trung Quốc. Ví dụ, vào năm 2016, Wang Xiaojun, tổng giám đốc khi đó của Dongtu Junyue, đã nói với báo chí rằng một thiết bị vận chuyển gói hàng vì mục đích quân sự do công ty này thiết kế đã được đưa vào sử dụng trong các dự án tàu hải quân quan trọng.
Dựa trên thông tin công khai, công ty mẹ của Dongtu Junyue là Dongtu Technology; cả 2 đều là công ty con hoặc chi nhánh của Dongtu Group, một doanh nghiệp hàng đầu liên quan đến quân đội Trung Quốc. Dongtu Technology cũng là một công ty niêm yết hạng A trên Thị trường Doanh nghiệp Tăng trưởng (Growth Enterprise Market) của Sở Giao dịch Chứng khoán Thâm Quyến. Hiện tại, cổ đông lớn nhất của tập đoàn này là Tập đoàn đầu tư Đại Hưng Bắc Kinh, một công ty quốc doanh toàn phần do Huyện ủy Đại Hưng Bắc Kinh và chính quyền huyện thành lập.
Dongtu Technology và công ty con Dongtu Junyue đều nổi tiếng trong ngành công nghiệp sản xuất chip, nhờ vào các nghiên cứu và phát triển chip nhắm vào cả lĩnh vực công nghiệp và quân sự. Cả 2 đều có một số khách hàng quân sự nhất định, đại diện cho nhiều lực lượng quân đội Trung Quốc. Thật khó tin rằng SMIC không biết gì về mối liên hệ của Dongtu trong các ứng dụng quân sự.
Hiện tại, công nghệ xử lý của SMIC đều dựa trên thiết bị của Mỹ. Trang web phân tích và tin tức công nghệ của Trung Quốc Semi Insights đưa tin vào tháng Năm rằng, một số công ty thiết bị bán dẫn của Mỹ đã gửi thư cho các công ty sản xuất tấm wafer của Trung Quốc (bao gồm cả SMIC) để thông báo rằng, thiết bị mua từ các công ty này không thể được sử dụng để chế tạo các sản phẩm quân sự. Thông báo này cũng đề cập tới việc những quy tắc mới do Bộ Thương mại Hoa Kỳ ban hành đã mở rộng các giới hạn tới những mục đích sử dụng trong quân sự và "người dùng cuối". Định nghĩa về “mục đích sử dụng cuối cùng trong quân sự” hiện bao gồm bất kỳ vật phẩm nào hỗ trợ hoặc góp phần vào việc vận hành, lắp đặt, bảo trì, sửa chữa, đại tu, tân trang, “phát triển” hoặc “sản xuất” các vật dụng quân sự được mô tả trong Danh sách Đạn dược Hoa Kỳ.
Để đáp lại các quy định mới, Dongtu Technology đã đưa ra một tuyên bố đột ngột vào ngày 28/5, khẳng định rằng công ty "không có giao dịch kinh doanh nào với SMIC."
Cùng lúc, SMIC cũng đột nhiên tuyên bố rằng hoạt động kinh doanh của họ “chỉ dành cho người dùng cuối dân sự và thương mại”, sau khi Reuters đưa tin vào ngày 4/9 rằng chính quyền Trump đang xem xét thêm SMIC vào danh sách đen thương mại, ngăn các công ty Mỹ kinh doanh với nhà sản xuất chip trừ khi họ xin giấy phép đặc biệt từ chính phủ Hoa Kỳ.
Thông báo chính thức do SMIC đưa ra ngày 6/9 nêu rõ: “Chúng tôi không có quan hệ gì với quân đội Trung Quốc. Bất kỳ giả định nào về mối quan hệ của công ty với quân đội Trung Quốc đều là tuyên bố và cáo buộc sai sự thật".
Lệnh cấm đối với SMIC có thể sẽ ảnh hưởng đến tham vọng công nghệ của Trung Quốc.
(Theo dkn.tv)
